نقش سلول‌های بنیادی در درمان سرطان خون کودکان
حدود 35 درصد این بیماری‌ها، مربوط به سرطان خون کودکان است و در این میان، «لوسمی لنفوبلاستی حاد» یا ALL، 80 تا 85 درصد موارد را تشکیل می‌دهد. یکی از خطرناک‌ترین مشکلات در بیماران سرطانی، مقاومت به دارو است که به‌وفور اتفاق می‌افتد و نتیجه بدی دارد. همچنین چالش بزرگی که برای درمان این بیماری وجود دارد آن است که بتوان از بازگشت سلول‌های سرطان خون در مغز استخوان جلوگیری کرد.
سلول‌های بنیادی مزانشیمی یا MSC، سلول‌های استرومای چندتایی هستند که می‌توانند بین انواع سلول تفاوت قائل شوند و یک نقش اساسی در تنظیم خونریزی و انتقال موفقیت‌آمیز سلول‌های بنیادی خونی دارند.HIF-1 نیز یک عامل رونویسی است که جزئی اساسی در پاسخ سلولی به شرایط هیپوکسی یا کمبود اکسیژن است.
یکی از خطرناک‌ترین مشکلات در بیماران سرطانی، مقاومت به دارو است که به‌وفور اتفاق می‌افتد و نتیجه بدی دارد.
برای داشتن فهم بهتر از چگونگی تأثیر هیپوکسی و MSCها بر روی سلول‌های MOLT-4 که ازجمله سلول‌های سرطان ALL به‌حساب می‌آیند، محققینی از دانشگاه علوم پزشکی تبریز مطالعه‌ای پژوهشی را به انجام رسانده‌اند.
در این مطالعه، نرخ تکثیر، آپوپتوز، سمیت سلولی و بیان پروفایل ژن‌هایی که در فرآیند مقاومت به دارو، عملکرد بسیار مهمی در رفتار بیولوژیکی سلول‌های سرطان خون دارند، بررسی شده‌اند.
محققین، برای انجام این پژوهش، سلول‌های MOLT-4 را از موسسه بانک سلول پاستور (تهران) تهیه کردند. همچنین، سلول‌های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان از موسسه بانک سلول، بیوتکنولوژی سلول‌های بنیادی رویش (تهران) خریداری شد و در محیط کشت‌های مخصوص مورداستفاده قرار گرفت.
سپس و بعد از انجام آزمایش‌های ژنومیک، داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش‌های آماری و به کمک رایانه تجزیه‌وتحلیل شدند.
نتایج این تحقیق نشان داد که سلول‌های سرطانی MOLT-4 در کنار سلول‌های بنیادی مزانشیمی یا MSC طی 24 ساعت مهار می‌شوند.
همچنین بر اساس نتایج این پژوهش، استفاده از ماده CoCl2 به‌تنهایی یا در کنار سلول‌های بنیادی مزانشیمی، تأثیرات مهاری روی رشد سلول‌های سرطانی در طی 24 ساعت نشان دادند.
مهدی یوسفی، محقق مرکز ایمنی‌شناسی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز و هفت همکار دیگرش در این پژوهش می‌گویند: «نتایج ما نشان داد که هیپوکسی القاشده با 100 میکرومول ماده کلرید کبالت یا همان CoCl2به‌طور معناداری، بیان ژن BCL2 را افزایش می‌دهد. درحالی‌که، بیان ژن BAX هیچ تغییری را از خود نشان نداد».
این محققین ادامه می‌دهند: «بر اساس نتایج تحقیق ما، هیپوکسی القاشده با CoCl2 تأثیر مهاری روی تکثیر سلول‌های 
سرطانی MOLT-4 مربوط به ALL که در همکاری با MSC هستند، دارد و این موضوع می‌تواند نتیجه سمیت CoCl2 بجای تأثیر هیپوکسی باشد. همچنین، هیپوکسی و MSC می‌توانند در نمایش افزایش‌یافته ژن‌های مقاوم به دارو و آپوپتوز کمتر سلول‌های ALL همکاری کنند».
بر اساس اظهار محققین فوق: «بنابراین، القای پروتئین آنتی آپوپتوز، بیان تحت تأثیر هیپوکسی و MSC می‌توانند در پدیده مقاومت به دارو در سلول‌های سرطان خون مؤثر بوده و درنتیجه در شکست درمان، دخیل باشند».
این یافته‌ها که می‌توانند در بررسی بهتر سرطان‌های خون کودکان و کمک به کشف درمان‌های مؤثر عملکرد قابل‌توجهی داشته باشند، در قالب مقاله‌ای علمی پژوهشی در نشریه بین‌المللی Avicenna Journal of Medical Biotechnology وابسته به جهاد دانشگاهی به چاپ رسیده‌اند.
گزارش: دکتر محمدرضا دلفیه
منبع: Avicenna Journal of Medical Biotechnology
No tags for this post.
