اوشیدا؛ چشم انتظار نشاط کیانسه

 خشکی تالاب بین المللی هامون به عنوان بزرگترین مشکل منطقه سیستان، معضلات بسیار زیادی را در پی داشته، بطوریکه دولت یازدهم بطور ویژه آن را در دستور کار قرار داد و با برنامه ریزی مناسب شرایط شکننده تالاب را تا حد نسبتا مطلوبی بهبود بخشید و از دل تهدید برای مردم منطقه فرصت ساخت.

در این برنامه ریزی منسجم، متخصصان اداره کل محیط زیست سیستان و بلوچستان، پژوهشکده تالاب بین المللی هامون و اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان -آبهای داخلی- و کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست همکاری تنگاتنگ داشتند.
تالاب بین المللی هامون که در کتب تاریخی به کیانسه مشهور است در زمان حیات و پر آبی از بلندای کوه خواجه معروف به اوشیدا چنان منظره ای دلپذیر و دلنشین برای مردم سیستان و گردشگران داخلی و خارجی ایجاد می کرد که فراموش ناشدنی بود.
مردان و زنان میانسالی که تا 20 سال پیش در این منطقه سکونت داشته و یا از آن دیدن کرده بودند هیچگاه خاطره خوش سرزندگی هامون و هامون نشینان را از یاد نمی برند.
منطقه سیستان واقع در شمال استان پهناور سیستان و بلوچستان حیات اصلی خود را از سالیان دور از دریاچه هامون که در کتب تاریخی به کیانسه مشهور بوده، گرفته است، رودخانه هیرمند شریان اصلی آبرسانی به این دریاچه اساطیری محسوب می شود که از فاصله بیش از هزار کیلومتری در مرکز کشور افغانستان سرچشمه می گیرد.
رودخانه هیرمند در مسیر رسیدن به منطقه سیستان صدها پارچه آبادی را در خاک افغانستان آبرسانی و سپس وارد خاک ایران می شود.
این رودخانه در نقطه ورودی خود به خاک ایران به 2 شعبه تقسیم می شود که یک شعبه آن آب را وارد منطقه سیستان کرده و پس از توزیع آن در سطح منطقه درنهایت وارد تالاب هامون می شود، شعبه دوم آن نیز رود مرزی ایران و افغانستان را تشکیل می دهد که آن نیز پس از پیمودن مسافتی طولانی به نقطه ای از تالاب بین المللی هامون که در افغانستان قرار دارد سرازیر می شود.
رودهیرمند پس از پرآب کردن تالاب بین المللی هامون، سرریز آن را از طریق رود معروف به شیله مجددا به خاک افغانستان در منطقه ریگزاری بنام گود زره منتقل می کند و به مسیر آبی خود خاتمه می دهد.
خشکسالی منطقه سیستان در سال 76 آغاز شد و در سال 78 به طور کامل نمود پیدا کرد، این خشکسالی نه تنها سبب از دست رفتن کسب و کار مردم حاشیه دریاچه هامون در سیستان شد بلکه کسب و کار ساکنان حاشیه رودخانه و تالاب هامون در کشور افغانستان را نیز با مشکلات عدیده ای رو به رو کرد.
خشکی تالاب بین المللی هامون نوعی تغییر اقلیم محسوب می شود که گرمای هوا، تشدید طوفان ها، افزایش گرد و خاک در منطقه سیستان و بیماری های تنفسی را به دنبال داشته است.
خشکی این دریاچه و معضلات حیاتی شکل گرفته در منطقه سبب شد تا شماری از مردم منطقه که به گفته برخی مسئولان به هشت هزار خانوار می رسند بار سفر بسته و از سرزمین مادری خود به ناچار مهاجرت کنند.
دولت یازدهم با درک شرایط شکننده این مساله و ورود علمی برخی دستگاه های دست اندرکار از جمله اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان، پژوهشکده تالاب بین المللی هامون، اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان(آبهای داخلی) و سایر دستگاهها موضوع تالاب بین المللی هامون را در اولویت کاری خود قرار داد و در راستای احیا، حفظ و نگهداری آن تلاش های زیادی را آغاز کرد.
با تلاش های دولت یازدهم و دستگاه های دست اندرکار هم اینک تالاب از لحاظ پوشش گیاهی و میزان آب گیری در وضعیت بهتری در همسنجی با سالهای گذشته قرار گرفته است به طوری که شرایط برای تامین علوفه دام دامداران و جمع آوری ماهیان توسط صیادان فراهم شد و از دل تهدید توانستند درآمد تقریبا خوبی را درو کنند.
رئیس پژوهشکده تالاب بین المللی هامون در گفت و گو با ایرنا گفت: هم اینک 2 طرح کاربردی مربوط به تالاب بین المللی هامون به سفارش اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان شامل مطالعه احیای گودی های طبیعی و بررسی تعیین میزان نیاز آبی تالاب آماده شده که به صورت گزارش دراختیار این اداره کل قرار گرفته است.
احمد قرایی با اشاره به اینکه همکاری نزدیکی بین سازمان حفاظت محیط زیست کشور و استان با پژوهشکده تالاب بین المللی هامون وجود دارد تصریح کرد: برنامه ریزی برای اجرای طرح های تکمیلی مربوط به احیای تالاب هامون انجام شده به طوری که بتوان حداکثر استفاده را از آورد آب سالیانه در راستای افزایش عملکردهای چندگانه تالاب استفاده کرد.
وی در خصوص وضع کنونی تالاب بین المللی هامون خاطر نشان کرد: خوشبختانه با شرایط آورد بیشتر آب هیرمند نسبت به 17 سال گذشته، شرایط دمایی و اقلیمی مناسب تری ایجاد شده و در برخی از نقاط عمیق هامون هیرمند و اطراف کوه خواجه هنوز آب جزئی وجود دارد.

** 80 هزار هکتار از اراضی تالاب بین المللی هامون دارای پوشش گیاهی است
رئیس پژوهشکده تالاب بین المللی هامون گفت: به میزان تقریبی 80 هزار هکتار از بستر این تالاب دارای پوشش گیاهی مطلوب و مرغوب برای استفاده دامداران منطقه سیستان است.
قرایی اظهار داشت: به دلیل اختصاص یافتن 2 مرحله حقآبه زیست محیطی تالاب به میزان 40 میلیون متر مکعب از منابع چاه نیمه از سوی اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان به تالاب بین المللی هامون پوشش گیاهی مناسبی در بستر این تالاب و اطراف کوه خواجه وجود دارد. 
وی بیان کرد: علاوه بر تقویت پوشش گیاهی مناسب و برقراری شرایط تفرجگاهی در اطراف کوه خواجه به حفظ و احیای جمعیت پرندگان بومی منطقه نیز کمک شده به طوری که امسال ما شاهد مرگ و میر هیچ پرنده ای در سطح تالاب بین المللی هامون نبودیم.
به گفته یکی از اهالی ساکن در مسیر رودخانه هیرمند در شهرستان زهک، همه ساله بر اثر بارندگی های فصل زمستان و اوایل بهار مقادیری آب که به دشتمال معروف است از داخل افغانستان به این رودخانه سرازیر می شود که این سیلاب خارج از کنترل کشور همسایه است.
حسین علی شهرکی افزود: آب ورودی دشتمال (آب های سطحی ناشی از بارندگی ها) که از سد کجکی واقع در ولایت هلمند افغانستان سرازیر می شود مقادیر زیادی با خود ماهی به سیستان منتقل می کند که این آبها به همراه ماهی ها در مسیرهای عبوری و تالاب هامون منبع درآمدی برای شماری از خانواده های ساکن در دوسوی رودخانه ها و بخش های کوچک آبگیری شده از تالاب بین المللی هامون می شود.
وی اضافه کرد: از آنجایی که میزان آب ورودی در مقایسه با ظرفیت تالاب هامون بسیار اندک است پس از مدت کوتاهی به علت گرمای شدید و بادهای 120 روزه خشک می شود و ماهی های ریز و درشت نیز بر اثر بی آبی تلف می شوند که همین ماهی ها نیز منبع درآمد برای مردم هستند.
در همین حال رئیس پژوهشکده تالاب بین المللی هامون با انتقاد از برخی رسانه ها به سبب انتشار خبر خشک شدن کامل تالاب از قول رئیس پژوهشکده تالاب بین المللی هامون بیان کرد: هر چند که خشک شدن بستر تالاب همه ساله اتفاق می افتد و این امر اجتناب ناپذیر است اما اکنون در برخی گودال های هامون هیرمند هنوز آب وجود دارد. 
قرایی با اشاره به خشک شدن بخش عظیمی از تالاب بین المللی هامون افزود: به دلیل قطع آب رودخانه هیرمند به درون این تالاب، تبخیر بالا (بیش از پنج متر در سال)، دمای میانگین 40 درجه در تابستان و وزش بادهای 120 روزه سیستان از دلایل عمده خشک شدن آب درون تالاب است. 
وی ادامه داد: البته خشک شدن بستر تالاب بین المللی هامون امسال در اواخر شهریور اتفاق افتاد در حالی که در سال های گذشته این اتفاق در اواخر اردیبهشت یا خرداد رخ می داد.
رئیس پژوهشکده تالاب بین المللی هامون گفت که با همکاری های علمی و پژوهش اخیر که بین اداره کل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان با این پژوهشکده به وجود آمده امید است بتوان با برنامه ریزی های عملی جدید آب ورودی هر سال تالاب بین المللی هامون را تا آورد آب سال آینده در برخی نقاط انتخاب شده ذخیره کرد.
قرایی اظهارداشت: ذخیره کردن آب در محل های مورد نظر در راستای احیای تالاب بین المللی هامون را می توان نقطه ی عطفی به حساب آورد تا حداقل کارکردهای تالاب هر سال در نقاط برگزیده تضمین شود.

** جمع آوری حدود یک میلیون بچه ماهی زنده 
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان(آبهای داخلی) نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: یک میلیون بچه ماهی زنده و بیش از 700 تن ماهی خشک از بستر تالاب بین المللی هامون توسط صیادان سخت کوش منطقه سیستان جمع آوری شده است.
محبعلی سیستانی گفت: با قطع آب رودخانه هیرمند در تیر امسال، شاهد کاهش تدریجی حجم آب تالاب بین المللی هامون و خشک شدن بخش هایی ازاین تالاب به ویژه هامون صابُری به دلیل تبخیر بیش از حد آب بوده ایم.
وی تصریح کرد: گرمای شدید هوا و وزش بادهای مداوم 120 روزه سیستان نیز مزید بر علت شده و بر شدت تبخیر آب تالاب در یک ماه گذشته افزوده است.
وی ادامه داد: در همین راستا از 2 ماه پیش هماهنگی ها و نشست های مشترکی بین اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان(آبهای داخلی) با ادارات شیلات شهرستان های حوزه سیستان و تشکل های صیادی صورت گرفت که با همکاری خوب فرمانداری های این حوزه و اداره حفاظت محیط زیست شهرستان زابل، بیش از 100 گروه صیادی با استعداد هر گروه 20 تا 40 نفر و در مجموع افزون بر سه هزار نفر ساماندهی شدند.
وی خاطر نشان کرد: نتیجه ساماندهی گروه های صیادی در منطقه سیستان جمع آوری بیش از یک میلیون قطعه بچه ماهی زنده از نوع آمور یا کپور علفخوار بود که تمامی آنها در داخل استخرهای پرورشی این منطقه ذخیره سازی شده است.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان(آبهای داخلی) گفت: بخشی از ماهی ها که وزن بالاتری داشتند نیز در بازارهای منطقه سیستان برای فروش به وسیله گروه های صیادی منطقه سیستان عرضه شده است.
دکتر سیستانی اظهار داشت: با توجه به این که قسمت هامون صابری افغانستان زودتر از بخش ایرانی آن با کاهش شدید آب مواجه شد ماهی های این بخش از هامون به بخش هامون صابری سیستان هجوم آوردند.
وی تصریح کرد: با کاهش تدریجی آب هامون صابری حجم عظیمی از ماهی ها به اوزان 100 تا 200 گرمی در حال خشک شدن بود که با همت صیادان سخت کوش منطقه سیستان تاکنون بیش از 700تن ماهی جمع آوری و خشک شده است.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده برای جمع آوری ماهی های خشک شده در بخش هایی از تالاب هامون که دور از دسترس صیادان بود افزود: صیادان این ماهی ها را به صورت خشک شده از سطح تالاب جمع آوری و به کارخانه های پودر ماهی شهرستان چابهار، استانهای فارس، کرمان و یزد ارسال کردند.
وی جمع آوری بچه ماهی زنده و خشک شده را یک فرصت اقتصادی حداقلی برای صیادان منطقه سیستان عنوان کرد و افزود: هر چند که بهتر بود پایداری آب دریاچه در همه مناطق تالاب بین المللی هامون بیشتر باشد تا صیادان سخت کوش این منطقه که در سالهای خشکسالی متحمل فشار زیادی شده بودند با صید کردن ماهی با وزن بالا از لحاظ اقتصادی کمک زیادی به این قشر زحمت کش می شد.
یکی از صیادان منطقه سیستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: صید کردن ماهی از درون تالاب بین المللی هامون شغل آباء و اجدادی ما بوده و از این طریق امرار معاش می کردیم.
موسی صیادی گفت : امسال خدا را شکر آب خوبی وارد تالاب بین المللی هامون شد و قسمت های بیشتری از تالاب آبگیری شد که این امر فرصت طلایی را برای ما صیادان منطقه سیستان به وجود آورد.
وی تصریح کرد: به محض ورود آب به تالاب بین المللی هامون شور و نشاط نیز در میان خانواده های صیادان آغاز می شود. 
وی افزود: میزان آبگیری دریاچه بین المللی هامون امسال نسبت به چند سال گذشته بی سابقه بود که این امر برای صیادان، دامداران و عشایر فرصت های بسیار خوبی را فراهم کرد.
وی ادامه داد: تا زمانی که تالاب بین المللی هامون آب داشت ما مشغول به صید ماهی بودیم به طوری که روزانه 30 تا 50 کیلو ماهی صید می کردیم و درآمد خوبی از این طریق به دست می آوردیم.
صیاد منطقه سیستان گفت: با خشک شدن تالاب و تلف شدن ماهیان اقدام به جمع آوری ماهی های خشک از بستر دریاچه هامون کردیم.
وی اظهار داشت: روزانه حدود 200 تا 300 کیلوگرم ماهی خشک از بستر تالاب بین المللی هامون جمع آوری می کنیم و کیلویی 10 هزار ریال به تاجران منطقه می فروشیم.
وی ادامه داد: امسال از صید کردن ماهی و جمع آوری ماهیان خشک توانستیم درآمد خوبی به دست آوریم.
یکی دیگر از صیادان منطقه سیستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا عنوان کرد : من نیز مانند سایر صیادان این منطقه از طریق صید کردن ماهی از درون تالاب بین المللی هامون امرار معاش می کنم.
محمد قورزایی اظهار داشت: امسال ورودی آب به تالاب بین المللی هامون و پخش آن در بخش های وسیع تر تالاب در 17 سال گذشته بی سابقه بوده است.
وی تصریح کرد: با ورود آب به درون تالاب ما نیز دست بکار شده و با تورهای صیادی برای کسب روزی حلال دل به دریاچه زدیم و خدا را شکر توانستیم روزانه حدود 60 تا 70 کیلو ماهی صید کنیم و در بازارهای منطقه سیستان به فروش برسانیم.
وی ادامه داد: با خشک شدن تدریجی تالاب بین المللی هامون صید ماهیانی که ارزش اقتصادی نداشتند را آغاز و پس از خشک کردن، آنها را برای تهیه پودر ماهی در کارخانه های مربوطه به واسطه ها و تجار بفروشیم.
وی خاطر نشان کرد: روزانه 250 تا 300 کیلو ماهی خشک شده جمع آوری و به تجار منطقه می فروشم و از این طریق خرج زن و بچه خودم را تامین می کنم.
یکی از تجار منطقه سیستان که ماهی خشک خریداری می کرد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: شغل من از گذشته که تالاب بین المللی هامون آب داشت خرید ماهی از صیادان سیستانی بود و ماهی های خریداری شده را به استانهای خراسان رضوی، جنوبی، شمالی، اصفهان، شیراز، کرمان و یزد صادر می کردم.
غلام صیادی اظهار داشت: در گذشته 5 ماشین حمل ماهی داشتم که این ماهیان را به سایر استانهای کشور منتقل می کردم و از این طریق درآمد بسیار خوبی داشتم.
وی تصریح کرد: با خشک شدن تالاب بین المللی هامون تمام درآمدی که از این طریق به دست می آوردم از بین رفت.
وی ادامه داد: امسال شرایط صید ماهی زنده و خشک از درون تالاب بین المللی هامون مقداری رونق گرفت به طوری که هر 2 روز یک کامیون 20 تنی ماهی خشک را به چابهار و اصفهان جهت ساخت پودر ماهی ارسال می کنم.
وی افزود: ماهی خشک را از صیادان سیستانی کیلویی 10 هزار ریال خریداری می کنم و تقریبا از این طریق درآمد نسبتا خوبی هم من و هم صیادان این منطقه به دست می آوریم.
صیادی گفت: با هماهنگی انجام شده از سوی مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان(آبهای داخلی) با اداره کل دامپزشکی استان و کارخانه های پودر سازی ماهی در چابهار برای نخستین بار ماهی خشک شده را به این کارخانه ها ارسال می کنیم.
وی تصریح کرد: کارخانه های پودر ماهی در چابهار تاکنون با ظرفیت کمی فعالیت می کردند اما با انتقال ماهی های خشک شده از شمال استان به چابهار کارخانه های پودر سازی نیز رونق گرفته اند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان هم در گفت و گویی اظهار کرد : سیلاب استثنایی ورودی امسال به منطقه سیستان که در 17 سال اخیر بی سابقه بود باعث شد قسمتهای زیادی از این تالاب آبگیری شود. 
سعید محمودی گفت: در این راستا اقدامات اصلاحی سازمان حفاظت محیط زیست از قبیل لایروبی محورها و کانالهای اصلی، انتقال آب به نقاط حساس و بحرانی، برداشتن دایک و دیواره مرزی، پخش آب در سطح وسیع و تلاش در جهت اینکه بیشترین آب در کمترین زمان به حساسترین نقاط منتقل شود از جمله اقدامات صورت گرفته از سوی این اداره کل بوده است.
وی تصریح کرد: همچنین رها سازی حقآبه تالاب از چاه نیمه ها با همکاری وزارت نیرو برای نخستین بار به طور کامل باعث شد که امسال علاوه بر احیای بخشهای زیادی از تالاب هامون از جمله احیای وسعت زیادی از مراتع تالاب، تولید پوشش گیاهی، نیزار و چرخش اکولوژیکی تالاب نیز از سر گرفته شود.
وی ادامه داد: با این اقدام بسیاری از پرندگان مهاجر بر خلاف سالهای گذشته اقدام به جوجه آوری و تولید مثل درچندین نوبت کردند.
وی خاطر نشان کرد: مرگ و میر پرندگان مهاجر بر خلاف سالهای گذشته که بر اثر بی آبی و خشکی زودرس تالاب اتفاق می افتاد، امسال به هیچ عنوان شاهد مرگ این پرندگان در تالاب بین المللی هامون نبودیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان گفت: احیای سطح بسیار وسیعی از مراتع و ایجاد پوشش گیاهی در کنار تولید وپرورش هزاران کیلو ماهی کپور که به وسیله صیادان بومی صید شدند از دیگر خدمات این اداره کل در تالاب بین المللی هامون بوده که نشانگر پویایی اکوسیستم است.
محمودی اظهار کرد: وزش طوفانهای ۱۲۰ روزه و دمای میانگین۴۰ درجه هوا میزان تبخیر را نزدیک به پنج هزار میلیمتر یا ۵ متر در سال می رساند و همین مساله باعث می شود تا در پایان فصل تابستان قسمتهای زیادی از تالاب رو به خشکی بگذارد.
وی ادامه داد: حاصل تبخیر آب در تالاب بین المللی هامون که عمق متوسط آن حدود یک متر است تولید پوشش گیاهی، علوفه مرغوب و نیزار با ارزشی را پدید آورد که علاوه بر استفاده اقتصادی برای مردم محلی و عشایر و دامداران منطقه به کنترل ریزگردها در مناطق بحرانی نیز کمک زیادی کرد.
وی افزود: سازمان حفاظت محیط زیست تمام تلاش خود را برای بهبود شرایط تالاب بین المللی هامون به کار بسته و به صورت جدی پیگیر حقآبه کامل هامون از رودخانه هیرمند است. 
وی تصریح کرد: همچنین برنامه عمل و طرح مدیریت یکپارچه تالاب هامون تهیه شده و در دستور کار اجرا قرار دارد.
یکی از دامداران منطقه سیستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: دامداری و دامپروری شغل آباء و اجدادی ما به شمار می آید به طوری که فرزندان من نیز با وجود شرایط سخت خشکسالی که در این منطقه وجود دارد این شغل را ادامه دادند.
محمدعلی بزی اظهار داشت: 58 راس گاو و 400 راس گوسفند و بز دارم که از علوفه های تالاب بین المللی هامون تغذیه می کنند.
وی تصریح کرد: خدا را شکر امسال آب زیادی به درون تالاب بین المللی هامون وارد و بخش وسیعی از این تالاب آبگیری و باعث رویش علف از گونه های «اشک، نی، بونی و تزگ» درون بستر تالاب شد به طوری که چنین وضعیتی در 17 سال گذشته بی سابقه بوده است.
وی بیان کرد: رویش گیاهان در بستر هامون علاوه بر تامین علوفه مصرف روزانه دام ها بخش زیادی نیز از این علوفه ها برای مصرف زمستان احشام ذخیره سازی می شود.
یکی از عشایر سیستانی نیز گفت: میزان پوشش گیاهی امسال تالاب بین المللی هامون در مقایسه با سالهای گذشته بی سابقه بوده است.
«عباس تن زده» اظهار داشت: هر سال برای تامین علوفه دام خود با مشکلات فراوانی رو به رو بودیم به طوری که گاهی بین عشایر ساکن در تالاب بین المللی هامون درگیری لفظی اتفاق می افتاد.
وی تصریح کرد: با ورود آب به تالاب بین المللی هامون بخش های زیاد آن آبگیری علوفه بسیار زیادی سبز شد.
وی ادامه داد: هم اینک در بستر تالاب بین المللی هامون و اطراف کوه خواجه علف های بسیار زیادی روییده به طوری که بیشتر از میزان مصرف دام ها است و به همین سبب دامداران و عشایر علوفه مورد نیاز زمستان دامهای خود را نیز جمع آوری و ذخیره می کنند.
وی افزود: آب در تالاب صابری و پوزک به طور کامل خشک شده اما در بخش های گود تالاب هیرمند و اطراف کوه خواجه هنوز آب وجود دارد و ما برای تامین آب شرب احشام خود با مشکل خاصی رو به رو نیستیم.
مدیرعامل آب منطقه ای سیستان و بلوچستان در گفت و گو با ایرنا گفت : از ابتدای سال تا کنون 2 مرحله از حقآبه زیست محیطی تالاب بین المللی هامون با هماهنگی اداره کل حفاظت محیط زیست استان از مخازن چاه نیمه اختصاص داده شده است.
اتابک جعفری اظهار کرد: مبنای اختصاص آب در بخش های کشاورزی، صنعتی و زیست محیطی بر اساس سال زراعی در مهر هر سال محاسبه می شود. 
وی تصریح کرد: سهم زیست محیطی تالاب بین المللی هامون ازچاه نیمه های سیستان 60 میلیون مترمکعب است که از ابتدای امسال تاکنون 40 میلیون متر مکعب آن رها سازی شده است.
وی تصریح کرد: اگر میزان حقآبه زیست محیطی تالاب بین المللی هامون را بر اساس سال زراعی که از مهر سال گذشته آغاز می شود محاسبه کنیم تا کنون 60 میلیون مترمکعب برای تالاب رها سازی شده است. 
وی خاطر نشان کرد: شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان میزان حقآبه تالاب بین المللی هامون از چاه نیمه ها را هر زمان اداره کل حفاظت محیط زیست درخواست کند رها سازی می کند.
عبدالباسط پاکزاد مدیرکل منابع طبیعی سیستان و بلوچستان نیز درگفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص میزان پوشش گیاهی تالاب بین المللی هامون اظهار داشت: میزان پوشش گیاهی تالاب باید توسط کارشناسان این اداره کل بررسی و به طور دقیق اعلام شود.
فرماندار شهرستان مرزی هیرمند نیز گفت: هم اینک آب در بخش هایی از تالاب بین المللی هامون به ویژه در محدوده «چنگ خرگوشی» به سبب عمق بیشتر، وجود دارد.
محمد علی پیری افزود: آب موجود در گودالهای تالاب ضمن تامین نیاز دام ها، برای فعالیتهای صیادی نیز همچنان مورد استفاده قرار می گیرد.
تالاب بین المللی هامون یکی از تالاب های مهم دنیا و بزرگترین دریاچه آب شیرین در سراسر فلات ایران محسوب می شود که با مساحتی حدود پنج هزار و 700 کیلومتر مربع و دامنه عمق یک تا پنج متر در زمان پرآبی در منطقه سیستان واقع در ناحیه کویری و بیابانی شرق کشور قرار دارد.
این تالاب از سه بخش به نام های هامون پوزک در شمال شرقی، هامون صابوری در شمال و هامون هیرمند در غرب و جنوب غربی سیستان تشکیل شده است. 
بخش وسیعی از هامون پوزک و قسمت عمده هامون صابوری در خاک افغانستان و بقیه هامون ها در خاک ایران قرار دارد. 
سطح هر یک از هامون ها بسته به میزان آب ورودی، فصول پر بارش، خشکسالی ها و ترسالی ها تفاوت داشته و تابعی از آب جریان یافته در رودخانه هیرمند، خروجی پشت سدها و رودخانه های فصلی دیگر است. 
اغلب در سال های پر آبی و در فصل بهار بعد از بروز سیلاب رودخانه هیرمند و انشعابات آن، سه هامون به هم متصل شده و به شکل یک نعل اسب تالاب بین المللی هامون را تشکیل می دهند.
تالاب بین المللی هامون از طریق رودخانه مرزی هیرمند آبگیری می شود، رودخانه هیرمند نیز از کوههای بابایغما در مرکز افغانستان سرچشمه گرفته و پس از طی بیش از هزار کیلومتر و گذر از ولایات مختلف افغانستان به سد کجکی در ولایت هلمند ریخته و پس از آن به ولایت نیمروز و سپس وارد خاک ایران در منطقه سیستان می شود.
آب این رودخانه از 18 سال پیش قطع شده و رو به خشکی نهاده و هر ازگاهی با ریزش باران در مناطق میانی و سرازیر شدن آبهای سطحی مقادیری آب وارد خاک ایران می شود.
بر اساس معاهده امضا شده میان دولتین وقت ایران و افغانستان در سال 1351 سهمیه ای معادل 820 میلیون مترمکعب آب از ذخیره گاه سد کجکی برای ایران در نظر گرفته شده که دولت افغانستان بایستی در طول سال این میزان آب را رها سازی کند.
با قطع جریان آب رودخانه هیرمند تالاب بین المللی هامون نیز از 18 سال پیش دچار خشکسالی شد و اکنون به بستر حرکت گرد و غبار و شن های روان تبدیل شده هر چند که با آبگیری بخش هایی از آن در زمان جاری شدن سیلاب، از شدت گرد و غبار نیز کاسته می شود و شادی و نشاط را برای مردم شمال سیستان و بلوچستان به ارمغان می آورد.
منطقه سیستان با پنج شهرستان زابل، هیرمند، زهک، هامون و نیمروز در شمال استان سیستان و بلوچستان و در همسایگی کشور افغانستان واقع شده است.

No tags for this post.