توسعه اقتصاد ایران در گرو توجه به فناوری‌های جدید

رشد اقتصادی به تعبیر ساده عبارت است از افزایش تولید یک کشور در یک سال خاص در مقایسه با مقدار آن در سال پایه. در سطح کلان، افزایش تولید ناخالص ملی (GNP )یا تولید ناخالص داخلی (GDP) در سال مورد بحث به نسبت مقدار آن در یک سال پایه، رشد اقتصادی محسوب می شود.

از جمله عوامل رشد اقتصادی عبارتند از:

بکارگیری فناوری‌های جدید: سرمایه گذاری روی فناوری‌های جدید، بازدهی بالقوه برای تمام کالاها و خدمات را افزایش می‌دهد؛ زیرا بدون شک فناوری‌های جدید کارآمدتر از فناوری‌های قدیمی هستند. در سال‌های اخیر، نرخ رشد سریع چین، تا حد زیادی مدیون به کارگیری فناوری‌های جدید در فرآیند تولید است.

تقسیم کار و تخصصی شدن وظایف: تقسیم کار(اختصاص دادنِ بخش‌های مختلف کار به افراد مختلف) یعنی چگونه میتوان تولید را به وظایف مختلفی تقسیم کرد و امکان توسعه ماشین آلات را برای کمک به تولید فراهم کرد و زمینه‌ای را فراهم کرد تا نیروی کار، در محدوده کوچکی از کارها تخصص پیدا کند. تقسیم کار و تخصصی شدن وظایف می‌تواند موجب رشد قابل توجهی در ظرفیت تولیدی شود و منحنی امکانات تولید را به سمت بیرون حرکت دهد.

بکارگیری روش‌های جدید تولید: روش‌های جدید تولید، موجب افزایش بازدهی بالقوه می‌شود. برای مثال، استفاده از کارِ گروهی در تولید وسایل نقلیه موتوری در دهه 19۸0، موجب کاهش ضایعات شد و بهره وری را تا حد قابل قبولی بهبود بخشید. استفاده گسترده از روش‌های تولیدی که توسط رایانه کنترل می‌شوند مانند رباتیک، پتانسیل تولیدی بسیاری از شرکت‌های تولیدی را به طور چشمگیری افزایش داده است.

افزایش نیروی کار: افزایش نیروی کار به اقتصاد امکان می‌دهد تا بازدهی بالقوه خود را افزایش دهد. این افزایش می‌تواند از طریق رشد طبیعی جمعیت و در شرایطی ایجاد شود که نرخ تولد، بیشتر از نرخ مرگ ومیر است یا از طریق مهاجرت خالص و در شرایطی ایجاد شود که میزان مهاجرت به داخل کشور، بیشتر از مهاجرت به خارج از آن است.

کشف مواد اولیه جدید: کشف منابع مهمی مانند نفت، ظرفیت تولیدی اقتصاد را افزایش می‌دهد.

عوامل اجتماعی، عوامل سیاسی و تشکیلاتی: شیوه تفکر اجتماعی، ارزش‌ها، نهاد، عرف و فرهنگ بر رشد اقتصادی بی تاثیر نیستند. عوامل سیاسی و تشکیلاتی نیز نقش مهمی در رشد نوین اقتصادی دارند. رشد اقتصادی بریتانیا، آلمان غربی، آمریکا، ژاپن، فرانسه و هلند، تا حدی به دلیل ثبات سیاسی، بوروکراسی و تشکیلات اداری قوی این کشورها از قرن نوزدهم به بعد است.

سهم هر کشور از کیک اقتصادی جهان

کیک( تولید) اقتصاد جهان حدود ۸۰ هزار میلیارد دلار ارزش دارد که تقریبا ۲۵ درصد آن نصیب ایالات متحده شده است. ایران تقریبا نیم درصد، عربستان ۸۶صدم درصد، ترکیه حدود یک درصد و روسیه قریب به دو درصد ؛ سهم بقیه را در نقشه می‌توانید ببینید.

چرا ایران در مسابقه پیشرفت اقتصادی عقب مانده است؟

از جمله دلایل نرخ پایین رشد اقتصادی در ایران می‌توان به سیاست خارجی، ضعف رقابت در نظام اقتصادی ایران، نرخ بالا و بی ثبات رشد حجم پول اشاره کرد.

روابط خارجی یکی از عوامل موثر بر عملکرد اقتصادی به خصوص رشد اقتصادی در بلندمدت است. روابط خارجی صلح آمیز و سازنده با کشورهای جهان، یکی از مولفه‌های اصلی تامین امنیت ملی و کاهش ریسک و نااطمینانی برای سرمایه‌گذاری(اعم از داخلی و خارجی) است. افزایش سرمایه گذاری از طریق سرعت بخشیدن به نرخ انباشت سرمایه، زمینه افزایش نرخ رشد اقتصادی را فراهم می آورد. در عین حال سرمایه گذاری خارجی مسیر اصلی ورود تکنولوژی‌های جدید از خارج به داخل است که می‌تواند موجب افزایش نرخ رشد اقتصادی را فراهم آورد. در نقطه مقابل، روابط خارجی تنش آمیز می‌تواند از مسیر تضعیف امنیت ملی و افزایش ریسک و نااطمینانی برای سرمایه‌گذاری، موجبات کاهش رشد اقتصادی را فراهم نکند. این امر بیانگر اهمیت سیاست خارجی هر کشور در دستیابی به رشد اقتصادی بالا و پایدار است.

محدودیت رقابت از ویژگی‌های بارز نظام اقتصادی ایران است. از آنجا که رقابت عامل اصلی کارآیی اقتصادی است، محدود کردن آن، عامل ناکارآیی کل سیستم اقتصادی است. محدود کردن رقابت در سیستم اقتصادی، بخش مهمی از منابع و کارآفرینان اقتصادی را از فعالیت‌های مولد اقتصادی و سیاسی باز داشته و به جای بزرگ کردن کیک اقتصادی(تولید)، درگیر خلق و توزیع رانت و در واقع تسهیم کیک اقتصادی موجود می کند. نتیجه این امر، عدم کارآیی سیستم اقتصادی در راستای دستیابی به نرخ رشد اقتصادی بالا و ایجاد ثروت و گسترش رفاه و توسعه اقتصادی است.

 

No tags for this post.

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

  1. اقتصاد ایران در گرو رهایی از نیروی کار فرسوده است
    مدیرانی که تفکرات سالها پیش رو دنبال میکنند و از دنیای امروز خبر ندارند نمیتوانند اقتصاد امروز را درست کنند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا