کشف امواج گرانشی، حاصل یک کار تیمی بزرگ

تورن به همراه راینر وایس (Rainer Weiss) و بری بریش (Barry Barish)، دو برنده دیگر جایزه نوبل فیزیک 2017، نقش کلیدی در ایجاد و راه اندازی رصدخانه موج گرانشی تداخل لیزری (LIGO) ایفا کرد. بیش از یک هزار دانشمند، داده های خام LIGO را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهند.

با استفاده از این ابزار قدرتمند، دانشمندان در اواخر سال 2015 برای نخستین بار موفق به کشف امواج گرانشی شدند.

وی حتی قبل از دریافت جایزه نوبل، یکی از برجسته ترین فیزیکدانان در حوزه امواج گرانشی بود. از جمله آثار مکتوب تورن  می توان به کتاب های Gravitation، Black Holes and Time Warps: Einstein’s Outrageous Legacy و Modern Classical Physics اشاره کرد.

بخشی از جوایز و افتخارات پروفسور کیپ تورن

• جایزه نوبل فیزیک سال 2017
• جایزه علوم و فناوری هاروی (Harvey) سال 2017
• جایزه لیلینفلد (Lilienfeld) سال 2016
• جایزه گروبر در کیهان شناسی سال 2016
• مدال طلای بین المللی نیلز بور (Niels Bohr) سال 2010
• مدال آلبرت اینشتین سال 2009
• مدال کارل شوارتس شیلد (Karl Schwartzschild) سال 1996
• مدال یادبود ریشتمیر (Richtmyer) سال 1992

(کیپ تورن – تصویر: thepolitic)

مصاحبه Politic با این فیزیکدان نظری و برنده جایزه نوبل را در ادامه می خوانید:

برای درک بهتر خوانندگان، کمی درمورد اهمیت کشف امواج گرانشی توضیح دهید

تورن: باید در ابتدا به این نکته اشاره کنم که کشف امواج گرانشی دستاورد من به تنهایی نبوده است؛ تیمی متشکل از یک هزار دانشمند در این پروژه مشارکت داشتند. دستیابی به این مهم بقدری پیچیده است که تنها با همراهی تیمی به این بزرگی محقق می شود، نه یک نفر، یا سه یا حتی 100 نفر محقق. به واقع، کل اعضای تیم LIGO و همکاران تحلیل داده در اروپا که اصطلاحا Virgo نامیده می شوند، در کسب این موفقیت عظیم شریک هستند.

اما در مورد اهمیت این موضوع سوال کردید. قوانین فیزیک به ما می گویند که تنها دو نوع امواج وجود دارند که قادر به پخش شدن در سراسر جهان هستند: امواج الکترومغناطیسی و امواج گرانشی. گالیله در 400 سال قبل، با ساخت یک تلسکوپ نوری کوچک، رصد مشتری و کشف 4 قمر بزرگ اطراف این سیاره، اخترشناسی الکترومغناطیسی مدرن را آغاز کرد. رصدخانه LIGO نیز کار مشابهی را در مورد امواج گرانشی انجام داده است.

تیم ما این آشکارسازهای بسیار بزرگ و بسیار پیچیده را در لوئیزیانا و واشنگتن ساخته و امواج گرانشی را به کمک آنها مشاهده کردند و با سیاهچاله هایی در فاصله یک میلیارد سال نوری دورتر برخورد کردند.

با کشف امواج الکترومغناطیسی در 400 سال قبل، اکنون اخترشناسی نجومی، اخترشناسی اشعه ایکس، اخترشناسی پپرتو گاما، باندهای فرکانس متفاوت برای امواج الکترومغناطیسی داریم. امواج گرانشی نیز باندهای فرکانس متفاوتی را تا 20 سال آینده خواهند داشت.

پس یک روش کاملا متفاوت برای درک جهان؟

تورن: بله، دقیقا

شما و همکارانتان، تلاش برای شناسایی امواج گرانشی را از اواخر دهه 1960 آغاز کردید. با کشف این امواج برای نخستین بار در اواخر سال 2015، چه احساسی داشتید؟

تورن: واکنش من متفاوت از واکنش همکارانم بود. بسیاری از اعضای تیم هیجان زده بودند، اما من حس رضایت عمیقی داشتم که نتیجه سال ها تلاشم را گرفته ام. حدود 60 تا 70 درصد تلاش های حرفه ای من، صرف کشف امواج گرانشی شد و درنهایت، به نتیجه درست دست یافتم.

از زمانی که برای نخستین بار موفق به کشف امواج گرانشی شدید (اواخر 2015)، آیا از آن زمان، باز هم امواجی را شناسایی کرده اید؟

تورن: معتقدم که 3 یا 4 کشف دیگر انجام شده است که در ماه های آینده اعلام خواهد شد. درحال حاضر، مشغول همکاری با آشکارساز گرانشی Virgo در پیزا (ایتالیا) هستیم و این همکاری بسیار حائز اهمیت است.

نکته: پس از انتشار این مصاحبه (اواخر اکتبر 2017)، LIGO و Virgo از کشف مشترک امواج گرانشی ساطع شده از برخورد دو ستاره نوترونی خبر دادند. این برای نخستین بار است که یک رویداد کیهانی از طریق امواج نور و امواج گرانشی رصد شده است.

 

 

مترجم: معصومه سوهانی

منبع: thepolitic

No tags for this post.