هشدارکارشناسان محیط زیست درباره احتمال بیماری زا بودن محصولات تراریخته

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، مهناز مظاهری معاون آموزش و پژوهش سازمان حفاظت محیط زیست در نشست هم اندیشی ایمنی زیستی و تعیین شاخص های ارزیابی مخاطرات احتمالی محصولات تراریخته گفت: با توجه به ماده 4 قانون، صدور، تمدید و لغو مجوز فعالیت در امور مرتبط با فناوری زیستی جدید با رعایت ضوابط ایمنی زیستی و در نظر گرفتن قوانین مربوط به دست کاری ژنتیکی، به عهده دستگاه های اجرایی ذی صلاح (وزارت جهاد دانشگاهی، وزارت بهداشت، سازمان حفاظت محیط زیست) است.

وی افزود: اما براساس بند (ج) ماده 4 قانون، فقط سازمان حفاظت محیط زیست اجازه دارد در مورد امور مرتبط با حیات وحش و بررسی ارزیابی مخاطرات زیست محیطی بر مبنای مستندات علمی ارایه شده توسط متقاضی واردات محصولات تراریخته تصمیم گیری کند. 

مظاهری با اظهار نگرانی درباره احتمال سرطانزا بودن ذرت تراریخته وارداتی، گفت: با توجه به اینکه معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست مسولیت ارزیابی خطرات زیست محیطی برای زیستگاه ها و حیات وحش گیاهی و جانوری را به عهده دارد، در این جلسات هم اندیشی سعی می شود مشخص شود که آیا این محصولات می تواند به محیط زیست کشور ورود پیدا کنند یا خیر. 

وی با تاکید بر این موضوع که رییس سازمان محیط زیست به لحاظ قانونی خود را مسئول پیامدها و خطرات ناشی از ورود محصولات تراریخته می داند، گفت: در سال 1383، کتاب چارچوب ملی ایمنی زیستی جمهوری اسلامی ایران تدوین شد اما از آن زمان تاکنون این کتاب به روزرسانی نشده است.

وی افزود:به نمایندگی سازمان حفاظت محیط زیست از کارشناسان حاضر در این جلسه می خواهم که با توجه به مطالب ذکر شده در این کتاب، ایده ها و پیشنهادهای خود را در زمینه تدوین شاخص های ارزیابی ناشی از ارزیابی موجودات زنده تغییرشکل یافته ژنتیکی(GMO) را دفتر موزه های تاریخ طبیعی و ذخایر ژنتیکی ارائه کنند تا در جلسه آینده پس از بررسی این ایده ها بتوانیم شاخص های ارزیابی ناشی از GMO را به کار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست تحویل دهیم.

در ادامه این جلسه، محسن جهانشاهی معاون دفتر پژوهش و توسعه فناوری های محیط زیست، گفت: پروژه ایمنی زیستی در زمینه توانمند سازی جمهوری اسلامی ایران در استفاده از محصولات دست کاری شده ژنتیکی، ارزیابی مخاطرات زیستی و مدیریت آن و ایجاد شرایط ایمنی زیستی در استفاده از این محصولات است.

وی افزود: با وجود برخی مزایای محصولات دست کاری شده ژنتیکی (تراریخته) نسبت به محصولات طبیعی، همواره یک سری نگرانی ها در میان کارشناسان در خصوص مخاطرات محصولات تراریخته وجود دارد، لذا به منظور استفاده ایمن از مزایای این زیست فناوری، مجموعه تدابیر و مقرراتی اتخاذ شده که به آن ایمنی زیستی می گویند.

معاون دفتر پژوهش و توسعه فناوری های محیط زیست ادامه داد: در طی یک دهه اخیر قوانین و استانداردهای بین المللی برای تولید و تجارت این قبیل محصولات تدوین و تصویب شده است که مهمترین آنها، پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا است که در سال 2003 برای کشورهای عضو لازم الاجرا شد.

وی گفت: با توجه به الحاق جمهوری اسلامی ایران به پروتکل ایمنی زیستی کارتاهنا و مسئولیت بین المللی کشور در رعایت اصول ایمنی زیستی در صادرات و واردات این قبیل محصولات، همواره برای سازمان حفاظت محیط زیست داشتن شاخص هایی برای ارزیابی اثرات منفی و زیانبار این محصولات تجاری مورد اهمیت بوده است، بر اساس این قانون متقاضیان رها سازی محصولات تراریخته باید برای کار خود از دستگاه های اجرایی مجوز دریافت کنند.

وی تاکید کرد: تاکنون، بیشتر این نگرانی ها در مورد استفاده تجاری از محصولات زراعی صنعتی و فراورده هایی بوده که از طریق این فناوری برای مصرف انسان مورد استفاده قرار گرفته است. 

به گفته جهان شاهی، براساس ماده 4 قانون، هر کدام از مسئولین اجرایی (وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت، سازمان حفاظت محیط زیست) می توانند در حوزه فعالیت خود، برای محصولات تراریخته با توجه به ضوابط ایمنی زیستی مجوز صادر کنند؛ اما بر اساس بند (ج) ماده 4 قانون، برای صدور این مجوز، ارزیابی مخاطرات زیست محیطی این محصولات فقط به عهده سازمان حفاظت محیط زیست است. 

وی افزود: با این وجود، در بند (ج) این ماده قانونی ذکر شده این ارزیابی براساس مستندات و مدارکی است که از سوی متقاضی به سازمان حفاظت محیط زیست ارایه می شود، بنابراین سازمان حفاظت محیط زیست برای حفظ حقوق هموطنان ایرانی، سعی دارد شاخص های ارزیابی را برای مدارک متقاضیان تعیین کند تا مستنداتی که متقاضیان به سازمان ارایه می کنند، برای ارزیابی مخاطرانت زیست محیطی مفید باشد. 

ضیاء الدین الماسی، سرپرست دفتر آلودگی دریا سازمان حفاظت محیط زیست نیز در ارتباط با ماده 4 قانون گفت: براساس این ماده قانونی دو تکلیف به عهده سازمان حفاظت محیط زیست گذاشته شده است، علاوه بر اینکه سازمان حفاظت محیط زیست مسئولیت امور مربوط به انجام دست ورزی ژنتیکی را به عهده دارد، مسئولیت ارزیابی مخاطرات زیستی این محصولات ترایخته نیز از وظایف این سازمان است. 

وی افزود: از آنجائیکه سازمان حفاظت محیط زیست مسئولیت شناسایی خطرات ناشی از گونه های دست ورزی شده به عنوان منبع بالقوه آسیب رسان، تعیین درجه مواجه با آسیب های احتمالی ناشی از این منبع و شدت و پیامدهای این آسیب ها به عهده دارد، پیشنهاد می کنم تا زمانی که مدل ارزیابی risk برای محصولات تراریخته نداریم، سازمان حفاظت محیط زیست دستور دهد که از ورود تمام محصولات دست ورزی شده ژنتیکی جلوگیری شود وگرنه در آینده بخاطر ورود گونه های مهاجم، به تنوع ژنتیکی محیط زیست ایران آسیب وارد می شود. 

وی افزود: ضرورت رعایت شرایط استانداردهای بسته بندی، برچسب زنی و حمل و نقل صحیح نیز در قانون دیده شده که باید برای ورود محصولات تراریخته مورد توجه قرار گیرد. 

همچنین، در این جلسه شهاب الدین منتظمی، مسوول دبیرخانه شورای ملی ایمنی زیستی کشور گفت: با وجود اینکه دولت قصد ندارد اختیارات دستگاه های اجرایی را محدود کند؛ اما چنانچه سازمان حفاظت محیط زیست تشخیص دهد که پروژه های مربوط به محصولات تراریخته تاثیر مخرب بر محیط زیست دارد، از اختیارات قانونی خود برای جلوگیری از آن استفاده می کند. 

No tags for this post.