کشف مغز شیشه ای در جمجمه جسد 2 هزار ساله

فوران آتشفشان کوه وزوو در غرب ایتالیا، در سال ۷۹ پس از میلاد مسیح، چنان شدید بوده که مغز برخی از قربانیانش را تبدیل به شیشه کرده است.

آتشفشان وزوو در غرب ناپل، شهر‌های پمپئی و هرکولانیوم (این روزها اِرکولانوم) را ظرف فقط چند دقیقه، زیر ابری از خاکستر و مواد مذاب مدفون و هزاران نفر را در جا هلاک کرد. 

اکنون باستان‌شناسان قطعاتی براق از شیشه سیاه را داخل جمجمه یکی از قربانیان آتشفشان در هرکولانیوم کشف کرده‌اند که در واقع بخشی از مغزش بوده است.

تیم باستان‌شناسان به رهبری پیر پائولو پِترونه، از دانشگاه فدریکوی دوم در ناپل، در مقاله‌ای در «نشریه پزشکی نیوانگلند»، گزارش داده‌اند که مغز قربانی در معرض چنان دمای بالایی قرار گرفته بوده که بلافاصله تبدیل به شیشه شده است.

بقایای این مرد در زیر خاکستر آتشفشانی یافت شد که روبروی یک تخت چوبی در یک اتاق کوچک در منطقه کالجیوم آگوستالیوم واقع شده بود.

در این منطقه، پیروان یک آیین سلطنتی، امپراتور آگوستوس را پرستش می کردند. تصور می شود این مرد، نگهبان ساختمان بوده و در زمان فاجعه خوابیده بوده است.

پترونه می گوید: تجزیه و تحلیل مواد شیشه ای سیاه، که فقط در جمجمه مرد یافت شده است ، پروتئین هایی را نشان می دهد که به طور معمول در بافت مغز دیده می شود و همراه با اسیدهای چرب موجود در موهای انسان است. همچنی تجزیه و تحلیل چوب های نیم سوخته در محل نشان می دهد که دما به 968 درجه فارنهایت (520 درجه سانتی گراد) رسیده بوده است. 

آقای پترونه پیشتر نتیجه‌گیری کرده بود که دمای ناشی از آتشفشان وزوو چنان بالا بوده که موجب تبخیر مایعات بدن و ترکیدن جمجمه در برخی از قربانیان شده که برخلاف نگهبان معبد آگوستوس توانسته بوده‌اند خود را به داخل انبارهای سنگی قایق در کنار ساحل برساند. 

او می گوید: تنها راه حفظ حیات در جریان آتشفشان حفظ حداکثر فاصله از کوه است.

آقای پترونه به نشریه گاردین عنوان کرد: حتی در داخل ساختمان‌ها، همان‌طور که در قربانیان هرکولانیوم، پمپئی و آبادی‌های نزدیک به آن می‌بینیم، مردم تا ۲۰ کیلومتری محل آتشفشان، به خاطر دمای بالای خاکسترهای آتشفشانی از بین می‌روند. این هشداری به سه میلیون نفرساکنان حومه شهر ناپل است.

هرچند بسیار از ساکنان هرکولانیوم و پمپئی در یک لحظه بر اثر دمای بی‌نهایت کشته شدند، بسیاری دیگر از مردم در نتیجه استنشاق گازهای سمی‌ به مرگی کندتر و دردناک‌تر هلاک شدند. این نتیجه‌گیری پژوهشی جداگانه است که گزارش آن اخیرا در نشریه «آنتیکوئیتی» منتشر شده است.

آزمایش روی استخوان‌های برخی از قربانیانی که در داخل خانه‌های سنگی محل نگهداری قایق‌ها یافت شده، نشان می‌دهد ماده کلاژن همچنان در بافت آن‌ها وجود داشته است. این بدان معنی است که قربانیان در معرض دمای بالای ۳۰۰ درجه سانتیگراد قرار نگرفته بوده‌اند. 

تیم تامسون، مؤلف ارشد این مقاله از دانشگاه تی ساید، می‌گوید: مردم در این انبارها پناه گرفته و در آن‌ها حبس شدند. فرض بر آن بوده است که بدن آن‌ها بر اثر دمای بالا بلافاصله تبخیرشده بوده است.

او در ادامه گفت: اما جالب اینجاست که ضمن آن که در پیکر آن‌ها مقادیر قابل توجهی ماده کلاژن پیدا کرده‌ایم، تاثیر دمای بالا در تبلور استخوان‌هایشان هم یافت شده است. همچنین کشف کرده‌ایم قربانیان بر اثر دمای بالا نسوخته بوده‌اند.

مترجم:ندا جوادهراتی

No tags for this post.