با مادر برنامه‌نویسی کامپیوتری آشنا شوید
در سال ۱۹۶۹ میلادی، انجمن مدیریت پردازش داده‌های ایالات‌متحده آمریکا یک جایزه جدید را در حوزه دانش رایانه بنیان‌گذاری کرد که بر اساس آن شخصیت سال در حوزه علوم رایانه معرفی می‌شد. نخستین برنده این جایزه، یک زن ۶۳ از اهالی نیویورک بود. وی فعالیت‌های زیادی در حوزه علوم کامپیوتری انجام داده بود و یکی از مهم‌ترین این اقدامات، اثبات وجود خطا و عملکرد غلط در کامپیوترها بود که به‌اصطلاح از آن با عنوان باگ (bug) نام‌برده می‌شود.
پروژه هاپر برای ایجاد زبان‌های مبتنی بر واژه، کمک کرد که جامعه کاربران کامپیوتر گسترش پیدا کند. هاپر معتقد بود با توسعه برنامه‌هایی که از دستورات مبتنی بر واژه‌ها و کلمات به‌جای نمادها استفاده می‌کنند، افراد بیشتری قادر به استفاده از کامپیوتر خواهند بود و کار با رایانه بسیار آسان‌تر خواهد بود.
این زن بانام گریس مورای هاپر (Grace Murray Hopper) در ۹ دسامبر سال ۱۹۰۶ میلادی متولدشده و در جریان جنگ جهانی دوم تلاش کرد تا وارد نیروی دریایی ارتش ایالات‌متحده امریکا شود. وی در سال ۱۹۲۸ از کالج بسیار معتبر وادار (Vassar College) در مقطع کارشناسی فارغ‌التحصیل شده و سپس در ۱۹۳۰ موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد و سپس در سال ۱۹۳۴ دکترای خود را در رشته ریاضیات از دانشگاه ییل (Yale University) دریافت کرد. وی در بسیاری از مهم‌ترین مطالعات توسعه دانش نوظهور رایانه مشارکت داشته و به همین دلیل لقب بانوی نخست نرم‌افزار (first lady of software) را کسب کرد.
در آغاز سال ۱۹۳۷ میلادی، هوارد آیتکن (Howard Aitken) از دانش‌آموختگان دانشگاه هاروارد تلاش می‌کرد تا دستگاهی بسازد که قادر به حل مسائل پیچیده فیزیک و ریاضی باشد. آیتکن رؤیای استفاده از فنّاوری‌های اصلاح‌شده و تجاری در دسترس عموم را داشت که با یک سیستم کنترل مرکزی هماهنگ شده است. وی با حمایت شرکت IBM و دانشگاه هاروارد، دستگاه‌های محاسبه و سیستم موسوم به پانچ کارت را طراحی کرد. وی به همراه گروه همکاران خود در ادامه رایانه مشهور به Mark I را توسعه داده و درحالی‌که ایالات‌متحده درگیر جنگ جهانی دوم بود، وی زیر نظر نیروی دریایی و با همکاری گریس مورای هاپر روی این پروژه فعالیت می‌کردند. به‌این‌ترتیب این بانوی ریاضی‌دان تبدیل به یکی از چهار کد نویس اصلی برای نخستین برنامه کامپیوتری شد.
در ماه آگوست سال ۱۹۴۴ میلادی، سیستم کامپیوتر Mark I مورد بهره‌برداری قرارگرفته و این رایانه اولیه با تحلیل حفره‌های موجود روی یک ورقه کاغذی، اطلاعات را کسب می‌کرد تا اینکه به‌طور ناگهانی یک روز این سیستم از کار افتاد. هاپر به بررسی مشکل پیش‌آمده پرداخته و برای نخستین بار با مفهوم باگ کامپیوتری روبه‌رو شد. مشکل پیش‌آمده، ناشی از ورود یک بید به داخل سیستم و خوردن کاغذها بود که بعدها این حشره خود براثر ورود یکی از کارت‌ها به داخل کامپیوتر له‌شده و در مسیر خواندن اطلاعات اختلال ایجاد می‌کرد. هاپر مشکل را رفع کرده و برای نخستین بار از واژه debugging به معنی اشکال‌زدایی استفاده کرد. واژه باگ در زبان انگلیسی به معنی حشره نیز استفاده‌شده و به‌این‌ترتیب استعاره زیبایی برای حل مشکل پدید آمد که به رفع مشکل تمامی مشکلات موجود در برنامه‌های کامپیوتری اشاره دارد.
در سال ۱۹۴۹ میلادی هاپر با شرکت کامپیوتری Eckert-Mauchly آغاز به همکاری کرده و این همکاری منجر به طراحی و ساخت دومین نسل کامپیوتر در جهان شد. این کامپیوترها با عنوان ENIAC در دهه پنجاه میلادی مورداستفاده قرارگرفته و رایج شد که در این نسل جدید کامپیوتری از ایده انقلابی هاپر مبنی برنامه‌ریزی اتوماتیک (automatic programming) استفاده‌شده بود.
در سال ۱۹۵۲ وی نخستین سیستم compiler را بانام A-0 طراحی کرد که قادر به ترجمه کدهای ریاضی به کدهای قابل‌استفاده توسط ماشین‌های کامپیوتری بود. در حقیقت این عمل را می‌توان پایه اصلی و نخستین گام به‌سوی نوشتن برنامه‌های مدرن و زبان‌های پیشرفته کامپیوتری محسوب کرد.
وی در سال ۱۹۵۳، ایده نوشتن برنامه‌های کامپیوتری را با استفاده از واژه‌ها به‌جای نمادها مطرح کرده و در سال ۱۹۵۶، گروه پژوهشگران تحت نظر وی نخستین برنامه کامپیوتری را که در آن از واژه‌ها استفاده‌شده بود با عنوان FLOW-MATIC طراحی و عرضه کردند.
پروژه هاپر برای ایجاد زبان‌های مبتنی بر واژه، کمک کرد که جامعه کاربران کامپیوتر گسترش پیدا کند. هاپر معتقد بود با توسعه برنامه‌هایی که از دستورات مبتنی بر واژه‌ها و کلمات به‌جای نمادها استفاده می‌کنند، افراد بیشتری قادر به استفاده از کامپیوتر خواهند بود و کار با رایانه بسیار آسان‌تر خواهد بود.
هاپر در سال ۱۹۵۹، مشارکت فعال و بسیار مهمی را در کنفرانس زبان سیستم‌های داده بر عهده گرفت که هدف آن ایجاد یک‌زبان کامپیوتری تجاری رایج که قابلیت استفاده و کاربرد در سراسر صنایع و بخش‌ها را داشته باشد، بود. محصول نهایی این تلاش، COBOL بود که به‌اختصار «زبان مشترک تجاری» نامیده می‌شد. در دهه ۷۰ میلادی، این زبان برنامه‌نویسی به‌عنوان رایج‌ترین زبان مورداستفاده در سراسر جهان شناخته می‌شد. در سال ۱۹۸۶ میلادی و زمانی که هاپر با ۷۹ سال سن از نیروی دریایی بازنشسته شد، درجه دریاسالاری داشته و مسن‌ترین افسر در حال خدمت ارتش آمریکا محسوب می‌شد که به همین دلیل همکارانش به وی لقب اعجاب‌انگیز داده بودند.
این بانوی دانشمند که به‌حق می‌توان وی را مادر زبان‌های برنامه‌نویسی کامپیوتری دانست، در روز یکم ژانویه سال ۱۹۹۲ میلادی درگذشته و از سوی ارتش ایالات‌متحده آمریکا، مراسم باشکوهی برای تشییع‌جنازه و تدفین وی برگزار شد.
ترجمه: احسان محمدحسینی
منبع: cosmosmagazine
No tags for this post.
