گزارش تصویری و تحلیل فنی از گنبد زنگوله دامغان

بدنه اصلی بنا از خشت خام  ساخته شده و دارای پوششی از کاه گل است که این پوشش به مرور زمان و بر اثر عوامل جوی از بین رفته است . گنبد بنا تخریب شده و هیچ اثری از آن به جا نمانده و فقط ساقه آن باقی است .                                      

 آثار مختصری از فیلوپوش هایی در ساقه گنبد برجا مانده که در آن آثاری از تزئینات مقرنس وجود دارد . بنای مورد نظر  شامل الحاقاتی نیز بوده که تقریباً از بین رفته و فقط آثاری از یک اتاق نیمه مخروبه که به بنای اصلی چسبیده است بر جا مانده که  از آثار قوس طاق های آن می توان استنباط کرد که در گذشته دارای گنبد بوده است .

در داخل بنا برجستگی هایی از جنس خاک دیده می شود که آثاری از قبر هستند  و با توجه به این نکته که گنبد فرو ریخته و کف بنا را پر کرده است و این مسا له باعث بالا آمدن کف بنا شده است و قبور مذکور در این سطح ایجاد شده است باید اذعان داشت که این قبور حداقل در زمانی ایجاد شده اند که گنبد فرو ریخته بوده  و  این  اجساد  بعد از این واقعه دفن شده اند .  در قسمت مرکزی زیر گنبد نیز حفاری  غیر مجاز صورت گرفته است . در حال حاضر قسمت هایی از بنا مرمت شده است ولی اکثر   بخش ها دست نخورده هستند . در دیوارهای خارجی بنا شیارهایی عمیق بر اثر نزولات جوی به وجود آمده است .  امروزه از هر چهار جهت ایوان های بنا می توان به آن وارد شد و برای یافتن ورودی اصلی باید پی گردی انجام شود .  در بخش های مختلف دیواره ها   حفره های مربع شکل به چشم  می خورد . این بنا چهار ایوان داخلی دارد که دوتا به شکل اصلی و یکی مرمت شده و دیگری کاملاً تخریب شده است .

در قسمت بالای هر ایوان یک  پنجره کار گذاشته شده   است .

بنای گنبد زنگوله کلاً از خشت خام ساخته شده و ساختمان آن بر اساس گزارش میراث فرهنگی سمنان ، مربوط به اواخر قرن هفتم هجری است . شیوه معماری این گنبد و چگونگی تقسیم فشار گنبد بر پایه های آن ، بسیار جالب و مورد توجه از نظر معماری و باستان شناسی است .

این بنا از ارتفاعی در حدود شش متر با طاق نما های مقرنس دار بهره مند است  . گنبد زنگوله دامغان به شماره 650 به ثبت رسیده است .

گزارش تصویری و تحلیل فنی :احسان محمدحسینی – دانشجوی دکترای باستان شناسی

No tags for this post.