طراحی، سنتزو بررسی ترکیبات مستعد جدید برای درمان آلزایمر توسط محققان ایرانی
به گزارش ایرنا از صندوق حمایت از پژوهشگران وفناوران کشور، دکترحمید ندری مجری طرح گفت:بیماری آلزایمر یک بیماری وابسته به سن است که نقش عوامل ژنتیکی در بروز آن بارز است، عوامل گوناگونی از جمله تجزیه و رسوب پروتئین بتا آمیلوئید در نورونهای کولینرژیک، تجمع اجسام نوروفیبریلاری، کاهش فعالیت نورونی، آسیب سیناپسی و کاهش فعالیت کولینرژیک در نقاط خاصی از مغز را به پیدایش آن نسبت می دهند.
وی بیان کرد: نورون های کولینرژیک و منتقل کننده استیل کولین نقش مهمی در فرایندهای شناختی به ویژه یادگیری و حافظه دارند، براساس فرضیه کولینرژیک علت عمده اختلالات شناختی در آلزایمر به دلیل نارسایی و از بین رفتن نورونهای کولینرژیک و کاهش سطح استیل کولین در نواحی از مغز است.
وی ادامه داد:استیل کولین در نورونهای کولینرژیک که در نقاط مختلف مغز پراکنده اند، ساخته و ذخیره می شود، تقویت فعالیت کولینرژیک مغز از درمان های اساسی آلزایمر است، در تحقیقات اولیه استفاده از روش سنتزی استیل کولین مطرح بود که از کولین کلرید و فسفاتیدیل کولین (لیستین) استفاده می شد ولی اثرات بالینی واضحی نشان نداد، موفقترین استراتژی درمانی استفاده از مهار کننده های استیل کولین استراز است که یکی از قدیمیترین و شناخته شده ترین میانجی های عصبی در سیستم اعصاب مرکزی پستانداران است.
ندری افزود: استیل کولین استراز یک پروتئین 60 کیلو دالتونی و به خانواده آلفا/بتا هیدرولازها متعلق است و به شکل داخل و خارج سلولی موجود است، استیل کولین استراز سیتوزولی مسوول حذف استیل کولین اضافه در داخل سلول است و استیل کولین اضافه موجود در فضای سیناپسی یا فضای بین عصب و عضله به وسیله آنزیم خارج سلولی تجزیه می شود.
وی یادآورشد: بنابراین مهار آنزیم استیل کولین استراز می تواند راهکار مناسبی برای درمان بیماری آلزایمر باشد، برخی مطالعات انجام شده بر روی مهار کنندگی آنزیم استیل کولین استراز ترکیبات طبیعی و یا سنتزی دارای بخش کاربازول، به خوبی تاثیر این گروه را در مهار گنندگی آنزیم اثبات کرده اند.
وی اظهارکرد: در این طرح تلاش شد تا خانواده جدیدی از مهارکننده های آنزیم استیل کولین استراز به عنوان عوامل بالقوه درمان بیماری آلزایمر بر پایه کاربازول ها با استفاده از واکنش کلیک تهیه شوند، در طراحی این دسته از ترکیبات دو بخش مهم در مهار آنزیم یعنی حلقه کاربازول و بخش-بنزیل که در گزارشات متعدد به اهمیت نقش آنها اشاره شده است.
از طرح ارایه شده مححقان دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد وعلوم پزشکی تهران تا به حال یک مقاله ISI به چاپ رسیده است.
