پیش‌بینی فهرست برندگان جوایز نوبل امسال

جوایز پنج‌گانه نوبل که توسط آلفرد نوبل پایه‌گذاری شد، در ابتدا تنها پنج شاخه را شامل می‌شده و حوزه علوم اقتصادی بخشی از این جایزه محسوب نمی‌شد اما این بخش بعدها توسط بانک مرکزی سوئد و به یاد آلفرد نوبل بنیان نهاده شد. ازآن‌جهت که روند پیشنهاد کاندیداهای موردنظر و انتخاب برندگان در جایزه نوبل نسبت به دیگر جوایز، طولانی‌تر و موشکافانه‌تر است، این جایزه را به مهم‌ترین و معتبرترین جوایز در نوع خود بدل کرده است.

بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط کمیته نوبل، این کمیته در استکهلم در دوشنبه 7 اکتبر (15 مهرماه) به‌وقت سوئد برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی و در 8 اکتبر (16 مهرماه) برنده نوبل فیزیک و در تاریخ ۹ اکتبر (17 مهرماه) برنده جایزه نوبل شیمی را اعلام خواهد کرد. برنده نوبل ادبیات در ۱۰ اکتبر (18 مهرماه) اعلام خواهد شد و آکادمی سوئد امسال جایزه نوبل ادبیات هر دو سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ را اهدا می‌کند چراکه این آکادمی در سال ۲۰۱۸ میلادی اعلام کرده بود، پس از ۷۵ سال برای نخستین بار جایزه نوبل ادبیات را اهدا نمی‌کند. جایزه صلح نوبل نیز روز ۱۱ اکتبر (۱۹ مهر) و جایزه علوم اقتصادی نوبل روز دوشنبه ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) اعلام می‌شود.

فرهنگستان پادشاهی علوم سوئد وظیفه انتخاب برنده جایزه نوبل در حوزه‌های فیزیک، شیمی و اقتصاد را بر عهده دارد. وظیفه انتخاب برنده جایزه نوبل در رشته ادبیات بر عهده آکادمی سوئد است. این وظیفه در حوزه فیزیولوژی و پزشکی روی دوش انستیتوی کارولینسکا (Karolinska) قرار دارد. کمیته نوبل نروژ وابسته به استورتینگ (پارلمان نروژ) نیز برندگان جایزه صلح نوبل را انتخاب می‌کند.

لازم به توضیح است که کسی نمی‌تواند برای دریافت جایزه نوبل، خود را کاندید کند و افراد دیگری باید معرف کاندیداهای جوایز نوبل باشند که البته کاندیداهای موردنظر باید در قید حیات بوده و این جایزه به افراد مرده تعلق نمی‌گیرد. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که چه کسانی می‌توانند معرف کاندیداهای جوایز نوبل باشند؟

برندگان سابق این جوایز در رشته مخصوص خود می‌توانند افرادی را معرفی کنند. اعضای هیئت اعطای جوایز و اعضای کمیته‌های نوبل در رشته مخصوص خود، قادر به معرفی افراد هستند. استادان برجسته دانشگاه‌ها و آن‌هایی که توسط اعطاکنندگان جوایز نوبل انتخاب می‌شوند نیز می‌توانند چنین مسئولیتی را بر عهده بگیرند. در زمینه ادبیات، ناشر اثر کاندیدا می‌تواند چنین کاری را انجام دهد. در حوزه صلح نوبل اعضاء پاره‌ای از سازمان‌های پارلمانی یا حقوقی بین‌المللی و همچنین اعضاء پارلمان‌ها و کابینه‌ها می‌توانند به معرفی کاندیدای موردنظر خود بپردازند.

سؤال دیگری که مردم را به فکر وا‌می‌دارد این است که چگونه برندگان این جوایز انتخاب می‌شوند و چه کسانی شانس بیشتری دارند؟

در ابتدا افرادی که صلاحیت معرفی کاندیداها را دارند، فهرست نامزدهای خود را تا تاریخ یک فوریه همان سال میلادی ارائه می‌دهند. البته باید گفت اعضای کمیته نوبل، زمان بیشتری برای معرفی نامزدهای خوددارند. سپس از پایان مهلت ارائه فهرست کاندیداها، کمیته نوبل نروژ به بررسی فهرست این کاندیداها پرداخته و از میان آن‌ها، فهرست کوتاه‌تری شامل ۲۰ تا ۳۰ نفر انتخاب می‌کند. در مرحله بعدی، گروهی از مشاوران نروژی و بین‌المللی، به ارائه گزارش‌هایی درباره کاندیداهای لیست نهایی می‌پردازند که اعضای کمیته نروژی با توجه به این گزارش‌ها و دیگر مستندات، تعداد کاندیداها را به چند نفر کاهش می‌دهند. آخرین جلسه این کمیته معمولاً در اواخر ماه سپتامبر یا اوایل اکتبر (مهرماه) برگزارشده و منجر به انتخاب نهایی برنده می‌شود.

بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط کمیته نوبل، این کمیته در استکهلم در دوشنبه 7 اکتبر (15 مهرماه) به‌وقت سوئد برنده جایزه نوبل فیزیولوژی یا پزشکی و در 8 اکتبر (16 مهرماه) برنده نوبل فیزیک و در تاریخ ۹ اکتبر (17 مهرماه) برنده جایزه نوبل شیمی را اعلام خواهد کرد. برنده نوبل ادبیات در ۱۰ اکتبر (18 مهرماه) اعلام خواهد شد و آکادمی سوئد امسال جایزه نوبل ادبیات هر دو سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ را اهدا می‌کند چراکه این آکادمی در سال ۲۰۱۸ میلادی اعلام کرده بود، پس از ۷۵ سال برای نخستین بار جایزه نوبل ادبیات را اهدا نمی‌کند. جایزه صلح نوبل نیز روز ۱۱ اکتبر (۱۹ مهر) و جایزه علوم اقتصادی نوبل روز دوشنبه ۱۴ اکتبر (۲۲ مهر) اعلام می‌شود.

معمولاً با نزدیک شدن ماه اکتبر بحث داغ برندگان جوایز نوبل مطرح می‌شود. در این زمان معمولاً رسانه‌های اجتماعی و دانشمندان به این مسئله پرداخته و برندگان را حدس می‌زنند.

از میان مهم‌ترین افرادی که در سال 2019 میلادی در حوزه شیمی شانس برنده شدن این جایزه را دارند، می‌توان به این دانشمندان اشاره کرد:

• رالف هوزگن (Rolf Huisgen) شیمی‌دان آلمانی و مورتن ملدال (Morten Meldal) شیمی‌دان دانمارکی برای مطالعه ایجاد واکنش‌های چرخه‌ای
•  ادوین ساوترن (Edwin Southern) زیست‌شیمیدان بریتانیایی برای اختراع ابزار زیست‌شناسی مولکولی در روش آزمایشگاهی (Southern blot) در بررسی توالی دی. ان.ای
•  ماروین کاروترز (Marvin Caruthers) زیست‌شیمیدان آمریکایی، لروی هود (Leroy Hood) زیست شناس آمریکایی و مایکل هونکپیلر (Michael Hunkapiller) برای ابداع ابزارهای پیشگویی پروتئین و دی. ان.ای و توالی و ساخت دی. ان.ای

برای انتخاب برنده جایزه صلح نوبل سال 2019 میلادی، 304 نفر کاندیدا معرفی شدند که نسبت به سال‌های گذشته، چهارمین نام‌نویسی بالای کاندیدای صلح محسوب می‌شود.

در بین مشهورترین افراد حاضر در فهرست نامزدهای جایزه نوبل می‌توان به این موارد اشاره کرد:

• هاجر شریف فعال صلح اهل لیبی
•  ایلواد المان (Ilwad Elman) فعال سومالیایی
•  ناتان لاوان کوون چانگ (Nathan Law Kwun-chung) از فعالان صلح جوانان
•  گرتا تونبرگ (Greta Thunberg) فعال محیط زیست سوئدی
• سازمان گزارشگران بدون مرز (Reporters Without Borders) که یک گروه نظارتی بین‌المللی مستقر در فرانسه است که هدف آن حفظ آزادی رسانه‌ها و آزادی بیان با حمایت از روزنامه‌نگاران و برجسته کردن بی‌عدالتی‌ها و تهدیدها نسبت به آن‌ها است.
•  ائتلاف کنترل اسلحه (Control Arms Coalition) که سازمانی تأثیرگذار و فعال در کنترل تسلیحات قدرتمند به‌عنوان ابزاری برای مقابله با خشونت، فقر و نقض حقوق بشر شناخته می‌شود
•  کمیته بین‌المللی نجات (International Rescue Committee) فعال در موضوع بحران جهانی پناهندگان و آوارگان
•  ابی احمد (Abiy Ahmed) نخست‌وزیر اتیوپی جهت انجام اقداماتی برای پایان دادن به درگیری رسمی با اریتره و امضا کردن اعلامیه مشترک صلح و دوستی را با همتای اریتره‌ای خود ایسایاس افورکی (Isaias Afwerki)
•  دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا، توسط جمعی از اعضای کنگره این کشور و همچنین نمایندگان مجلس نروژ به نمایندگی از حزب پیشرفت، برای تلاش‌هایش در جهت خلع سلاح کامل اتمی کره شمالی نامزد شده است که یکی از عجیب‌ترین موارد در این حوزه محسوب شده و این موضوع با مخالفت‌های زیادی روبه‌رو بوده است.

برندگان احتمالی نوبل ادبیات نیز احتمالاً از بین این افراد خواهند بود:

•  پیتر هانکه (Peter Handke) نویسنده و نمایش نویس اتریشی
•  یوکو تاوادا (Yoko Tawada) نویسنده ژاپنی
•  سزار آیرا (César Aira) یانگ لیان (Yang Lian) شاعر چینی – سوئیسی
•  کو اون (Ko Un) شاعر، مترجم و فعال سیاسی کره ای
•  رنستو کاردنال (Ernesto Cardenal) یکی از برجسته‌ترین شعرای نیکاراگوئه
• جورج آر. آر مارتین (George R. R. Martin) نویسنده و نمایشنامه‌نویس آمریکایی

در حوزه فیزیک بر اساس پیش‌بینی کارشناسان، این افراد شانس بیشتری برای بردن جایزه نوبل را دارند:

• پرفسور آرتور اکرت (Arthur Eckert)، استاد فیزیک کوانتومی دانشگاه آکسفورد، به دلیل مشارکت خود در پیشرفت آنچه که ما اکنون به‌عنوان رمزنگاری کوانتومی می‌شناسیم، نخستین کاندیدای برنده جایزه نوبل فیزیک امسال است.
• دومین نامزد نوبل فیزیک امسال، پرفسور جان پردو (John Perdew) استاد فیزیک و شیمی در دانشگاه تمپل (Temple Universi) است. وی مطالعات گسترده ای در زمینه استقرار و توسعه نظریه عملکردی اصطلاح چگالی انجام داده است.
• پرفسور تونی هاینز (Tony Heinz) استاد فیزیک کاربردی و فوتون ها در دانشگاه استنفورد، مطالعات و دستاوردهای برجسته‌ای در رابطه با خواص نوری مواد نانو و هندسه دوبعدی نانولوله‌های کربن و گرافن داشته است.

در خاتمه لازم به توضیح است که تمامی این موارد بر مبنای حدس و گمان کارشناسان و روزنامه‌نگاران علم بوده و برنده نهایی توسط داوران کمیته‌های مختلف جایزه نوبل انتخاب‌شده و به‌طور رسمی اعلام خواهند شد.

گزارش: احسان محمدحسینی

No tags for this post.