گنجینه منابع کتابخانه ملی در خدمت رشد هوش مصنوعی کشور

رویداد نوآورانه «لیبتک ۲» در جهت استفاده از ظرفیت‌های موجود به منظور رفع نیازهای کتابخانه ملی و با هدف ایجاد محیطی برای رشد و توسعه کسب و کارهای داده‌محور و مبتنی بر هوش مصنوعی برگزار شد. به واقع این رویداد از سوی مرکز نوآوری و توسعه کسب و کارهای داده‌محور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با موضوع چالش تشخیص موضوع (Topic Detection)، در حوزه فناوری‌های کتابخانه‌ای و استفاده از هوش مصنوعی به منظور پردازش داده و شناسایی موضوع آن اجرا شد که اختتامیه با حضور اشرف بروجردی (رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران)، مظفر پاسدار شیرازی(معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران) و برخی از داوران عصر روز شنبه یکم خرداد ماه ۱۴۰۰ پس از داوری و بررسی نهایی آثار در کتابخانه ملی برگزار شد.

ارائه و ارزیابی آثار

ایمان کریمی مسئول تیم ارزیابی نتایج رویداد لیبتک ۲، در ابتدا توضیحاتی درخصوص نحوه داوری و ارزیابی تمامی آثاری ارسال شده در حوزه فناوری‌های کتابخانه‌ای و استفاده از هوش مصنوعی به منظور پردازش داده و شناسایی موضوع آن برای این رویداد بیان کرد.

در ادامه اختتامیه رویداد لیبتک ۲ نیز چهار گروه «راهکار پردازش ژرف»، «دادماتک»، رضا یگانگی و محمد صدر که به این مرحله رسیدند، درباره فعالیت‌های خود توضیحاتی داده و پس از معرفی آثارشان به سوالات داوران این رویداد، دکتر احسان الدین عسگری، دکتر مهدی خلیق رضوی، دکتر مهرنوش شمس‌فرد، دکتر مسعود اسدپور،  دکتر سعیده ممتازی پاسخ دادند.

حل چالش سازمان اسناد و کتابخانه ملی با کمک هوش مصنوعی

مظفر پاسدار شیرازی در آغاز سخنرانی‌اش به بازدید محمدجواد آذری‌جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نهم مرداد ماه سال ۱۳۹۷ از کتابخانه ملی اشاره کرد و گفت: در این دیدار بحث فناوری بلاک‌چین و استفاده آن در کتابخانه ملی مطرح شد. همه به ویژه مجموعه سازمان اسناد کتابخانه ملی نگاه خیال‌گونه به این موضوع داشتند. کمی بعد با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات پیرو تفاهم‌نامه‌ای که با این وزارتخانه امضا شد شروع به تنظیم برنامه نوآوری برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی کردیم.

معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، با اشاره به ضرورت استفاده از فناوری برای سرویس‌دهی بهره‌ور در شرایط امروز مطرح کرد: ما چالش‌های سازمان را استخراج کرده و بخش‌هایی که گمان می‌کردیم می‌توان به کمک فناوری، راهکارهای جدیدی برای آن ارائه کرد را مشخص کردیم. تیر ۹۸ اولین رویداد استارت‌آپی برگزار شد و افراد شرکت‌کننده برای بخشی از این چالش‌ها راه‌کارهایی را ارائه کردند. پس از آن متوجه شدیم اگر بخواهیم تعامل مناسبی با استارت‌اپ‌ها داشته باشیم آنچه که به عنوان گنجینه غنی زبان فارسی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی به آن می‌بالیم هنوز راه درازی دارد برای این که اطلاعات قابل استفاده برای گروه‌های هوش مصنوعی و… باشد.

وی در ادامه گفت: از طرفی متوجه شدیم در کنار این که گروه‌های استارت‌آپی به ما کمک کرده و چالش‌های ما را برطرف می‌کنند و ما نیز به عنوان بزرگترین گنجینه منابع فارسی جهان به خوبی می‌توانیم به آن‌ها کمک کنیم و عدم رشد زبان فارسی در هوش مصنوعی را حل کنیم. از این رو برنامه نوآوری را مفصل‌تر و جدی‌تر پیش گرفتیم و  با حمایت معاونت علم و فناوری مرکز نوآوری و توسعه کسب و کارهای داده محور را افتتاح کردیم تا به عنوان بازوی تعامل با گروه‌های فناور و استارت‌آپ‌ها بخشی از چالش‌های سازمان را با رویکرد فناورانه حل کند.

او ضمن با یادآوری رونمایی از اولین سامانه پردازش خودکار با کمک هوش مصنوعی در کتابخانه ملی در بهمن سال گذشته اظهار کرد: ما توانستیم هوش مصنوعی را برای یکی از خدمات و فعالیت‌های سازمان، فهرست‌نویسی پایان‌نامه و مقالات به خدمت بگیریم. در حال حاضر با دقت مناسبی به فاصله زمانی کوتاه تا ۲ دقیقه فهرست را ارائه می‌کنیم. این امر افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های چشمگیری را به همراه خواهد داشت. این سامانه پردازش خودکار علاوه بر پایان‌نامه برای مقالات نیز فعال است و درحال افزایش دقت آن برای کتاب نیز هستیم.

مظفر پاسدار شیرازی در پایان سخنان خود با اشاره به این که در تلاشیم بتوانیم با استفاده از هوش مصنوعی کیفیت و دقت رده‌بندی کتاب را ارتقا دهیم، گفت: طبق نظرات داوران از ارائه‌هایی که امروز صورت گرفت، چند گروه خوب با دستاوردهای خوب داریم و امیدوارتر شدیم که بتوانیم به کمک هوش مصنوعی، سامانه دستیار فهرست‌نویس را برای ارتقای کیفیت فهرست تحلیلی و ارتقای دقت و افزایش سرعت و کاهش هزینه را داشته تا خدمات بهتری ارائه دهیم. امیدواریم ما به نوبه خود بتوانیم به توسعه هوش مصنوعی در زبان فارسی کمک کنیم.

ایران، کشور برتر منطقه

در ادامه اختتامیه رویداد لیبتک ۲ بعد از پخش تیزری در معرفی مرکز نوآوری و توسعه کسب و کارهای داده محور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و علت شکل‌گیری آن، اشرف بروجردی بیان کرد: از همه کسانی که ساعت‌ها وقت گذاشتند و ما را همراهی کردند تا نماد رفتن به سمت فناوری و تکنولوژی‌ها و بهره‌گیری از علم داده‌ها، گام‌هایی برداریم که معنای مشارکت جمعی را به همراه خود داشته باشد تشکر می‌کنم. درحقیقت هیچ‌ فعالیتی بدون مشارکت جمع اصحاب علم و فن و دانش برای رسیدن به زندگی بهتر، ایجاد فرصت و فضا برای نسل امروز و نسل آینده محقق نخواهد شد. لذا حضور شما افتخاری برای سازمان اسناد و کتابخانه ملی بوده فخری برای همه کسانی که در حوزه علم و دانش گام برمی‌دارند، محسوب می‌شوید.

او با اشاره به  چشم‌انداز سند 1400 و حضور ایران به عنوان کشور برتر در منطقه از لحاظ علمی، عنوان کرد: به واقع چشم‌انداز این سند این بود که ایران با روش علمی و دست‌یابی به تکنولوژی جدید بتواند در منطقه اول باشد.  ولی علی‌رغم همه باورها و نگاه‌ها، عملیاتی نشد و حتی در بحث علم خام نیز در برهه‌هایی دچار عقب‌ماندگی‌ هستیم.

وی افزود: وقتی کارنامه شورای عالی انقلاب فرهنگی را نگاه می‌کنید، می‌ببنید که مملو از آمار مقالات تنظیم شده است که برخی از آن‌ها شاخص هستند؛ ولی عملیاتی شدن این داده‌ها و دانش و بهره‌گیری از آن برای این که بتوانیم حرف نویی در دنیا داشته باشیم صورت نگرفت. بالعکس جوانان ما باورهای خود را به سمتی سوق دادند که در اینجا کاری نمی‌شود کرد، پس نگاه به بیرون مرزها رفت و امروزه به عنوان یکی از کشورهای بزرگ ارسال کننده دانش توسط نخبگان در کشورهای دیگر هستیم؛ به‌گونه‌ای که مالزی اعلام می‌کند بیشترین توسعه خود را مرهون مقالات دانشجویان ایرانی است.

رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همچنین گفت: این امر نشان می‌دهد که باید حرکتی کنیم و ابتدا باید آن را باور کنیم. عزیزانی که تلاش شبانه‌روزی انجام دادند برای این که سازمان اسناد و کتابخانه ملی بتواند نقشی را در دنیا ایفا و عرضه کند؛ به دیگران عرضه کند که ما از این تکنولوژی‌ها و فناوری‌ها کرد برای این که در کشور خود به پیشرفتی برسیم، استفاده خواهیم.

وی افزود: ما باید این هوشیاری را داشته باشیم که از ذهن خلاق و انرژی وافر و تلاش جامع جوانان بهره ببریم. در واقع ما نقش آفرین نبودیم و تنها فرصت را ایجاد کردیم و تلاش را جوانان کردند. بنابراین رسیدن به این نقطه که آینده جامعه به سوی نوآوری و در دستان جوانان خلاق و نوآور در عرصه‌های مختلف است، امری ضروری است.

اشرف بروجردی ماندگاری آثار جوانان خلاق را حتمی دانست و گفت: ایران سرمایه عظیمی دارد که متاسفانه بسیاری از آن همچنان بکر و فراموش شده است و بهره لازم از آن برده نمی‌شود. امیدوارم روزی ایران با سربلندی نام خود را بین کشورهای توسعه یافته ثبت کند و این امر محقق نمی‌شود جز با مشارکت جمعی ‌و بهره‌گیری از دانش و تلاش شما. امیدوارم گامی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برداشته شد به عنوان گام اولیه تلقی شود. به واقع مرکز نوآوری و توسعه کسب و کارهای داده محور سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می‌تواند بهترین پایگاه برای جوانان برای عرضه خلاقیت‌های خودشان باشد.

در پایان اختتامیه رویداد «لیبتک ۲»، داوران دادماتک را به عنوان تیم دوم و راهکار پردازش ژرف را به عنوان تیم برتر معرفی کردند که تیم برتر برنده جایزه 50میلیون تومانی این چالش شد.

 

No tags for this post.