حضور ایران در پروژه های فناوری فوق پیشرفته جهان در پسا برجام
دکتر 'وحید احمدی' روز چهارشنبه در یک سالگی اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) Joint Comprehensive Plan of Action ضمن تشریح تاثیرات این توافق بین المللی بر حوزه های علمی و فناوری کشور، به ایرنا گفت: تا قبل از برجام، هرگاه می خواستیم با کشورهای مختلف مذاکره کنیم، معمولا می گفتند که نمی توانند در حوزه فناوری های پیشرفته (High Tech) یا پروژه های بزرگ با ایران همکاری کنند که خوشبختانه، برجام این سد را شکست.
وی تصریح کرد: اکنون این روند برعکس شده است و طرف های خارجی مرتب به ایران می آیند و یا از ما برای همکاری و مشارکت دعوت می کنند.
احمدی ادامه داد: از جمله همکاری های علمی و فناوری بین المللی که در یکسال اخیر شکل گرفته، توافق برای پیوستن رسمی ایران به پروژه ایتر است.
راکتور گرماهسته‌ای آزمایشی بین‌المللی ( International Thermonuclear Experimental Reactor) مشهور به ایتر (ITER) بزرگترین طرح یک رآکتور همجوشی هسته‌ای است که تاکنون طراحی و بر پایهٔ محصورسازی مغناطیسی بنیاد نهاده شده است و کشورهای چین، اتحادیه اروپا، هند، ژاپن، کره جنوبی، روسیه و آمریکا در این پروژه فعالیت دارند.
معاون وزیر علوم خاطرنشان کرد: پروژه سرن که قبلا هم با حضور دانشمندان ایرانی در حال انجام بود، الان فعال تر شده است و در پروژه 'فر' FAIR نیز که مربوط به شتاب دهنده های ذرات بنیادی است، همکاری می کنیم که تمام این ها پروژه های با فناوری های بسیار پیشرفته هستند.
سرن (CERN) نیز بزرگترین مجموعه آزمایشگاهی دنیا در زمینه فیزیک ذرات بنیادی و فیزیک هسته ای است که در حاشیه شهر ژنو سوئیس در شهر میرین و در مرز مشترک فرانسه و سوئیس قرار دارد.
سرن در 29 سپتامبر سال 1954 میلادی توسط سازمان اروپائی تحقیقات هسته ای شکل گرفت و تاکنون نقش بسیار موثری در رشد و توسعه علم فیزیک داشته است.
احمدی همچنین به توافق ایران و ایتالیا برای انجام پروژه بزرگی در زمینه شتاب دهنده های الکترونی اشاره کرد و گفت: طرف ایتالیایی ما 'الکترای' یک شرکت بزرگ فعال در حوزه آنالیز و شتاب دهنده ها است و قرارداد این پروژه همکاری اکنون آماده شده است که دو طرف در حال تامین اعتبار آن هستیم.
وی از توافقات فناورانه گسترده با کشور اتریش نیز خبر داد و بیان داشت: در همین راستا قرارداد همکاری ما با یونیدو (سازمان توسعه صنعتی ملل متحد که در پایتخت اتریش مستقر است) تقریبا نهایی شده است و دو طرف توافق کردیم که هرکدام چه مبلغی اختصاص دهیم.
احمدی با توضیح این که موضوع همکاری با یونیدو، توسعه مناطق ویژه علم و فناوری است، ادامه داد: پنج منطقه ویژه علم و فناوری در کشور وجود دارد که به مشاور بین المللی نیاز داشتند و یونیدو این مهم را پذیرفته است و علاوه بر این، چندین مرکز پژوهشی بزرگ مثل AIT اتریش را به ما معرفی کرده است که کارشناسان آنها از مناطق ویژه علم و فناوری کشور بازدید داشته و کار میدانی را شروع کرده اند.
وی یادآور شد: بنابراین توافقات علمی و فناوری ما در عرصه های بین المللی از مرحله تفاهم روی کاغذ خارج شده و تبدیل به کارهای میدانی شده است.
دبیرکل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری افزود: همچنین در ادامه تعریف پروژه های مشترکی بین پارک های علمی و فناوری و شرکت های فناوری ایرانی، قرار گذاشتیم در اردیبهشت سال آینده، شرکت های ایرانی و ایتالیایی یک نشست مشترک برای مذاکرات رو در رو داشته باشند تا ضمن شناسایی توانمندی های یکدیگر، همکاری مشترک خود را آغاز کنند.
معاون وزیرعلوم با بیان این که محدودیت های سابق در رابطه با چاپ و انتشار تولیدات علمی محققان ایرانی در نمایه های معتبر بین المللی در دوره پسا برجام برطرف شده است، گفت: تنها محدودیت ما در این زمینه، تنگناهای مالی داخل کشور است.
شامگاه بیست و ششم دی ماه 1394 با انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر انجام تعهدات هسته ای ایران در برجام، اجرای تعهدات طرف مقابل (گروه 1 5) یعنی روند لغو تحریم های هسته ای غرب علیه تهران آغاز شد.
