تأثیر نورپردازی شبانه بر خزان درختان

محور اصلی تحقیقات سید حامد میرزاخلیل، پژوهشگر آسمان شب، بررسی تأثیرات منفی آلودگی نوری بر سلامت انسان، گیاهان، حیوانات و در عین حال، تأثیر آن بر آسمان شب و کم شدن فروغ ستارگان است.

میرزاخلیل همزمان با برگزاری بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات، ضمن حضور در خبرگزاری سیناپرس، بحث آلودگی نوری را از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار داد. وی در این باره گفت: دلایل علمی قوی وجود دارند که نشان می دهند، نورهای مصنوعی تأثیرات نامطلوبی بر سلامت انسان و سایر موجودات دارند.

وی افزود: همانطور که انسان به هوا و خوراک نیاز دارد، زمانی که این موارد از حالت تعادل خارج می شود، سلامت انسان به خطر می افتد. درختان نیز به خاک، آب، هوا و نور نیاز دارند؛ با نورپردازی های شبانه انرژی بیشتری به درختان می رسانیم و با این کار، سلامت درختان را دچار اختلال می کنیم.

میرزاخلیل تأکید کرد: درخت از دو طریق، افزایش / کاهش دمای هوا و تغییر طول زمان روز، یعنی مدت زمانی که نور به درخت تابیده می شود، متوجه تغییر فصول می شود و در پاییز برگ هایش را از دست می دهد و در نزدیک بهار، جوانه زدن را آغاز می کند.

این پژوهشگر آسمان شب گفت: نزدیک فصل پاییز، طول روز کوتاه می شود، اما با نورپردازی های شبانه، درختان متوجه تغییر طول روز نمی شوند و فکر می کنند که هنوز روزهای بلند تابستان ادامه دارد؛ درنتیجه، خزان درختان دیرتر اتفاق افتاده و گاهی اوقات تا اواسط آبان شاهد این هستیم که بر روی درختان، برگ سبز دیده می شود. درنظر بگیرید که زرد شدن و ریختن برگ ها چقدر به طول می انجامد.

مدتی است که نورپردازی های ولیعصر و بلوار کشاورز از ابتدای شب خاموش می شوند، اما همچنان در خیابان های پیروزی، میرداماد و پارک اندیشه با این مشکل مواجه هستیم

میرزاخلیل افزود: این مسأله باعث به تأخیر افتادن فصول و اختلال در چرخه زندگی درخت می شود. درخت رفته رفته ضعیف تر شده و بدلیل سست شدن ریشه، و درنتیجه یک عامل محیطی – مثل تندباد – براحتی سرنگون می شود. شرایط تهران به گونه ای نیست که بتوان به جای این درختان افتاده، چنار جدیدی کاشت؛ چراکه قطعا درختان جدید نمی توانند تا 50 سال آینده به شرایط فعلی برسند. پس منطقی است که این درختان را حفظ کنیم و انتظار داریم که سازمان پارک ها این مسأله را مدنظر قرار دهند.

وی تأکید کرد: البته این مسأله تنها مختص درختان نیست. معماری شهرها تغییر کرده است و باتوجه به آپارتمان سازی، پرندگان بجز درختان، جایی دیگری برای لانه سازی ندارند. در سال های اخیر، جمعیت خیلی از گونه های حساس پرندگان از جمله گنجشک، طوطی و بلبل سینه سرخ کاهش و گونه های مقاوم تر مثل کلاغ افزایش پیدا کرده است. البته از زمان حضور مهندس نجفی، نورپردازی بسیاری از خیابان ها از جمله ولیعصر و بلوار کشاورز از ابتدای شب خاموش می شوند، اما همچنان در خیابان های پیروزی، میرداماد و پارک اندیشه با این مشکل مواجه هستیم.

محروم شدن مردم از زیبایی آسمان شب

پژوهشگر آسمان شب گفت: ساختاری عظیم تر از کهکشان راه شیری که با چشم غیر مسلح قابل دیدن باشد، سراغ ندارم. زمانی، مردم شهرها و روستاها ناظر آسمان عجیب و غریبی پر از ستاره بودند. معتقدم مردم در آن زمان، تعلق خاطر بیشتری نسبت به کره زمین داشتند، چراکه خود را موجود برتر و صاحب زمین نمی دانستند و بیشتر در محافظت از آن تلاش می کردند؛ اما اکنون با طبیعت ارتباط زیادی نداریم و از دیدن زیبایی ها و عظمت راه شیری محروم هستیم.

میرزاخلیل افزود: بجز بخش احساسی موضوع، فیزیولوژی انسان با این روند عجین شده که با غروب خورشید، خوابیده و با طلوع خورشید، بیدار شود. این روند باعث ترشح برخی هورمون ها در طول روز و شب می شود. به عنوان مثال، ترشح هورمون ملاتونین با وجود نور دچار اختلال می شود؛ درنتیجه انسان مستعد ابتلا به بیمای های مختلف از جمله ناراحتی های پوستی، ضعف در تمرکز، افسردگی، فراموشی و انواع مختلف سرطان می شود.

وی گفت: توصیه می کنم افراد در هنگام شب از نور سفید زیاد استفاده نکنند، چراکه ساختار چشم انسان به گونه ای است که نور زرد را (در شب) بهتر تشخیص می دهد.  

 

 

گفتگو: معصومه سوهانی

No tags for this post.