علت گردن درد چیست و روش های نوین تشخیص آن چیست؟
این قسمت مهم بدن، نقشی موثر در حفاظت و ایجاد حرکت سر دارد و البته گاهی اوقات می تواند به علت آسیب هایی، دردناک و مختل شود.
تعداد موارد زیادی به عنوان علل ایجاد درد در ناحیه گردن گزارش شده اند. تحریک مزمن و طولانی مدت مسیرهای عصبی می تواند سبب ایجاد درد ناحیه شانه ها، سر، بازو و دست ها بشود. به علاوه، تحریک و تحت فشار قرار دادن نخاع، می تواند سبب ایجاد درد و ناراحتی در پاها و دیگر نواحی تحتانی گردن بشود.
درد ناحیه گردن، می تواند در طی چند روز تا چند هفته التیام یابد؛ اما دردی که برای چندین ماه ماندگار باشد، می تواند نشانه اختلالات اساسی و پایه ای بالین بیمار باشد که می بایست به این درد رسیدگی نمود و اقدام به درمان کرد. در مواردی از این اختلالات، اعمال دستکاری های ترمیمی در گام های اولیه بیماری، می توانند برای دستیابی به بهترین نتیجه ترمیمی و درمانی، موثر واقع شوند.
علل درد ناحیه گردن
پیچ خوردن و رگ به رگ شدن ناحیه مفصلی گردن
شایع ترین عوامل ایجاد درد ناحیه گردن، ایجاد کشیدگی و پیچ خوردگی در ناحیه تاندون، عضله و لیگامنت های مفصلی است که مدت زمان ترمیم چنین گروه از آسیب ها، چند روز تا چند هفته طول می کشد. تعدادی از این عوامل ، شامل کشیدگی بیش از حد و یا کار کشیدن بی قاعده و بیش از حد از مفصل گردن است.
این گونه حرکات نادرست در ناحیه مفصل گردنی شامل:
نامناسب قرار گرفتن وضعیت بدن : در صورتی که شخص در حین کار با رایانه، به صورت قوز کرده و خم شده، به مدت زمان طولانی فعالیت کند؛ وضعیت سر و گردن او به سمت جلو متمایل شده است و سبب تحت فشار و استرس قرار دادن مفاصل گردنی می شود. اگر به گونه مکرر به صورت مستقیم و به سمت خم و پایین با گوشی های هوشمند فعالیت کنید، می تواند سبب ایجاد درد شود؛ گاهی اوقات، این اختلال و درد را سندرم تکست نک (text neck / عارضه و سندرم گردن پیامکی ) می نامند.
به گونه و وضعیت ناجور و نامناسب خوابیدن : اگر حین خوابیدن، سر خود را در زاویه ای نادرست قرار می دهید و یا به صورت پیچ خورده، ممکن است که گرفتگی و سفتی گردن را صبح تجربه کنید.
اعمال حرکات تکراری فرسایش آور: گردش و چرخاندن سر، یک حرکت تکراری است، مانند حرکت چرخاندن گردن از یک سمت به سمت دیگر در فعالیت های ورزشی و یا رقص که می تواند سبب فرسایش بیش از حد عضلات گردن، تاندون ها و لیگامنت ها بشود.
ایجاد آسیب و تروما در ناحیه گردن: وارد شدن هرگونه آسیب و یا ضربه ، مانند حرکات و ضربات ورزشی و یا حتی ضربه و پرتاب و حرکت آسیب زا و ناگهانی سر و گردن در تصادفات، می تواند عامل دیگری برای اختلالات و دردهای ناحیه گردن باشد.
گاهی اوقات، کشیدگی بیش از حد عضلات و یا گرفتگی ( اسپاسم )، تنها نشانه آسیب به بافت پیوندی نیست. در مواردی، اختلالی در نخاع ناحیه گردن می تواند باعث ایجاد اسپاسم و گرفتگی در ناحیه عضلات بشود که این درد ایجاد شده، پاسخی به علت ایجاد اختلال مذکور، در نخاع می باشد.
کشیدگی عصب در ناحیه گردن
کشیدگی عصب ناحیه گردن، سبب ایجاد فشار بر عصب گردن شده و زمانی ایجاد می شود که ریشه عصب ، تحت فشار واقع شود و یا تحریک شود. این حالت سبب ایجاد دردی کشیده شونده از ناحیه گردن تا شانه ها و نواحی فوقانی شانه ها می شود.
این کشیدگی عصبی، می تواند سبب ضعف عملکرد عضلات، بی حسی و حس مور مور شدن در طول ساعد و دست ها بشود. دیگر شرایط مانند آرتروز نیز می تواند سبب ایجاد کشیدگی در اعصاب ناحیه گردن بشود، همانند ایجاد آسیب هایی در نتیجه فتق دیسک گردن ایجاد می شود.
تنگ شدن مجرای کانال نخاعی
ایجاد تنگی در مجرا کانال نخاعی، به علت باریک شدن مجرا، سبب ایجاد فشار بر روی ریشه های عصبی نخاع می شود که این باریک شدن کانالی، به طور معمول در ناحیه گردن و نواحی تحتانی نخاع گردن صورت می گیرد. آرتروز نیز به طور معمول می تواند سبب ایجاد تنگی مجرای نخاعی بشود. دیگر عوامل ایجاد این کشیدگی واسترس عصبی، شامل ایجاد تومورهای نخاعی و وجود نقایص مادرزادی در جنین می باشند.
عفونت مننژیت
مننژیت اختلالی است، مرتبط با ایجاد التهاب در پرده های اطراف ناحیه مغز و نخاع. عفونت هایی با منشا باکتری و یا ویروس، می توانند سبب ایجاد التهاب در پرده های مغزی- نخاعی بشوند و مننژیت را به وجود آورند.
ایجاد عفونت هایی با منشا باکتری، بسیار خطرناک و حتی مرگبار خواهد بود. در صورتی که هر یک از موارد زیر در بیمار ،درپی ایجاد درد ناحیه گردن مشاهده شد، می بایست اقدامات تشخیصی- درمانی در اسرع وقت صورت گیرد:
- سفتی و گرفتگی گردن
- تب
- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
- حساسیت به نورسرطان
سرطان سر و گردن می تواند باعث ایجاد درد ناحیه گردن بشود. موارد ذکر شده در قسمت پایین، 4 درصد از تمام موارد سرطان های گزارش شده در ایالات متحده آمریکا را به خود اختصاص می دهد.
تعداد موارد متعددی از انواع سرطان در نواحی سر و گردن گزارش شده اند که عبارت اند از:
- سرطان بافت های ناحیه حفره بینی و نواحی اطراف سینوس های بینی
- سرطان حنجره
- سرطان دهان
- سرطان ناحیه حلق – بینی
- سرطان غدد بزاقیدیگر علائم ناشی از سرطان نواحی گردن و سر، عبارتند از:
- ایجاد زخم در ناحیه دهان
- تورم در ناحیه سر و گردن
- تغییر صدا
- اختلال و سختی در تنفس
- درد ناحیه فک
- تب
- خستگی
- کاهش وزن
چه زمانی می بایست به پزشک مراجعه کنیم؟
در اغلب موارد، درد گردن خود به خود ترمیم می شود. در حالیکه، در صورت بروز علائم مذکور زیر، باید اقدامات تشخیصی – درمانی انجام شود. این علائم شامل:
- درد ناحیه گردن بعد از تصادف با موتورسیکلت ویا افتادن از ارتفاع و یا حرکت جهشی و پرشی
- درد، بی حسی و ضعف منتشر شونده در بازوها و پاها
- مشکلات روده و مثانه
- ایجاد دردی شدید و پیشرونده
- درد شدید همراه با درد ناحیه گردن و سفتی ناحیه گردن
- درد گردن همراه با درد پشت سر
- علائم تب
- حالت تهوع و استفراغ
- ایجاد توده و تورم بافتی در ناحیه سر یا گردن
دیگر علل درد ناحیه گردن
دیگر علل ایجاد درد ناحیه گردن، عبارتند از :
استرس و فشار روحی: استرس، هیجان و کمبود حمایت اجتماعی ( استرس و فشارهای اخلاقی اجتماعی) می توانند از عوامل دخیل و موثر در ایجاد اختلال و دردهای گردنی باشند ( اختلالات روان- تنی / psychosomatic )
عفونت: اگر قسمتی از بافت ناحیه گردن عفونی شود، التهاب ایجاد شده می تواند سبب ایجاد درد شود، مانند مننژیت
سندرم درد میوفاسیال ( بیماری مزمن دردهای عضلانی است):این اختلالی مزمن است که دارای نقاطی تحریک کننده در بافت های بدن است که در نتیجه وجود عضلات دردناک و بافت های پیوندی اطراف این عضلات است، که به طور معمول به صورت درد ناحیه فوقانی کمر یا پشت، خود را نمایان می کند. این درد می تواند در یک ناحیه بدن باقی بماند و یا اینکه در اندام های نواحی اطراف منتشر شود.
فیبرومیالژیا ( سندرم درد اسکلتی – عضلانی) : تشخیص این اختلال بسیار سخت و پیچیده است، اما از نشانه های معمول بالینی این بیماری، درد ناحیه عضلات، تاندون ها و لیگامنت ها در مناطقی متعدد در بدن می باشد؛ از جمله این نواحی، می توان به گردن اشاره نمود.
تومور ناحیه نخاع: ایجاد تومور به عنوان اختلال سرطانی، می تواند در نواحی نخاع گردنی پیشرفت کرده و رشد نماید و سبب آسیب به بافت ها و یا تحت فشار قرار دادن اعصاب بشود.
لغزش مهره ها کمری ( Spondylolisthesis): این عارضه، زمانی رخ می دهد که یک مهره ناحیه گردنی بر روی مهره زیرین خود، بلغزد. این شرایط می تواند به علت ایجاد شکستگی محدود در ناحیه مهره های گردن ویا سستی و شل شدگی لیگامنت و حتی ممکن است به علت تخریب پیشرونده و پیشرفته بافت دیسک مهره های گردنی باشند.
تشخیص علل درد گردن
زمانی که با گذشت چندین روز تا چندین هفته، درد گردن شدیدتر نشود، تعداد موارد از اقدامات و دستورالعمل های درمانی به جهت تقلیل میزان درد حاصله لازم است. در صورتی که بتوانیم تشخیصی دقیق و درست از علت درد گردن داشته باشیم، سبب می شود که بتوانیم برنامه درمانی مناسب تر و موثرتری نیز طراحی کنیم.
بعد از اینکه پزشک در مورد پیشینه پزشکی شما سوال می کند، از شما می خواهد که تعدادی تست های فیزیکی تشخیصی نیز بدهید؛ اگر در این صورت، هیچ گونه تشخیص خاصی حاصل نشد، پزشک شما یکی از سری تست های زیر را برای شما تجویز می کند که عبارتنداز:
تصویر برداری:تنوع زیادی در انواع تکنیک های تصویربرداری وجود دارد که سبب ایجاد دیدگاهی بهتر برای تشخیص علت اصلی ایجاد درد گردن می شود.
امواج X: از پرتوهای الکترومغناطیسی در این تکنیک استفاده می کنند. با استفاده از امواج X در رادیوگرافی می توانند تصویری موثر از ناحیه استخوان های گردنی تهیه کنند. تصاویر امواج X می توانند به عنوان شاخص خوبی برای تشخیص اختلالات ستون مهره ها، شکستگی های محتمل در مهره ها و یا حتی تشخیص تومورهای خاص، استفاده شوند.
CT اسکن : این یک متد تشخیصی است که با استفاده از امواج X وسیستم کامپیوتری، می توانند عکس های مقطعی تهیه کرده که این عکس ها نتایجی بهتر را در بررسی ساختار استخوان ها نسبت به تصاویر معمول حاصل از امواج X نشان می دهند.CT اسکن، روشی است دقیق به جهت تشخیص ناهنجاری ها و اختلالات ظریف و دقیق استخوانی.
گاهی اوقات از روش میلوگرام که شامل تزریق مواد رنگی به داخل ستون مهره ها است، استفاده می کنند. هدف از این تزریق، تهیه تصاویری دقیق تر به جهت نمایش میزان اندازه مسیرهای عصبی ( در بررسی تنگی کانال نخاعی)، ارزیابی کانال مرکزی نخاع و بررسی هر علت دیگری که حاصل از ایجاد اختلال در استخوان و یا بافت های نرم ناحیه دیسک کمر ایجاد شده است، استفاده می شوند.
اسکن MRI،در این روش از امواج رادیویی برای تعیین سری تصاویر مقطعی از بافت های نرم و استخوان ها استفاده می شود. در صورتی که این فناوری در دسترس بیمار باشد، تهیه تصویر با متد MRI به سایر روش ها اولویت دارد، چرا که ضرر و عوارض جانبی ناشی از تشعشعات اضافی و عوارض ناشی از میلوگرافی ( تزریق رنگ ) را ندارد.
متد تشخیص الکتریکی و دیگر انواع تست های تشخیصی
متد تشخیص الکتریکی، روشی است برای ارزیابی سرعت انتقال سیگنال های عصبی که در طول عصب ایجاد می شود که این بررسی می تواند نکته ها و سرنخ هایی از مکان اختلال عصبی ایجاد شده را برای ما روشن کند.
- بررسی شرایط عصب (NCS) می تواند معیار ارزیابی خوبی برای فعالیت های الکتریکی اعصاب ناحیه بازوان و پا باشد.
- متد الکترومیوگرام یا نوار عصب عضله (EMG)، متدی است جهت تست فعالیت های عصبی در ماهیچه های بدن بیمار.
لازم به ذکر است که متد های تشخیصی مبتنی بر تشخیص های الکتریکی، در پروسه اعمال آنها چندین فاکتور وابسته به اپراتور وجود دارد که می تواند در صورت سهل انگاری و یا بی مهارتی اپراتور مربوطه، نتایجی نه چندان مطمئن را بیان کند و در این صورت، داده های تست در مقایسه با دیگر متدهای تشخیصی، قابل اعتماد نخواهند بود.
متدهای تزریقی به جهت تشخیص بیماری
برای اعمال روش تزریقی تشخیصی، با تزریق ماده بی حس کننده آغاز می کنیم، تا به کمک این ماده تزریقی بتوانیم منطقه مشکوک در ناحیه ستون مهره ها را از سایر قسمت ها جدا ساخته و اهداف تشخیصی خود را در ناحیه تزریقی پیگیری کنیم؛ از جمله این موارد می توان به تزریق در ناحیه مفاصل بین مهره ای ( تزریق در ناحیه مفاصل بین مهره های گردنی) و یا عصب ( تزریق در ناحیه ریشه عصب های نخاعی)، اشاره کرد.
این تزریقات به صورت دقیق، به کمک تصویربرداری با امواج x صورت می گیرد (فلوئوروسکوپی) و همچنین از رنگ کنتراست نیز در این پروسه تشخیصی استفاده می شود. در صورتی که تزریق به طور موقت، با تسکین درد همراه باشد، نشانه این است که به احتمال زیاد همان منطقه تزریقی، منشا درد می باشد.
در حالیکه این چنین متد های تشخیصی تزریق محور، به گونه ای طراحی شده اند که ایمن و موثر باشند؛ اما لازم به ذکر است که این مواد تزریقی، پتانسیل ایجاد عوارض جانبی مهم و خطرناکی نیز دارند وبه همین خاطر یکی از آخرین نمونه تست هایی هستند که انجام می شوند. تزریق ناحیه ستون مهره ها می تواند با اهداف درمانی صورت بگیرد و ممکن است که سبب تسکین درد شده تا روش درمان غیر تهاجمی در حال اعمال بر بدن بیمار، به حدکافی پیش روی کرده و ترمیم و بهبودی عارضه گردن صورت بگیرد.
No tags for this post.
