رتبه کمی و کیفی تولیدات علمی ایران یکسان شد

غلامحسین رحیمی شعرباف در نشست خبری که پیش از ظهر امروز به صورت آنلاین برگزار شد، اظهار کرد: در سال ۹۸، ۶۵ هزار مقاله ایران در اسکوپوس نمایه شده است؛ البته کشورهای در حال رشد نیز تعداد مقالات خود را افزایش داده اند. یکی از اتهاماتی که به ما وارد می شد این بود که ایران به رشد کمی مقالات توجه دارد و به رشد کیفی توجهی نمی کند. این در حالی است که در ۴-۵ سال اخیر ما از نظر کیفی رشد چشمگیری داشته ایم به طوری که در ۲-۳ سال گذشته، ایران بالاترین نرخ رشد کیفی مقالات را داشته است.

رتبه کمی و کیفی ایران در تولید مقالات در دو پایگاه بین المللی

وی با اعلام اینکه برای اولین بار رتبه کمی و کیفی مقالات ایران یکسان شده است، افزود: رتبه ایران چه از نظر کیفی و چه کمی در اسکوپوس رتبه ۱۵ و در وب آو ساینس رتبه ۱۶ را دارد. سه سال پیاپی است که ایران بین کشورهای اسلامی از لحاظ کیفی و کمی رتبه اول را دارد.

رحیمی تصریح کرد: سهم ایران در کل مقالات برتر دنیا از نظر تعداد سه درصد است؛ این در حالی است که جمعیت ایران نسبت به جمعیت کل دنیا یک درصد می شود. معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با بیان این مطلب که تولید علم به چندین مولفه وابسته است، تأکید کرد: اولین و مهمترین مولفه مقاله و دومین مولفه، تولید کتاب های معتبر آموزشی و مرجع است. همچنین تعداد محققان و دانشمندان بومی از دیگر مولفه هایی است که نشان می دهد در کشوری تولید علم صورت می گیرد. مولفه چهارم، تعداد گزارش های علمی و مولفه پنجم تعداد اختراعات ثبت شده توسط محققان برتر کشور است. مولفه آخر نیز مسئله تحقیق و تدوین استانداردهای بومی است.

وی با تأکید بر اینکه بخشی از مقالات ما باید پشتوانه کتابهای مرجع قرار بگیرند و محققان باید به این نکته توجه ویژه داشته باشند، ادامه داد: اصولا تولید مقاله نشان دهنده حرکت در مرزهای دانشی است.

رحیمی گفت: خوشبختانه در ۱۰ سال اخیر، نهادهای فناورانه متصل به دانشگاه با مدیریت و هدایت وزارت علوم شکل گرفته به طوری که هم اکنون ۴۳ پارک علم و فناوری، ۱۹۵ مرکز رشد در کشور داریم که ۷ هزار شرکت فناورانه در این مراکز رشد فعالیت می کنند و بیش از ۱۷۰۰ مورد از این شرکت ها دانش بنیان هستند.

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم خاطرنشان کرد: ۵۴ هزار فناور در این شرکت ها فعالند و تعداد ایده هایی که تبدیل به محصول شده، دو هزار ایده بوده است. صادرات شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری ۱۰۰ میلیون دلار بوده و در چند ماهه اخیر با شیوع کرونا، این شرکت ها بسیاری از اقلام موردنیاز از جمله ماسک، ونتیلاتور و دستگاه های تنفسی تولید کرده اند و خوشبختانه ۸۰ درصد این محصولات در پارک های علم و فناوری ما تولید شده است.

نهادهای علمی کمترین تخلف پژوهشی را دارند

وی درباره تخلفات علمی توضیح داد و گفت: خوشبختانه نهادهای اصلی علمی ما کمترین تخلف را در حوزه پژوهشی دارند، به نظر من تخلف در جایی بیشتر است که ما به تولید انبوه دانشجو و دانش آموخته روی می آوریم بدون آن که تجهیزات مورد نظر و امکانات مناسب را داشته باشیم. نظر من این است که اگر تخلفی در پایان نامه ارشد و رساله دکتری صورت گیرد اولین فردی که باید مواخذه شود استاد راهنما ست و پس از آن باید هیئت داوران که در جلسه دفاع حضور داشتند، مورد مواخذه قرار گیرند. به نظرم لازم است ساختار سالم و اصلاح شود در این صورت مجالی برای تخلف باقی نمی ماند. البته معتقدم که باید با فرد متخلف نیز برخورد شود اما باز هم تاکید می‌کنم نهادهای علمی در کشور سالم هستند.

جایگاه خوب نظام علمی ایران از لحاظ بازدهی و راندمان

رحیمی با طرح این پرسش که واقعاً فکر می کنید راندمان و بازده نظام علمی ایران در سطح بین‌المللی چقدر است، گفت: البته هنوز عدد مشخصی در این خصوص وجود ندارد اما ما فکر می کنیم رتبه ایران در سطح بین الملل در جایگاه نخست باشد. چرا که با کمترین هزینه بهترین راندمان کاری را داریم.

کاهش ثبت اختراع در کشور

معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم در پاسخ به این سوال که آیا آماری از اختراعات ثبت شده در کشور دارید یا خیر گفت: آمار دقیقی در این خصوص ندارم اما می دانم که متاسفانه آمار ثبت اختراعات رو به کاهش است و باید فکر اساسی کنیم. البته این بدان معنا نیست که نوآوری رخ نمی دهد بلکه موضوع این است که این نوآوری تبدیل به اختراع و ثبت اختراع نمی شود.

انتقاد از واگذاری تصدی ثبت اختراع به قوه قضاییه 

وی ادامه داد: ثبت اختراع به قوه قضاییه واگذار شده است؛ یعنی کاری که فنی و علمی است به نهادی واگذار شده که وظیفه مراقبت را برعهده دارد و در واقع یک نهاد قضایی است. اگر زمانی بخواهد این قانون اصلاح شود تصدی اختراع در کشور باید به نهادهای علمی واگذار شود. البته ما نمی‌خواهیم بگوییم که وضعیت فعلی به دلیل آن است که موضوع ثبت اختراع به قوه قضائیه واگذار شده است.

منبع:مهر

No tags for this post.