تاثیر چرای بیش از حد در پوشش گیاهی یک منطقه نیمه خشک

چرای بیش از حد دام؛ یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب پوشش گیاهی در مناطق خشک و نیمه خشک است.

تغییرات آنی اجتماعات گیاهی، پس از چرای بیش از حد در اکوسیستم‌های خشک تخریب‌شده، در ایران به ندرت مطالعه شده است. با توجه به همین مسئله؛ پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد، دشت گلبهار واقع در شمال شرقی ایران را قبل و بعد از چرای بیش از حد، بررسی کردند.

در این مطالعه از اردیبهشت تا خرداد ۱۳۹۶ تغییرات ترکیب و تنوع گونه‌ای قبل و بعد از چرای بیش از حد، در ۱۰۰ قاب تصادفی (یک متر در یک متر) در این منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت.

بررسی‌های این مطالعه نشان داد که فرم زیستی گیاهی غالب در منطقه مورد بررسی، گیاهان «تروفیت» هستند که پس از چرای بیش از حد، کاهش می‌یابند. تروفیت‌ها گیاهان زودگذری هستند که حدود یک تا دو ماه عمر می‌کنند.

همچنین در این مطلعه عنوان شد که ترکیب اجتماعات گیاهی منطقه پس از چرای بیش از حد، بدون تغییر باقی مانده است. به علاوه تنوع گونه‌ها در سطح گونه‌های نادر و فراوان، پس از چرای بیش از حد کاهش یافت.

پژوهشگران این مطالعه بر اساس یافته‌های به‌دست‌آمده عنوان کردند که چرای بیش از حد نمی‌تواند بلافاصله ساختار پوشش گیاهی مناطق خشک تخریب‌شده را تغییر دهد؛ با این حال می‌تواند باعث تغییراتی شود که ممکن است خدمات اکوسیستم را کاهش دهد.

این محققین معتقدند که حذف کامل چراگرها در این مناطق امکان‌پذیر نیست. ولی می‌توان با فنس‌کشی یا کاهش تعداد دام‌هایی که وارد منطقه می‌شوند، پوشش گیاهی منطقه را حفظ کرد.

در انجام این مطالعه سرمد مهدی کاظم، حمید اجتهادی، فرشید معمارسانی و محمدباقر عرفانیان؛ پژوهشگران دانشگاه فردوسی مشهد، مشارکت داشتند.

یافته‌های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «بررسی تغییرات اجتماعات گیاهی بعد از چرای شدید دام در دشت گلبهار در شمال شرق ایران» در فصل‌نامه یافته‌های نوین در علوم زیستی؛ زیر نظر دانشگاه خوارزمی منتشر شده است.

منبع:ایسنا

No tags for this post.