دگرگونی در یک آیین و تشدید آلودگی هوا
به گزارش ایرنا، در گذشته های نه چندان دور سه شنبه شب آخر سال در کنار مراسم خاصی مانند قاشق زنی که بیشتر جنبه گرد هم آمدن داشت، برافروختن آتش نیز بخشی از آیینی بود که به عنوان چهارشنبه سوری پاس داشته می شد اما چند سالی است که به کارگیری انبوه مواد محترقه و حتی منفجره، صحنه برپایی این مراسم آرام را به میدان جنگ بدل کرده است.
حجم انبوهی از انواع و اقسام آتش زاها و مواد منفجره رنگارنگ که امروزه در چهارشنبه سوری ها ترکانده می شود و دود غلیظ و صدای گوشخراش ایجاد می کند، مسایلی را برای سلامت شهروندان از قبیل مشکلات تنفسی و نیز تبعات محیط زیستی به همراه دارد.
'علی اصغر رجبی' رئیس مرکز ملی هوا و تغییرات اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست درباره پیامد محیط زیستی استفاده از انواع وسایل آتش بازی به خبرنگار علمی ایرنا گفت: اساسا دود یک آلاینده ذراتی است. ترقه و مواد منفجره با ترکیب با اکسیژن هوا جرقه ای را تولید می کنند که نتیجه نهایی آن همان دوده است و با پخش شدن در هوا، موجب افزایش آلودگی می شود. از آنجا که داشتن هوای سالم حق تمامی افراد جامعه است، قطعا استفاده از این ابزار نوعی دست اندازی به حقوق دیگران محسوب می شود.
رجبی با یادآوری این که ترکاندن مواد انفجاری و یا محترقه بخشی از آیین چهارشنبه سوری نیست، در خصوص میزان کلی آلودگی ناشی از استفاده از ابزار محترقه و پخش شدن دوده ابراز بی اطلاعی کرد و گفت: در عین حال، با توجه به وضعیت فعلی آلودگی هوا، این آلاینده ها هم مزید بر علت می شوند و قطعا وضعیت موجود را تشدید می کنند.
واحد پالایش شرکت کنترل کیفیت هوا پارسال اعلام کرد که غلظت آلاینده ها، به ویژه ذرات pm۱۰ و pm ۲. ۵ همزمان با مراسم شروع آتش بازی هایِ چهارشنبه سوری در تهران به شدت افزایش یافت و اگر بارندگی و وزش باد نبود، حتما چهارشنبه به یکی از روزهای بسیار آلوده سال 93تبدیل می شد.
بررسی ها نشان می دهد برای شلیک برخی ابزار نورافشانی ها و یا انفجار وسایل آتش بازی، ترکیب های پتاسیم و آلومینیوم به کار می رود که دود بیشتری تولید می کنند.
به نوشته روزنامه انگلیسی تلگراف، در مراسمی که با نورافشانی همراه است، از پرکلرات ها استفاده می شود که از خانواده ترکیبات بسیار فعال کلرین و اکسیژن هستند.
به عبارت دیگر، در بحبوحه بحران آلودگی هوا که کره زمین را گرفتار کرده و اتخاذ تدابیر ضروری از سوی کشورهای مختلف را موجب شده است، به کارگیری انواع وسایل آتش بازی و نورافشانی حتی وسایل کوچکی همچون ترقه مشکلات مهمی را ایجاد می کند.
در اسپانیا، آلایندگی ذرات فلزی ناشی از نورافشانی ها و آتش بازی های مربوط به مراسم سنت خوان در گیرونا، این شهر را برای چندین روز گرفتار می کند.
در شهرهای هند هم جشن های سالانه دیوالی چنان حجم بالایی از آلودگی هوا را ایجاد می کنند که شدیدتر از وضعیت هوای پکن در یک روز بسیار آلوده است.
در انگلیس، مراسم شب آتش و یا گای فاکس که پنجم نوامبر هر سال به نشانه شکست طرح باروت لندن برگزار می شود، آلوده ترین روز سال را در این کشور رقم می زند.
افزون بر این، آتش بازی ها و نورافشانی هایی که در محیط های محصور و یا سربسته همچون استادیوم ها برگزار می شود، تاثیر مضاعفی در زمینه آلودگی هوا دارد، به طوری که براساس مطالعات انجام شده در آلمان، آتش بازی هایی که پس از گل زدن و یا در شادی های ورزشی صورت می گیرد، استفاده از بمب های دودزا و سایر اقلام این وسایل، می توانند فضای مکان مورد نظر را مملو از ذرات آلاینده با غلظت های بالا کنند.
به هر حال، آنچه در پایان این جشن ها و آیین ها به جا می ماند، علاوه بر انواع آلودگی های محیط زیستی و استنشاق هوای آلوده، دوده هایی است که به آرامی روی زمین نشست می کنند و یا به واسطه باران در نهایت به رودخانه ها و دریاچه ها راه می یابند. تاثیر نفوذ پرکلرات ها به رودخانه ها در بروز مشکلات تیروئیدی مشخص شده است، به طوری که در برخی از ایالات امریکا به همین خاطر محدودیت هایی در استفاده از آب شرب اعمال می شود.
