انقلاب در علم پزشکی با سلول درمانی در راه است

بهاروند در سال ۱۳۷۳ مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه شیراز، در سال ۱۳۷۵ مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشگاه شهید بهشتی و مدرک دکترای خود را در رشته زیست شناسی تکوینی از دانشگاه خوارزمی (تربیت معلم سابق) در سال ۱۳۸۳ دریافت کرده است. او سال ۱۳۷۴ به پژوهشگاه رویان پیوست و  در سال ۱۳۸۲ گروه سلول های بنیادی پژوهشگاه رویان و در سال ۱۳۸۹ پژوهشکده زیست شناسی و فناوری سلول های بنیادی تاسیس کرد. دکتر بهاروند از سال ۱۳۸۵ تاکنون ریاست گروه زیست شناسی تکوینی دانشگاه علم و فرهنگ را نیز بر عهده دارد.

او اولین محققی است که  توانست در سال ۱۳۸۲ سلول های بنیادی جنینی انسانی و موشی را در ایران تولید کند و در سال ۱۳۸۷ نیز به همراه همکارانش موفق به تولید سلول های بنیادی پرتوان القایی انسانی و موشی بشود. این فعالیت ها  او و همکارانش را قادر ساخت تا شاخه های مختلف پزشکی بازساختی را در ایران پایه گذاری و پیگیری کنند.

دکتر بهاروند دارای ۲ اختراع ثبت شده در آمریکاست و تاکنون۲۸ جایزه ملی و بین المللی دریافت کرده است. او در دهمین، دوازدهمین و هفدهمین جشنواره رازی (سال های ۱۳۸۳، ۱۳۸۵ و ۱۳۹۱) موفق به کسب جایزه تحقیقات در زمینه علم پزشکی از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و در بیست و ششمین جشنواره بین المللی خوارزمی (سال ۱۳۹۱) موفق به دریافت جایزه تحقیقات در حوزه علوم پایه از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شده است.

همچنین در سال ۱۳۸۹ در بیست و هفتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، کتاب سلول های بنیادی به تألیف وی به عنوان کتاب برگزیده شناخته شد. دکتر حسین بهاروند در سال ۱۳۸۹ نیز موفق به دریافت جایزه محقق برتر جهان اسلام در حوزه فناوری و علوم از ISESCO (سازمان اسلامی آموزشی، فرهنگی، علمی) شد.

او در سال های ۱۳۸۸و ۱۳۹۲ جایزه دکتر هادوی را از جشنواره علمی فرهنگستان علوم پزشکی دریافت کرد و در سال ۱۳۹۴ به عنوان استاد برجسته حیطه علوم پزشکی از سوی بنیاد بین المللی آکادمیک پروفسور یلدا و همچنین چهره تاثیرگذار بیوتکنولوژی کشور معرفی شد.

او همچنین در سال ۱۳۹۳ جایزه علامه طباطبایی را کسب کرد و به عنوان استاد ممتاز از سوی بنیاد ملی نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شناخته شد. همچنین او در سال ۱۳۹۳ جایزه بین المللی یونسکو-گینه استوایی در حوزه علوم زیستی را دریافت کرد؛این جایزه به علت تحقیق بر سلول های بنیادی و کاربرد آن در پزشکی بازساختی در راستای بهبود کیفیت زندگی انسان ها به ایشان اعطا شده است.

از دکتر بهاروند ۴ کتاب به زبان انگلیسی توسط انتشارات Springer و John Wiley به ترتیب در سال های ۱۳۸۹، ۱۳۹۱و ۱۳۹۴ چاپ شده است. تاکنون ۲۵۲ مقاله بین المللی، ۱۰۰ مقاله داوری شده داخلی به همراه ۷  فصل در کتب بین المللی از دکتر بهاروند به چاپ رسیده است. ۷ کتاب تالیفی به زبان فارسی و ۸ کتاب ترجمه شده از دیگر آثار او هستند.

 

آقای دکترچه عاملی باعث شد رشته زیست شناسی محض را انتخاب کنید؟

رشته تحصیلی من در دبیرستان ریاضی بود. آن زمانی کسانی که می خواستند رشته پزشکی قبول شوند در دبیرستان رشته ریاضی می خوانند و پس از آن  سال چهارم با تغییر رشته از ریاضی به تجربی در کنکور شرکت می کردند. من سال چهارم دبیرستان زمانی که کتاب زیست شناسی را می خواندم با مبحثی جالب مواجه شدم که چندان از سر در نیاوردم. برای پاسخ جوابم به نزد دبیر زیست شناسی ام رفتم و او به من توضیح داد به این مبحث جنین شناسی می گویند. از او پرسیدم چطور می‌توانم در این رشته ادامه تحصیل بدهم. او در پاسخ سوال من جواب داد که باید در دانشگاه رشته زیست شناسی محض بخوانم یا از طریق رشته پزشکی شاخه جنین شناسی را انتخاب کنم. من از آن روز( اواخر تابستان یا مهر سال۱۳۶۸) تصمیم گرفتم یک جنین شناس بشوم.  پس از آن تمام انرژی ام را روی این قصه گذاشتم. سال ۱۳۶۹ زمانی که  می خواستم انتخاب رشته کنم فقط به دنبال دانشگاه هایی بودم که رشته زیست شناسی محض را ارایه داده بودند. آن زمان تنها دانشگاه شیراز این رشته را ارایه داده بود به همین دلیل اولین اولویتم را دانشگاه شیراز رشته زیست شناسی محض انتخاب کردم. آن سال اولین سالی بود که کنکور دو مرحله ای بود و ما می توانستیم ۱۰۰تا ۱۵۰ رشته انتخاب کنیم اما من  پس از انتخاب رشته زیست شناسی محض تنها ۲۰رشته پزشکی،۷ رشته دندانپزشکی و ۸ رشته داروسازی را انتخاب کردم. آن زمان ما یک ناظمی داشتیم که وقتی انتخاب رشته مرا دید تغییرهایی روی آن اعمال کرد. رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی را در اولویت قرار داد و رشته زیست شناسی محض را در اولویت ۳۶ من گذاشت. به هر ترتیب خدا خواست و من به آن چیزی که می خواستم دست پیدا کردم. به یاد دارم تنها یک نفر با پزشکی اصفهان فاصله داشتم. وقتی وارد دانشگاه شیراز شدم با تمام توان و انرژی ام درس خواندم. همه درس ها را با عشق رشته جنین شناسی می خواندم. بعد از آن هم سال ۱۳۷۳ با کسب رتبه یک کنکور کارشناسی ارشد وارد دانشگاه شهید بهشتی تهران و در رشته زیست شناسی تکوینی به تحصیل پرداختم. سال ۱۳۷۹ نیز رتبه یک کنکور دکترای دانشگاه تربیت معلم سابق( خوارزمی فعلی) را کسب کردم و سال ۱۳۸۲ نیز موفق به فارغ التحصیلی شدم. در تمام مدت تحصیلم از سال ۱۳۷۴ نیز در پژوهشگاه رویان مشغول به فعالیت بودم.

اگرچه هم اکنون بحث سلول درمانی یا پزشکی بازساختی در دوران طفولیتش به سر می برد اما آینده خیلی درخشانی در دنیا برای آن متصور می شود.

هیچ وقت از اینکه این رشته را انتخاب کردید پیشمان نشدید؟

خیر به هیچ وجه.

پس اگر زمان به گذشته برگردد و شما حق انتخاب دوباره ای داشته باشید این رشته را بار دیگر انتخاب می کنید؟

من تنها یک زمان به یکی از دوستان جراحم قبطه خوردم. یک روزی یک بیماری تصادف شدید کرده بود. او با دیدن آن بیمار زود دست به کار شد اما من همانجور ایستاده بودم و نگاه می کردم. یک روز یکی از دوستانم استدلال زیبایی کرد و گفت شما با ساخت و برپایی پروتکلی می توانید جان هزاران نفر را نجات بدهید اما یک جراح حتی اگر روزی ۱۰ تا جراحی هم بکند تنها می تواند سالی ۳ هزار و در طول عمر کاری اش چند ده هزار بیمار را تیماربکند.

توصیه ای هم به دانشجویانی دارید که قصد دارند راه شما را ادامه بدهند؟

حقیقتش من به رشته ها اعتقاد ندارم. من به آدم ها اعتقاد دارم زیرا آدم ها هستند که رشته ها را می سازند نه رشته ها آدم ها را. آدم ها وقتی می خواهند به یک چیزی برسند باید برای آن بهایی بپردازند. همانطور که بهشت را به بها می دهند نه به بهانه، برای رسیدن به هر هدف بزرگی نیز دانشجویان باید بها بپردازند. صبور باشند و تلاش کنند.

قطعا عنصر علاقه هم شرط است؟

به قول سعدی اول علاقه، دوم پشتکار، سوم استاد و چهارم استعداد عامل موفقیت است اما حافظ نیز شعر بسیار زیبایی داد که پس از این عامل ها باید به آن توجه کامل داشت. تکیه بر تقوا و دانش در طریقت کافری است، راهرو گر صد هنر دارد توکل بایدش.

آیا آینده روشنی برای دانشجویان این رشته در ایران تصور می شود؟

رشته ها را خودمان می سازیم اگر در آینده خوب باشد ما ساخته ایم اگر هم بد باشد بار دیگر ما ساخته ایم.

آیا تاکنون توانسته ایم پیشرفت های خوبی در این زمینه کسب کنیم؟

ما پیشرفت خیلی زیادی نسبت به چند سال گذشته در زمینه علم سلول های بنیادی و تکوینی کسب کرده ایم اما من نمی توانم در این مقام حرف بزنم چون مطالعه ای در این زمینه انجام نداده‌ام. البته اگر مقاله ها را شاخصی برای پیشرفت کشورمان در نظر بگیریم تعداد مقاله ها و ارجاع به آنها، رشد خیلی خوبی پیدا کرده است. اگرچه هم اکنون بحث سلول درمانی یا پزشکی بازساختی در دوران طفولیتش به سر می برد اما آینده خیلی درخشانی در دنیا برای آن متصور می شود. پیش بینی می شود پس از سال ۲۰۲۰ با کاربرد و اطلاعات این علم، شاهد انقلابی عظیم در علم پزشکی برای درمان بسیاری از تروماها مانند شکستگی ها یا آسیب‌های استحاله ای (دژنراسیون) به علت کهولت سن مانند پارکینسون و موارد زیاد ارتوپدی، دیابت قلبی عروقی و بیماری ها مرتبط با قرنیه و شبکیه باشیم.

گفتگو: فرزانه صدقی

 

No tags for this post.