هویت ایرانی با میراثی اسلامی

هر هویتی که امروز در جامعه و میان گروه های اجتماعی مشاهده می شود، برگرفته از جریان های تاریخی ادوارد مختلف است.ایران به عنوان سرزمین فرهنگ ها، زبان ها و تیره های مختلف دارای هویت ملی، قومی، اسلامی و مدرن است که هر کدام از آنها از اهمیت زیادی برخوردار هستند.

هویت ملی از نظر جامعه شناختی یکی از عوامل مهم انسجام اجتماعی و وفاق ملی هر جامعه ای تلقی می شود. به گفته دکتر سید سعید زاهد زاهدانی، جامعه شناس و استاد دانشگاه شیراز، هر اندازه یک ملت از هویت محکمتر و منسجم تری برخوردار باشد به همان اندازه نیز در تحکیم پایه های همبستگی و وفاق اجتماعی موفق تر خواهد بود.

طی اعصار گذشته اتحاد و انسجام اقوام فارس، ترک، لر، کرد، بلوچ و عرب در لوای پرچم مقدس ایران نقش مهمی در پایداری و امنیت و هویت ملی داشته اند،بنابراین بی توجهی به این هویت می تواند پیامدهای زیادی به دنبال داشته باشد.

هویت قومی باید همپای هویت ملی تقویت شود

به گفته دکتر علی قنبری، عضو هیات علمی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان، هویت قومی باید همپای هویت ملی تقویت شود.وی به اهمیت این موضوع پرداخت و به سیناپرس گفت: اکنون اقوام مختلف ایران مرزهای مشترکی با بیگانگان دارند بنابراین ضرورت دارد دولت و مجلس با ایجاد حس عدالت اجتماعی، اقتصادی و هویت سیاسی، در تقویت این هویت نقش داشته باشند.

وی افزود: حقوق شهروندی می تواند در تحکیم هویت ملی و قومی نقش بسیار زیادی داشته باشد. اکنون اجرای حقوق شهروندی که  مسایلی مانند توزیع عادلانه هویت سیاسی، امکانات، فرصت های ملی و شاخص های عدالت اجتماعی را در بر می گیرد مورد تاکید رئیس جمهور قرار گرفته است.

طی اعصار گذشته هویت ایرانی در کنار هویت دینی معنا پیدا کرده است. تقویت هویت ایرانی و اسـلامی در جامعـه زمانی تحقق می یابد که این دو امر در کنار یکدیگر معنا پیدا کنند.

در واقع اعتقاد بر این است که هویت ملی و مذهبی هم عرض یکـدیگر قـرار بگیرند به نحوی که هیچکدام از این دو امر مهم نافی بخش دیگر نباشند؛ دینداران نباید هویت ملی را مـانعی محسوب کنند و همین طور بالعکس .

به عقیده برخی، اگر سه حوزه عقیده، گفتار و عملکرد دینى در انسان، منسجم و هماهنگ عمل کنند، احسـاس هویـت دینى محقق خواهد شد. هرگونه افراط و تفریط در سه امر مذکور، انحراف از فطرت دینـى، بـه تعبیرى، عـدم تعـادل در احسـاس هویت و به تعبیر سوم، موجب احساس بحران در هویت دینى خواهد شد.

به جای مقابله باید سوار بر موج تکنولوژی باشیم

از سوی دیگر جهـانی شدن تاثیرات زیاد و بسیار عمیقی در فرهنگ کشورها دارد. در این میان کشورهای غربـی و سـرمایه داری به راحتـی مـی تواننـد فرهنگ ابتذال و غیر اخلاقی را بر کشورهای جهان سوم تحمیل کنند.

همچنین در شرایط کنونی، ما نیز به‌ عنوان یک کشور اسلامی باید با توجه به فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از روند جهانی شدن خود را برای مواجهه با این پدیده مهیا کنیم و با اتکا به داشته‌ های فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی، علاوه بر حفظ هویت (به ‌ویژه هویت فرهنگی) خویش، با بهره‌ گیری از ابزار برآمده از فرهنگ جهانی درصدد جهانی کردن آن باشیم. بی‌ گمان ایران جهانی شده نیز درحفظ هویت خویش، بیش از یک ایران منزوی و عقب‌ مانده موفق خواهد بود.

دکتر فرج حسینیان سراجه لو، عضو هیات علمی و معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این خصوص به سیناپرس گفت: ما دارای چهار هویت قومی، ایرانی، اسلامی و مدرن هستیم. اگر این چهار هویت را به شکل منسجم پیش نبریم، قطعا کشور دچار مشکل می شود.

این روانشناس افزود: یکی از دلایل انقلاب اسلامی در سال 1357 این بود که شاه تاکید زیادی به روی بحث هویت ایرانی و مدرن داشت و سعی می کرد هویت اسلامی و قومی را سرکوب کند. در نتیجه هویت قومی و اسلامی در لایه های زیرین جامعه رشد پیدا کرد و به شکل اعتراض سر برآورد.

وی با تاکید بر اینکه باید از این چهار هویت برای ساختن کشور، استفاده بهینه کرد، اظهارداشت: اکنون نیز به صورت نامنسجم تاکید زیادی به هویت اسلامی می شود و هویت قومی، ملی و مدرن در بسیاری از مواقع سرکوب شده است. به عنوان مثال اکنون با هویت مدرن مانند شبکه های مجازی مقابله می شود. در حالی که مقابله کردن جوابگو نیست. راه درست، راهی است که شهید آوینی انتخاب کرد؛ استفاده از تکنولوژی برای اثبات حقانیت. ما باید سوار بر موج تکنولوژی شویم و به جای مقابله باید هویت مدرن را مدیریت کنیم.

گزارش: فرزانه صدقی

No tags for this post.