چرخ 95 به حرکت درآمد

خواسته مخاطبان همیشگی این برنامه این بوده است که فصل جدید برنامه چرخ بدون ایجاد هرگونه تغییراتی آغاز شود. اگرچه تغییراتی در این برنامه ایجاد شده است اما فضای کلی برنامه همان چرخ پاییز و زمستان است و برنامه سازان امیدوارند این فصل جدید این برنامه نیز همانند فصل های پیشین مورد توجه مخاطبان قرار گیرد.

نخستین برنامه از فصل جدید برنامه چرخ مانند سریال های تلویزیونی با موضوع «آنچه گذشت» با حضور بهاره صفوی، روزنامه نگار علم و مهدی صارمی فر ژورنالیست علم و به میزبانی سیاووش صفاریان پور از شبکه چهار سیما روی آنتن رفت.

بهاره صفوی از مهمانان برنامه در پاسخ به سوال مطرح شده از سوی سیاوش صفاریان پور، مجری برنامه درباره آنچه در دوماه گذشته در دنیای علم و دانش اتفاق افتاده است این طور پاسخ می دهد: در این مدت چرخ دانش و فناوری با سرعت هرچه تمام در حال حرکت بود . اگرچه شاید تعطیلات نوروز موجب شد ما ایرانی ها نسبت به اخبار و رویدادهای علمی توجه کمتری داشته باشیم اما اتفاقات زیادی را در دنیای علم شاهد بودیم.

مجری برنامه ایده مطرح شده از سوی ایلان ماسک برای سفر به مریخ و هواپیمای خورشیدی که توانست مسافتی طولانی را طی کند از جالب توجه ترین رویدادهای ماه های اخیر می داند و به خبرهای مطرح شده درباره کشف بعد چهارم آب اشاره می کند. مهدی صارمی فر دیگر مهمان برنامه ضمن تایید این مطلب می افزاید: یکی از خبرهایی که در ماه های اخیر مورد توجه قرار گرفت کشف بعد چهارم آب بود. در حقیقت بعد چهارم آب حالت کوانتومی آب است. اما به عقیده من یکی از مهم ترین اتفاقاتی که در این مدت در دنیای علم سرو صدای زیادی را به راه انداخت به فرود سالم ماژول موشک اسپیس ایکس مربوط بود. این ماژول روی شناوری در سطح دریا فرود آمد. در این مدت از سوی شرکت های مختلف و بخصوص Blue Origion آزمایشاتی انجام شد و به این ترتیب جف بزوس موفق شد موشکی را به طور مستقیم روی زمین فرود آورد. ایلان ماسک اصرار دارد موشک را در ابعاد واقعی روی سطح دریا فرود آورد. سه چهارم سطح زمین را آب پوشانده است و اگر بخواهیم موشک را در مسیر بازگشت روی سطح زمین فرود آوریم بهترین کار این است که روی دریا فرود آید. پیش از این نیز روس ها و آمریکایی ها موشک ها روی سطح آب فرود می آوردند و از یدک کش برای جمع آوری بقایای موشک ها استفاده می کردند. به همین دلیل پایگاه کندی در کنار دریا واقع شده بود تا بتوانند به سعرت قطعات موشک ها را از سطح دریا جمع کرده و از آن ها استفاده کنند. در حقیقت اهمیت فرود سالم موشک ها در این است که می تواند به میزان قابل توجهی هزینه سفرهای فضایی را کاهش دهد. ایلان ماسک وعده داده است در صورت موفقیت برای رسیدن به این هدف تا سال 2018 ایده سفر به مریخ را عملی ساخت.

این ژورنالیست علم در ادامه این طور توضیح می دهد: به این ترتیب می توان گفت تا 24ماه آینده پنجره فضایی سفر به مریخ گشوده خواهد شد. البته هدف این است که در این مدت دراگون را به مریخ بفرستند. دراگون در حقیقت یک کپسول فضایی است. سالهاست کپسول فضایی جدیدی نداشته ایم و تنها کپسول فضایی که کار می کند سایوز است که به دوران جنگ سرد تعلق دارد. اخیرا ایستگاه پرتابی فضایی جدید روسیه با حضور پوتین افتتاح شده است. این برنامه روز اول کنسل شد اما با توجه به اهمیت این موضوع روز بعد با حضئر رییس جمهور این برنامه انجام شد. روسیه قصد دارد به آرامی از بایکونور قزاقستان خارج شود و برای رسیدن به این هدف باید امکانات خود را داشته باشد.

مهدی صارمی فر در توضیح دیگر ماموریت های فضایی انجام شده از سوی شرکت های خصوصی به ارسال ماژول هتل تاشونده به سمت ایستگاه فضایی اشاره می کند و می افزاید: این ماژول وزن و حجم کمی دارد و فضا باز و باد می شود. این طرح از سوی یک شرکت خصوصی در ایستگاه فضایی تست می شود و اگر نتیجه موفقیت آمیز باشد این ماژول ها به هم متصل می شود و بر این اساس هتل های مختلف مداری ساخته می شود.

مجری برنامه طرح های اجرایی از سوی ایلان ماسک و پروژه اسپیس ایکس را از مهم ترین خبرهای فضایی در ماه های اخیر می داند.

مهدی صارمی فر ضمن تایید این مطلب می افزاید: هر موشک 60 میلیون دلار هزینه دارد و اگر بتوان آن را بازیافت کرد 30 میلیون دلار از این هزینه قابل استفاده مجدد است. اگر بتوان از این موشک ها مجدد استفاده کرد هزینه سفرهای فضایی کاهش چشمگیری دارد. درست مانند زمانی که هنری فورد بیش از یک قرن پیش توانست خط تولید اتومبیل را راه اندازی کند و به این ترتیب اتومبیل به یک وسیله عمومی تبدیل شد و زمینه ای برای تولید انبوه آن فراهم شد. نکته مهم دیگری که باید به آن توجه داشت این است که  در سال های اخیر حوزه نفوذ روسیه کمتر شده است و برای استفاده از امکانات ایستگاه فضایی قزاقستان نگرانی هایی ایجاد شده است. به همین دلیل روس ها قصد دارند ایستگاه فضایی جدیدی برای خودشان راه اندازی کنند. اما روسیه در این زمینه فناوری جدیدی نداشته است. در طرح موسوم به اگزومارس بعد از مدت ها روسیه می خواهد یک پرتاب جدی به سمت مریخ داشته باشد اما به طور کلی می توان گفت این فناوری از زمان جنگ سرد تغییرات جدی نداشته است.

بهاره صفوی در پاسخ به سوال مطرح شده از سوی مجری برنامه مبنی بر رویدادهای علمی در ماه های اخیر به ویروس زیکا اشاره می کند و می گوید: ویروس زیکا که پیش از این نیز درباره آن در همین برنامه صحبت کردیم همچنان در حال شیوع است. این ویروس تاکنون یک نفر را مبتلا کرده است و پیش بینی می شود شیوع آن به 3 تا 4 میلیون نفر افزایش پیدا کند.

این روزنامه نگار علم در پاسخ به سوال مطرح شده از سوی مجری برنامه درباره تلاش ها انجام شده در زمینه ساخت واکسنی برای این ویروس می گوید: هنوز برای این بیماری واکسنی تولید نشده است. آمریکا در این زمینه تلاش هایی داشته است و اوباما برای دستیابی به روش های پیشگیری و ساخت واکسنی علیه زیکا مبلغ زیادی از کنگره درخواست کرده است که کنگره با درخواست او موافقت نکرده و قرار است 600 میلیون دلار باقی مانده از تحقیقات ابولا برای این موضوع اختصاص داده شود. جالب است بدانید که هنوز از روش های فیزیکی برای مقابله با زیکا استفاده می شود. یک سری تابلوهایی در سطح شهر ریودوژانیرو تعبیه شده است که گفته می شود می توانند اسید لاکتیک ترشح شده از بدن انسان  و دی اکسید کربن موجود در بازدم او را شبیه سازی کنند و این پشه ها را از فاصله 5/2 کیلومتری جذب کنند اما نمی تواند خیلی در جذب این پشه ها موفق باشد. در حقیقت این راهکار مانند یک تله عمل کرده و مانع رسیدن اکسیژن به پشه ها می شود. اگرچه زاد و ولد این پشه ها تصاعدی است. با گذشت زمان پی برده اند که زیکا بسیار خطرناک است. تاکنون گفته می شد که این ویروس می تواند به میکروسفالی نوزادان منجر شود اما اکنون گفته می شود که برای مادران خطرناک است و می تواند به نابینایی آن ها منجر شود.

بهاره صفوی در ادامه به نتیجه توافق تغییرات اقلیم پاریس اشاره می کند که مصادف به روز زمین به امضای نهایی رسید و می افزاید: چهار ماه بعد از این که سران کشورهای مختلف در پاریس دور هم جمع شده بودند به این نتیجه رسیدند که باید برای زمین چاره ای بیاندیشند و در نهایت این توافق در مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به امضا رسید. سازمان ملل این توافق را مهم ترین سند قرن بیست و یکم معرفی کرده است.

این روزنامه نگار علم در پاسخ به سوال مطرح شده از سوی مجری برنامه مبنی بر این که آیا این سند الزامی برای کشورها ایجاد می کند، این طور توضیح می دهد: بله. قرار است از سال 2020 این سند اجرایی شود. هند، چین و آمریکا به عنوان کشورهای اصلی خود را ملزم به اجرای این سند دانسته اند. ایران هم از کشورهایی است که اعلام کرده است در شرایط عادی سعی می کند 4 درصد سهم تولید گازهای گلخانه ای را کاهش دهد و در صورتی که تحریم ها از میان برداشته شود این رقم به 8 درصد افزایش خواهد یافت. قرار بود 55 کشوری که 55 درصد گازهای گلخانه ای را تولید می کنند این سند را امضا کنند اما اکنون 175 کشور این سند امضا کرده اند و این اقدام مهمی است.

مجری برنامه از انتقال آب خزر به سمنان و جدی شدن این موضوع صحبت می کند و بهاره صفوی در ادامه می افزاید: این بحث سال 1391 مطرح شد  که با انتقاداتی شدید مطرح شد. رییس جمهور در آخرین سفر به استان سمنان به این موضوع اشاره کرده اند. البته ایشان در صحبت های خود به نگرانی های زیست محیطی مطرح شده پیرامون این طرح نیز اشاره کرده اند و گفته اند می توان برای انتقال آب خزر به سمنان و انتقال آب دریای عمان و خلیج فارس به فلات مرکزی چاره ای اندیشید. منتقدان بر این باورند این طرح در سه حوزه محیط زیستی دریا ، مسیر انتقال و منطقه بیابانی سمنان با مشکل مواجه می شود. امیدواریم راهکار درستی اندیشیده شود و  بعد در این عرضه قدم هایی برداشته شود.

صارمی فر در بررسی خبرهای اخیر در حوزه دانش و فناوری به کاهش تولیدات اپل و سهام این شرکت اشاره می کند و می افزاید: تعداد زیادی از استارتاپ های مشهور دنیا در آستانه تعطیل شدن هستند در حالی که امید زیادی به رشد این شرکت ها وجود داشت. این شرایط مشابه شرایطی است که با ترکیدن حباب  دات کام در اواسط دهه 90 میلادی شاهد آن بودیم. در اواسط دهه 90 کسب و کارهایی بر اساس فناوری اطلاعات شکل گرفت که بیشتر در قالب وب سایت بودند و در ادامه این کسب و کارها با یک رکود مواجه شدند. اما در هشت سال اخیر به علت رواح گوشی های هوشمند شاهد رشد صنعت آی.تی و استارتاپ هایی بوده ایم که در این زمینه فعالیت می کنند. البته اکنون شرایط به گونه ای پیش می رود که پیش بینی می شود با یک رکود در این حوزه مواجه شویم.

صارمی فر به راه اندازی یک بات از سوی مایکروسافت اشاره می کند و می گوید: قرار بود این بات وارد شبکه های اجتماعی شود و از مردم حرف زدن بیاموزد که متاسفانه فقط واژه های نژاد پرستانه و ناسزا در این شبکه های اجتماعی آموخت و بعد از گذشت 2 ساعت مایکروسافت از مردم دنیا عذرخواهی کرد.

بهاره صفوی در میان صحبت های مطرح شده از سوی صارمی فر به چند نکته اشاره می کند. به گفته این روزنامه نگار علم، خبرهایی درباره امکان اعطای جایزه نوبل اقتصاد به ایلان ماسک شنیده می شود و بعضی سازمان ها از ایشان حمایت کرده اند. گفته می شود ایلان ماسک فردی است که از مرزهای دانش عبور کرده و یک کارآفرین موفق است . اما این جریان در ابتدای راه است.

وی با اشاره به شرکت های دانش بنیان و استارتاپ های ایرانی می گوید: چهارمین نمایشگاه تجهیزات آزمایشگاهی ساخت ایران برگزار شد و در حقیقت می توان گفت این فرصت دروازه ای به صوی صادرات محصولات داخلی است که می تواند از توان رقابت با محصولات مشابه برخوردار باشد.  نکته سوم برگزاری یازدهمین دوره مسابقات روبوکاپ آزاد ایران است. 

بهاره صفوی از برگزاری پنجمین سمپوزیوم فدراسیون جهانی انجمن جراحان مغز و اعصاب به عنوان یکی از دیگر رویدادهای مهم علمی نام برده و خاطرنشان می کند:در این سمپوزیوم متخصصان سرشناس دنیا از کشورهای مختلف حضور داشتند.

No tags for this post.