کمبود آثار علمی به زبان ساده در نمایشگاه کتاب

گشت و گذاری در بیست و هشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب، جای خالی و یا بسیار معدود آثار علمی با رویکرد مخاطب عمومی مانند کتابهای علمی کودک و نوجوان ، کتاب های علمی تخیلی ، سرگرمی های علمی و … در میان صدها جلد کتاب فرهنگی ، هنری ، اجتماعی و… را به خوبی نشان می دهد.

به گزارش ایرنا، دربیست وهشتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، از بین300 هزارعنوان کتاب های مختلفی که بر روی پیشخوان دو هزار و 160غرفه بخش ناشران داخلی این نمایشگاه وجود دارد، به غیر از کتاب های بخش های آموزشی، دانشگاهی و کودک و نوجوان، بسیاری از کتاب های روانشناسی، آشپزی، مذهبی، هنری، ادبیات و زبان خارجی چشم هر بازدید کننده را به خود جذب می کند.

در میان این کتاب ها،آثار مرتبط با علوم عمومی مانند بیوگرافی مخترعان و مبتکران ،دانشمندان و رشته های مختلف علمی مانند زیست شناسی، زمین ، هوا، فضا، فناوری و تکنولوژی و … بسیار کم و محدود خودنمایی می کند.

اگرچه در ضلع غربی نمایشگاه امسال نام کمیته علمی -فرهنگی دیده می شود اما گشت و گذار در این نمایشگاه بزرگ حاکی از جای خالی ناشران علمی و آثار آنها در این تفرجگاه کتاب است.

این درحالی است که با توجه به هدف گیری اصلی کشور برای توسعه علم و دانش در ابعاد مختلف، ضرورت وجود آثار علمی برای نیازهای مختلف مخاطبان در مقاطع متنوع بسیار حایز اهمیت است.

 ایرنا با چند ناشر در زمینه وضعیت نشر کتب علمی و عرضه و تقاضا و توفیقات و چالش های این نوع آثار در جامعه به گفت وگو نشست.

حامد محبی مدیر بازرگانی انتشارات فاطمی و از معدود ناشران علمی شرکت کننده در این نمایشگاه در گفت وگو با ایرنا با ضعیف دانستن حوزه نشر کتب علمی عمومی در ایران گفت: این حوزه از نشر در دو بخش عرضه و تقاضا بسیار ضعیف و محدود عمل می کند.

وی توضیح داد: در بخش عرضه واقعا ناشران کمی هستند که اهتمام به انتشار کتاب های علمی عمومی می کنند و به نظر می رسد صرفا سه یا چهار ناشر در کشور در این حوزه فعالیت دارند.

محبی در انتقاد از این رویه گفت: تولیدات در این حوزه خیلی کم است حتی اگر بخواهیم با متوسط جهانی مقایسه کنیم یا با نیازهای ابتدایی یک جامعه در حال رشد و در حال پیشرفت را در نظر بگیریم بازهم انتشارات در این زمینه بسیار کم است.

وی گفت: از طرف دیگر شاخص تقاضای کتب علمی در کشور نیز وضعیت خوبی ندارد، این ضرورت در جامعه احساس نمی شود ، تنها مصرف علم ما در زمینه کتب علمی – آموزشی و کنکور برای دانش آموزان و دانشگاهیان است.

وی معتقد است: متاسفانه به نظر می رسد ما حتی در مورد فکر و ایده هم مصرف گرا شده ایم، بیشتر از ایده هایی که از اطراف می رسد استفاده می کنیم.

محبی با این توضیح که در ایران فقط پنج ناشر به تولید آثار علم عمومی برای مخاطب عام اهتمام دارند گفت: ما در این نمایشگاه 600 عنوان کتاب عرضه کرده ایم که از این تعداد تقریبا 150 عنوان مربوط به سال جدید 93-94 است.از این تعداد نیز صرفا 20 عنوان کتاب در حوزه علم عمومی در رده های سنی متفاوت و در بخش های فلسفه علم ، تاریخ علم ، علوم مختلف ( شیمی به زیان ساده – فیزیک به زبان ساده و …) و همچنین زندگی نامه دانشمندان ارایه شده است. 

*** کمبود تالیف کتب علمی عمومی 

وی یادآورشد: در مسیر تولید علم در ایران به ویژه در علوم پایه ، جریان اصلی جریان ترجمه است و آثار تالیفی کم داریم .

محبی افزود: تمام تلاش انتشارات فاطمی این است که مسیر انتشار را علاوه بر ترجمه به سمت تالیف هم هدایت کند، در حوزه های مختلف سعی کردیم در کنار ترجمه کارهای تالیفی را هم ارایه کنیم ، اما حقیقت این است که در بخش عرضه بیشتر آثار ترجمه است و در بخش تقاضا عموما کتاب های علمی مخاطب خاص دانشگاهی و بعضا دانش آموزی دارد.

وی با اشاره به اینکه اکثر خوانندگان آثار علمی را مخاطبان دانشگاهی و دانش آموزی تشکیل می دهند، افزود: سعی کردیم در جریان اصلی این روند تغییری ایجاد کنیم و آن هم بحث ترویج علم در میان عامه است .

وی تاکید کرد: وقتی جریان علم و دانش در کشور مسیر خوبی پیدا می کند که مسیر علم و دانش را همگانی کنیم . ما به دنبال علمی هستیم که بشود به همه عرضه کرد. یک بخش در انتشارات فاطمی در حوزه علم عمومی با رویکرد ترویج علم برای همه و دانش افزایی عمومی فعال است.

**** تخصصی شدن انتشارات علمی برای جامعه لازم است 

مسعود کوثری مدیرعامل موسسه انتشارات علمی و فرهنگی نیز با مثبت ارزیابی کردن روند تخصصی شدن فعالیت ناشران در ایران در زمینه آثار علمی گفت: اکنون در ایران وضعیت نشر رو به تخصصی شدن است و انتشارات علمی نیز از این قاعده مستثنی نیست و مراکز نشر به صورت تخصصی با هدف گسترش دانش در زمینه های خاصی فعالیت می کنند که این امر برای جامعه بسیار ضروری است.

کوثری اظهارکرد: اکنون یکسری از کتب علمی این انتشارات در زمینه فیزیک، شیمی، زیست شناسی و غیره برای نوجوانان چاپ شده که مخاطبان بسیاری پیدا کرده است . مجموعه هایی مانند اخترشناسی حتی مخاطبان بین المللی نیز دارند.

**** استقبال همگان از کتب ناشران تخصصی 

محمد دهدشتی مشاور فرهنگی انتشارات امیرکبیر نیز در گفت وگو با ایرنا گفت: این انتشارات از ابتدا محور فعالیتش بر روی چاپ فرهنگ ها ، دایره المعارف ، علوم انسانی ، ادبیات و کودک بوده است. کتاب های علمی ، علوم پایه ، کشاورزی ، پزشکی و فنی مهندسی از دیگر آثار این حوزه نشر است.

وی توضیح داد: ناشران اکنون به طور تخصصی فعالیت دارند و مخاطبان نیز ناشران را به صورت تخصصی رصد می کنند،بنابراین برای توسعه علوم عمومی نیز باید ناشران به صورت ویژه و تخصصی فعالیت داشته باشند. این یک واقعیت است که ناشرانی که حرفه ای در حوزه مشخصی کار کرده و دارای سابقه بالایی در حوزه نشر تخصصی هستند ،مورد اعتماد بیشتر مخاطب قرار می گیرند.

No tags for this post.