مقابله با خوردگی زیستی با کاربرد باکتری‌ها بر ضد یکدیگر
خوردگی زیستی، به فرایندی گفته می شود که طی آن فلزات مختلف در نتیجه فعالیت مستقیم یا غیرمستقیم موجودات جاندار، از بین رفته و نابود می شوند. چنین فرایندی ممکن است توسط طیف وسیعی از میکروارگانیسم ها نظیر باکتری ها و قارچ های مختلف در طبیعت رخ دهد. باکتری هایی مثل «تیوباسیلوس» و همچنین قارچ هایی نظیر «هورموکونیس رزینا» می توانند موجب خوردگی زیستی در فلزات گردند.
انجام تحقیقات مختلف توسط دانشمندان موجب گردیده است که مواد آنتی باکتریال یا ضد باکتری مختلفی از دل طبیعت و از طریق خود این میکروارگانیسم ها به دست آمده و برای مقابله با پدیده خوردگی زیستی به کار گرفته شوند. چنین ترکیباتی که معمولا در طی فازهای خاصی از رشد و نمو باکتری ها به دست می آیند، به ترکیبات ثانویه معروف بوده و می توانند از رشد و تکثیر باکتری های خورنده و همچنین فعالیت خزه ها و جلبک های دریایی بر سطوح فلزی جلوگیری نمایند.
یکی از این گونه مواد آنتی باکتریال، ترکیبی با نام «فنازین» است که گروهی از محققین کشورمان از دانشگاه صنعتی مالک اشتر با همکاری دانشگاه شاهد، پژوهشی را در خصوص کارایی آن در کشت های باکتریایی با سن های مختلف به انجام رسانده اند.
فنازین ترکیبی شیمیایی است که دارای شکل ظاهری پودری و به رنگ زرد و قهوه ای می باشد و از گونه ای باکتری
به نام «سودوموناس آئروجینوزا» استخراج می گردد. باکتری فوق الذکر، خود از خاک و آب و همچنین از نمونه های کلینیکی جداسازی می شود.
پژوهشگران برای انجام این تحقیق، باکتری سودوموناس مورد نظر را از چشمه های آب گرم محلات جداسازی نمودند و سپس این سویه باکتریایی، در مرکز جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران به روش های مولکولی و بیوشیمیایی مورد شناسایی و تایید قرار گرفت. سپس باکتری مورد نظر مورد کشت قرار گرفته و ماده ضدباکتری فنازین استخراج شده از آن در روزهای مختلف، از لحاظ مقدار و همچنین میزان فعالیت، مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج آزمایش ها نشان داد که بیشترین میزان فنازین تولیدی، به میزان 0.313 گرم در لیتر، در روز ششم کشت به دست می آید، ولی بیشترین فعالیت آنتی باکتریال این ماده در روز چهارم کشت اتفاق افتاده که بیشترین خاصیت بازدارندگی را نسبت به خوردگی از خود نشان می دهد.
بنا بر اعلام محققین فوق، تاثیر مثبت مواد آنتی باکتریال تولیدی بر باکتری های خورنده جداشده از منابع دریایی، می تواند زمینه استفاده از این مواد را در تولید پوشش های ضدخوردگی جهت استفاده در تاسیسات دریایی را فراهم آورد. نتایج چنین پژوهشی می تواند موجب بهینه سازی رنگ های دریایی و بررسی فرمولاسیون آنتی باکتریال در تولید آن ها باشد.
نتایج پژوهش فوق در آخرین شماره فصل نامه «تازه های بیوتکنولوژی سلولی مولکولی» سال 5 شماره 17 منتشر گردیده است.
No tags for this post.
