ضرورت توجه به مباحث فقهی و حقوقی از منظر آینده پژوهی
دکتر جعفرکوشا، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی و دبیر طرح آینده پژوهی و آینده نگاری قضایی در این نشست با بیان اینکه این طرح به همت معاونت راهبردی قوه قضائیه و دانشگاه شهید بهشتی و برخی از دانشگاه های برجسته کشور در حال پیگیری است گفت: آینده پژوهی قضایی را به نوعی می توان یک رشته بین رشته ای دانست، چرا که شامل حقوق و آینده پژوهی است.
وی با اشاره به اینکه این سلسله نشستها شامل ده نشست تخصصی و حدود 50 موضوع است، افزود: این جلسه ششمین نشست از مجموع ده نشست تخصصی آینده پژوهی و آینده نگاری قضایی است که با همکاری دانشکده حقوق و علوم سیاسی واحد علوم و تحقیقات در این واحد برگزار می شود.
کوشا ادامه داد: موضوع اصلی در این سلسله نشستها، نگاه و نگرش قوه قضائیه به آینده و برنامه و آمادگی این نهاد در قبال تنوع و پیچیدگی هایی است که بدون شک در آینده با آن روبرو خواهیم شد.
وی با بیان اینکه منظور از آینده نگری پیش بینی آن است، نه پیشگویی، افزود: به عنوان مثال در حوزه حقوقی باید دید که در آینده با چه جرایمی ممکن است روبرو شویم و چه قوانینی مورد نیاز خواهد بود تا بتوان پاسخگوی فرصت ها و چالش های آینده بود.
وی اضافه کرد: حقوقدانان با موضوعات و مفاهیم آینده پژوهی و آینده نگری غربیه هستند، آینده پژوهان ما نیز با مسائل حقوقی آشنایی ندارند و این امر مسئله ساز است.
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد مصدق معاون حقوقی قضایی سازمان قضایی نیروها مسلح نیز در این نشست گفت: سرعت تحولات و فناوری و پیشرفت علم به گونه ای است که نیازمند فراگیری فنون آینده نگری، برنامه ریزی و تصمیم گیری برای جامعه پیش رو هستیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر توجه به مسائل فقهی و حقوقی نیز از زاویه رویکرد آینده پژوهی ضروری است ،افزود: لزوم تضمین و تأمین آزادیهای مشروع، هم به لحاظ فقهی و هم به لحاظ حقوقی دارای جنبه های گوناگونی است که این مسئله از ابتدای انقلاب اسلامی و تصویب قانون اساسی مورد توجه سیاست گذاران جمهوری اسلامی ایران بوده است که در مجموع می توان گفت ، روند رو به رشدی را در این امر داشته ایم.
مصدق ادامه داد: منظور از آزادیهای مشروع در واقع مجموعه حقوقی است که افراد بواسطه موقعیت شهروندی خود دارا هستند، در مفهومی وسیع تر چگونگی روابط مردم، دولت و موسسات شهری و حقوق و تکالیف آنها در برابر یکدیگر در قالب قانون اساسی کشور را نیز شامل تعریف آزادیهای مشروع می شود.
وی افزود: از لحاظ مباحث حقوقی آزادیهای مشروع شامل، آزادیهای اجتماعی نظیر آزادی بیان، قلم و مطبوعات، انتخاب نوع حاکمیت و حاکم، احزاب و تشکل های سیاسی، اعتقاد، دین و مذهب، شغل، مسکن، همسر و … را شامل می شود که در سه بعد حقوق اساسی، حقوق مدنی و حقوق کیفری قابل بررسی است.
مصدق تصریح کرد: مفهوم آینده پژوهی شاخه ای از علم و فناوری است که با کشف و طراحی آینده و شکل بخشیدن به دنیای مطلوب فردا سرو کار دارد و دانش و معرفت شکل بخشیدن به آینده به شیوه ای آگاهانه است که انسان را از غافل گیری در برابر طوفان سهمگین تغییرات و پیشرفتهای سرسام آور آینده محافظت می کند و راهی برای کشفت نظام مند فرصتها و چالشهای حال و آینده است.
به گزارش ایرنا، وی افزود: منظور ما از اینده نگری دانشی است که با اتکا به مبانی اسلامی و بهره مندی از ابزار علمی و بکار گیری خلاقیت توان خلق فناوریهای جدید سازو کارهای فرهنگی و علمی شایسته جامعه اسلامی را دارد. دانشی است که می تواند همه مولفه های جامعه اسلامی آینده را تصویر.کند
در این نشست تخصصی موضوعات مختلفی نظیر قوه قضائیه و رویکردهای آینده پژوهانه فقهی و حقوقی در قبال آزادی های مشروع مردم، اجتهاد پویا در قبال آزادی های مشروع آینده، دادرسی عادلانه و حقوق اساسی مردم(رویکردها و چالش ها)، حقوق عامه و حقوق اساسی(حقوق عمومی)، روند تحولات امنیت و حقوق شهروندی(حقوق کیفری) و رویکردها و چالش های حاکمیتی و حریم خصوصی ارائه شد.
