ریاضی، بخشی از پیام ارسالی برای موجودات بیگانه

ارسال پیام به هوش فرازمینی (METI)، تلاشی برای برقراری ارتباط با منظومه های ستاره ای دیگر (و حیات احتمالی در آنها) است. این تلاش درحقیقت، تکمیل کننده جستجو برای هوش فرازمینی (SETI) است که به دنبال یافتن سیگنال / پیام هایی از موجودات بیگانه است.

در پروژه METI، منظومه های ستاره ای با شرایط نزدیک به منظومه شمسی که دارای سیاره هایی در اندازه زمین در مناطق قابل سکونت (habitable zone) خود هستند، مدنظر هستند. سال گذشته یک پیام رادیویی به سمت یکی از این منظومه ها مخابره شد.

شری ولز جنسن(Sheri Wells-Jensen) ، زبان شناس و یکی از اعضای هیأت مدیره پروژه METI، مجذوب زبان هایی است که شاید کسی اسم آنها را نیز نشنیده باشد – زبان هایی که شاید توسط بیگانگان صحبت می شوند! وی در گفتگو با نیچر، چالش های ارتباط با حیات فرازمینی را تشریح کرد:

همزمان با برگزاری کنفرانس انجمن ملی فضا آمریکا در لس آنجلس، نشستی با محور مرز اخترزیست شناسی و زبان شناسی (موجودات) بیگانه برگزار شد. آیا پیش از این، نشست های مشابهی برگزار شده بود؟

دو کارگاه با محور ارتباط با موجودات بیگانه برگزار کرده بودیم؛ اما نشست اخیر، نخستین نمونه در حوزه زبان شناسی موجودات بیگانه بود. درصورتیکه بتوانیم با موجودات فرازمینی ارتباط برقرار کنیم، باید بدانیم که نخستین گام مناسب برای برقراری ارتباط چیست.

از چه زمانی نحوه گفتگو با موجودات بیگانه مورد توجه دانشمندان قرار گرفت؟

این سوال همیشه از سوی نویسندگان داستان های علمی- تخیلی مطرح می شد؛ اما شاید بتوان گفت که این موضوع (به شکل علمی تر) از زمان ارسال پیام فرانک دریک (Frank Drake)، ستاره شناس آمریکایی، از تلسکوپ رادیویی آرسیبو (Arecibo) در پورتو ریکو در سال 1974 آغاز شد. این برای نخستین بار بود که پیامی از سوی انسان به سایر منظومه های ستاره ای ارسال شد.

از زمانی که فهمیدیم سیاره های فراخورشیدی وجود دارند و نخستین سیاره در منطقه قابل سکونت (ستاره میزبان) را کشف کردیم، بحث در مورد ارتباط با موجودات فرازمینی آغاز شد.

از چه زمانی زبان شناسان حرفه ای درگیر این تحقیقات شدند؟

نقطه تلاقی مختصری بین کار زبان شناسان و نویسندگان داستان های علمی- تخیلی، افرادی مانند سوزت هیدن الگین (Suzette Haden Elgin)، وجود دارد. هیدن الگین معتقد بود که نحوه برقراری شکل گیری بدن و تعامل با محیط اطراف، افکار و همینطور زبان شما را شکل می دهد. درنتیجه، تصور می کرد که کودکان در شرایطی قادر به یادگیری زبان موجودات بیگانه هستند که آنها، شکل و ظاهری شبیه بدن انسان داشته باشند.

اما زبان شناسانی مانند نوام چامسکی (Noam Chomsky) معتقد بودند که چیزی غیرانتزاعی، زبان را شکل می دهد و این موضوع ارتباطی با شکل و ظاهر بدن ندارد: این مسأله، توانایی تفکر است.

چه موضوعاتی در کنفرانس مورد بحث قرار گرفت؟

این موضوع که زبان انسان، (پدیده) ذاتی است. اگر زبان داری یک قطعه ضروری ذاتی است، بنابراین دو تمدن از این شانس برخوردار هستند که حرف یکدیگر را بفهمند: این رویکرد چامسکی در برخی مقالات ارائه شده در کنفرانس دیده می شد.

در برخی مقاله ها نیز از عوامل سومی مانند شکل بدن یا ظاهر سیاره صحبت شد؛ اگر این مسأله صحت داشته باشد، تنها می توانیم با موجودات بیگانه ای ارتباط برقرار کنیم که شبیه ما هستند.

پیام موجودات بیگانه در فیلم علمی- تخیلی Contact (سال 1977) و همینطور پیامی که سال گذشته توسط METI ارسال شد، با اعداد شروع می شد. آیا به طور کلی فرض بر این است که برقراری ارتباط باید بر مبنای ریاضیات باشد؟

زمانی که یک تلسکوپ رادیویی می سازید، باید اینطور فرض کنید که دانش و علم مورد نیاز برای درک پیام های مخابره شده، شامل علم ریاضیات نیز می شود.

در پروژه METI، با چه مشکلاتی در زمان ارسال پیام ها مواجه هستید؟

عوامل مختلف باید در کنار هم قرار بگیرند: به بودجه و در عین حال، تلسکوپ برای ارسال پیام نیاز داریم. مثلا اگر شما یک تلسکوپ رادیویی در حیات منزل داشته باشید، شما هم می توانید پیامی به فضا ارسال کنید. هر پیامی به فضا ارسال می شود؛ به عنوان مثال، شرکت Doritos پیام تجاری را به فضا مخابره کرد.

آیا امکان رهگیری این "تماس گیرندگان" آماتور وجود دارد؟

من و لورا ولچر (Laura Welcher)، زبان شناس بنیاد Long Now در سانفرانسیسکو، مدت هاست که در مورد اهمیت جمع آوری و ذخیره تمامی سیگنال های ارسال شده به فضا صحبت می کنیم.

درحال حاضر مقررات خاصی در این زمینه وجود ندارد. معتقدم که جمع آوری این اطلاعات مهم هستند؛ اگر به یکی از این پیام ها پاسخ داده شود، چه کاری باید انجام دهیم؟ اگر پیام موجودات بیگانه، اشاره به سیگنالی داشته باشد که یک فرد ارسال کرده باشد و ندانیم که آن پیام چه بوده است، چه اتفاقی می افتد؟

 

مترجم: معصومه سوهانی

No tags for this post.