وضعیت جنگل‌های باستانی ایران بحرانی است

حکایت این تراژدی غم انگیز مربوط به امروز و دیروز نیست. بیش از دو دهه است که اراضی مرغوب شمال به شکلی غیر اصولی مورد بهره برداری قرار گرفته اند و کمر به زوال و نابودی این جنگل های باستانی بسته اند.

دکتر هادی کیا دلیری، رییس انجمن جنگلبانی کشور و عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات در این خصوص به سیناپرس گفت: جنگل های هیرکانی( شامل جنگل های مازندران و گیلان ) حدود 2 میلیون هکتار از سطح کشور را به خود اختصاص می دهند که امروزه متاسفانه مورد تهدید انواع و اقسام عوامل تخریب کننده قرار گرفته اند. عواملی که اغلب طبیعی نیستند و به صورت غیر طبیعی باعث تخریب این جنگل ها شده‌اند. به عنوان مثال توسعه گردشگری های بی قاعده با اسم اکوتوریسم و گردشگری جنگل ها باعث تغییر کاربری اراضی و گسترش ساخت و ساز هتل ها و ویلا ها شده است.

وی افزود: زباله ها از دیگر عوامل تخریب کننده این جنگل ها به حساب می آیند. متاسفانه امروزه جنگل های هیرکانی یا شمال، به عنوان جنگل‌های باستانی دنیا و میراث طبیعی دنیا، محل دفن زباله ها شده است. تمام زباله های شمال کشور توسط شهرداری به صورت ابتدایی ترین روش و بدون تفکیک در سطح جنگل ها دپو می شوند.

وی ادامه داد: مساله بعدی، بهره برداری بیش از حدی بود که به صورت قانونی و غیر قانونی انجام می شد. شرکت‌های بهره‌برداری که زیر نظر دولت این کار را انجام می دادند اما گاهی 5 تا 6 برابر بیشتر از حد استاندارد جنگل ها، برداشت می‌کردند؛ یعنی بیش از توان جنگل ها که بتوانند خودشان را احیا کنند.

به گفته وی، همچنین امروزه تعداد بسیاری دام و واحد دامداری در شمال کشور وجود دارد که باعث نابودی جنگل ها شده‌ است.

کیا دلیری، طغیان آفات بیماری ها را از دیگر عوامل تخریب کننده جنگل های هیرکانی عنوان کرد و در این خصوص گفت: در سال‌های اخیر به ویژه از سال 1375 به بعد ما حدود 300 هزار هکتار طغیان آفات بیماری داشتیم. حدود 326 هزار هکتار نیز در سال های اخیر آفت های خارجی بودند که از کشور دیگر وارد ایران شده اند. آفاتی که جنگل ها را آلوده کردند و تبدیل به معضل بزرگی برای جنگل های شمال ایران شدند.

رییس انجمن جنگلبانی کشور اظهارداشت: جدا از این مسایل، قاچاق چوب، آتش سوزی ها و تغییر اقلیم که باعث از بین رفتن یخچال ها در بالادست و خشک شدن چشمه ها و رودخانه ها و جابه جایی فصول شد نیز به شدت در تخریب این جنگل ها تاثیر گذاشتند. در واقع مجموعه این عوامل روی اکوسیستم ها تاثیر گذاشته و دستکاری و بهره برداری بیش از حد سرعت زوال این جنگل ها را بیشتر کرده است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم و تحقیقات بیان کرد: آخرین عنصر یک جنگل درخت است. زمانی که حیات وحش و تنوع  زیستی دچار تخریب شود، فروپاشی عظیمی در جنگل رخ می دهد و در نهایت این فروپاشی باعث مرگ و میر درختان می‌شود. همانطور که اکنون شاهد مرگ و میر درختان شمال کشور هستم.

وی تصریح کرد: هم اکنون در زاگرس نیز جنگلی وجود ندارد. یک سری درخت به صورت پراکنده وجود دارد که آنها نیز در حال خشک شدن هستند؛ نزدیک به یک میلیون و پانصد هزار هکتار از درختان زاگرس در چند سال اخیر خشک و بیمار شده‌اند.

کیا دلیری در پایان گفت: اگر این روند بدین منوال پیش برود و تدبیری برای آن اندیشیده نشود تا 30 سال آینده جنگلی در ایران نخواهیم داشت.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.