ماهیان تالاب انزلی، منبع پروتئین یا آلاینده فلزی؟!

ماهی، یکی از مهم ترین منابع تامین پروتئین برای مردم دنیا بوده و از این لحاظ جایگاه ویژه ای در سبد غذایی افراد کشورهای مختلف دارد. با این حال این منبع مهم غذایی، گاهی به دلیل زیستن در مکان های آلوده به فلزات سنگین، این گونه فلزات را در بافت های گوشتی خود جذب نموده و به انسان ها منتقل می نمایند و در نتیجه موجب بیماری های مختلف خونی، عصبی و ژنتیکی می گردند.

فلزات سنگین نظیر سرب، روی و کادمیوم جزو گروه های اصلی آلاینده محیط های آبی به شمار آمده که هم در اثر فرایندهای طبیعی و هم از طریق فعالیت های مخرب انسانی به این گونه محیط ها راه می یابند. پساب واحدهای صنعتی و کشاورزی، حمل ونقل مواد حاصل از سوخت های فسیلی، فرسایش زمین، فضولات انسانی و دامی و همچنین پساب های ناشی از پرورش دام همه جزو مواردی هستند که افزایش میزان این گونه فلزات را در آب ها به دنبال دارند.

آبزیان، گاهی به دلیل زیستن در مکان های آلوده به فلزات سنگین، این گونه فلزات را در بافت های گوشتی خود جذب نموده و به انسان ها منتقل می نمایند و در نتیجه موجب بیماری های مختلف خونی، عصبی و ژنتیکی می گردند.

به منظور بررسی وضعیت جذب فلزات سنگین در بدن گونه ای ماهی به نام «کاراس» که نوعی کپور بوده و در تالاب بین المللی انزلی زندگی می کند، پژوهشگرانی از «موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور» وابسته به «پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی کشور» مطالعه ای را به انجام رسانده اند.

در این پژوهش میزان تجمع مواد آلاینده شامل سه فلز سنگین سرب، روی و کادمیوم در بدن ماهی کاراس مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج آن در فصل نامه علوم و صنایع غذایی منتشر گردیده است.

بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، غلظت فلزات سرب و روی در بافت خوراکی این ماهی از استانداردهای مجاز بین المللی نظیر استاندارد FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) و WHO (سازمان بهداشت جهانی) بالاتر می باشد و این موضوع می تواند به منزله هشداری برای تهدید سلامت مصرف کنندگان این ماهی به خصوص در اقشار آسیب پذیر جامعه باشد.

بر این اساس محققین فوق الذکر بر ضرورت نظارت صحیح و بهتر بر منابع تولیدکننده این گونه فلزات در حوزه های اطراف تالاب انزلی و رودخانه های ورودی آن تاکید نموده اند.

این پژوهشگران معتقدند که برای رفع این معضل زیست محیطی، بایستی فعالیت های انسانی انجام شده در حاشیه تالاب و همچنین چگونگی برداشت از ذخایر غیرزیستی تالاب را شناسایی نموده و همچنین بازدیدهای مستمری از مراکز صنعتی در خصوص میزان مواد آلاینده موجود در پساب آن ها که در تالاب تخلیه می شود، صورت گیرد.

نویسنده: محمدرضا دلفیه

با اقتباس از: خانی پور، ع.، احمدی، م.، سیف زاده، م.، زارع گشتی، ق. و زلفی نژاد، ک. 1394. بررسی میزان تجمع فلزات سنگین کادمیوم، سرب و روی در بافت خوراکی عضله ماهی کاراس تالاب بین المللی بندر انزلی. فصل نامه علوم و صنایع غذایی، 13(54): 163-155.

لینک منبع

No tags for this post.