گزارشی از اعلام نتایج یافته های اخیر تلسکوپ فضایی کپلر

ما در جهان بزرگی زندگی می‌کنیم. جهانی مملو از دنیاها و سیاره‌هایی که همانند ما در حال گردش به دور خورشیدهای خود هستند. جهانی بسیار وسیع‌تر و شگفت‌انگیزتر ازآنچه پیش‌تر تصور می‌کردیم.

همین 20 سال پیش اگر از کسی می‌پرسیدید آیا غیر از سیاره‌های منظومه شمسی ما دنیاهای دیگری در گوشه و کنار عالم قرار دارند جواب درستی که می‌شنیدید این بود که ازنظر آماری باید وجود داشته باشند اما ما هنوز داده‌ای رصد نکردیم و نمی‌توانیم مطمئن باشیم.

اگر این سوال را 3 روز پیش می‌پرسیدید پاسخ این بود که در حدود 2000 سیاره فراخورشید را توانسته‌ایم به دام بیندازیم و با افزایش داده‌ها امیدواریم تعداد بیشتری از این سیاره‌ها را شکار کنیم. روز گذشته اما این عدد به‌طور شگفت‌انگیزی افزایش یافت حالا می‌توانیم با اطمینانی بیش از 99 درصد توانسته‌ایم 3246 سیاره فراخورشیدی پیدا کنیم که تعدادی از آن‌ها در ابعاد قابل‌مقایسه با زمین بوده و در محدوده کمربند حیات ستاره خود قرار دارند.

در کنفرانس خبری که روز گذشته در ناسا برگزار شد، محققان گروه تلسکوپ فضایی کپلر اعلام کردند با مرور دوباره و بررسی دقیق و تحلیل داده‌هایی که این تلسکوپ در فاصله سال‌های 2009 تا 2013 جمع‌آوری کرده بود، توانسته‌اند با اطمینان 99 درصدی وجود 1327 سیاره فراخورشیدی جدید را تائید کنند.

در کنفرانس خبری که روز گذشته در ناسا برگزار شد، محققان گروه تلسکوپ فضایی کپلر اعلام کردند با مرور دوباره و بررسی دقیق و تحلیل داده‌هایی که این تلسکوپ در فاصله سال‌های 2009 تا 2013 جمع‌آوری کرده بود، توانسته‌اند با اطمینان 99 درصدی وجود 1327 سیاره فراخورشیدی جدید را تائید کنند.

این بزرگ‌ترین افزایشی است که در تعداد سیاره‌های فراخورشیدی در تاریخ اتفاق افتاده است.

نکته جذاب دراین‌بین این است که همه این سیاره‌ها – و بخش عمده‌ای از سیاره‌های تائید شده پیشین – از دلِ داده‌های تلسکوپ فضایی کپلر و به روش گذر کشف‌شده‌اند.

تلسکوپ فضایی کپلر که مجهز به نورسنجی فوق‌العاده حساس بود برای مدتی طولانی بخشی از آسمان را زیر نظر گرفت. در این بخش از آسمان 150 هزار ستاره در آستانه تفکیک این تلسکوپ قرار داشتند.

بر اساس ایده گذر، اگر سیاره‌ای در اطراف این ستاره‌ها در حال گردش باشد و برحسب‌تصادف مدار آن به‌گونه‌ای باشد  که در راستای خط دید ما قرارگرفته باشد، آنگاه هر بار  که سیاره به دور ستاره مادر خود می‌گردد افتی نوری در ستاره ایجاد می‌کند و اگر مقدار این افت  در رده تفکیک حسگر این تلسکوپ باشد ما می‌توانیم آن را ثبت کنیم.

شرط‌هایی که این مأموریت بر اساس آن بناشده است به نظر آن‌قدر خاص است که نباید انتظار چندانی داشت. نخست اینکه  تنها 150 هزار ستاره موردبررسی قرارگرفته است دوم اینکه  مدار سیاره باید در راستای خط دید ما باشد و سوم اینکه ابعاد و فاصله آن سیاره از ستاره مادر باید به‌اندازه‌ای باشد که بتواند افت نوری قابل رصد و ثبت را برای ما به وجود آورد.

به همین دلیل پیدا کردن این تعداد از سیاره‌های فراخورشیدی بااین‌همه شرط و شروط مهم می‌شود. این به معنی این واقعیت است که جهان ما را انبوهی از سیاره‌های فراخورشیدی گوناگون پرکرده‌اند.

هر یک از آن‌ها برای خود دنیایی بی‌نظیر و منحصربه‌فرد تشکیل داده‌اند و حتی با استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای که ما داریم تعداد قابل‌توجهی از آن‌ها در مناطقی وجود دارند که می‌تواند به‌طور بالقوه حیات را پشتیبانی کند.

این تازه آغاز راه است.

نسل تازه‌ای از تلسکوپ‌های شکارچی فراخورشیدی ها در آستانه آغاز مأموریت خود هستند. ابزارهای ما و فناوری ما دقیق‌تر شده و ما می‌توانیم تعداد بالاتری از آن‌ها را به دام بیندازیم و تصویری که  از عالم داریم را کامل کنیم.

بهبود فناوری‌های ما این امکان را می‌دهد تا حتی از راه دور به بررسی جو این سیاره‌ها بپردازیم و شاید نشانه‌هایی از حیات را در آن‌ها بیابیم.

این دوران هیجان‌انگیزی برای ما زمینی‌ها است. کودکی را در نظر بگیرید که سال‌های سال در خانه‌ای قدیمی زندگی کرده است و ناگهان اتاقی مخفی را در خانه پیدا می‌کند ما در حال کشف روزبه‌روز دنیاهایی دیگر در جهان و خانه خود هستیم.

 

پوریا ناظمی/روزنامه نگار علم

No tags for this post.