کشف اشعه ایکس

 اشعه ایکس را به نام كاشف آن، رونتگن نيز مي‏نامند. اين اشعه مانند نور معمولي، صفحه حساس عكاسي را متأثر مي‏كند و هم‏چنين گازها را تجزيه كرده، هادي و رساناي برق مي‏سازد. اگرچه اشعه ايكس ممكن است به بافت‏هاي زنده آسيب برساند و ايجاد سوختگي‏هاي شديدو خطرناك كند، با اين حال ارزش فوق العاده‏اي در معالجات راديوتراپي، تشخيص امراض از طريق رؤيت ساده راديوسكوپي و عكس‏برداري داخلي، راديو گرافي، دارد. علاوه بر اين، در مورد جراحي، براي تعيين محل شكستگي استخوان، پرتوهاي ايكس، وسيله بسيار سودمندي است. فيزيك‏دان‏ها، پرتوهاي ايكس را براي تجزيه ماهيت ساختماني بلورها به كار مي‏گيرند. هم‏چنين از اين پرتوها، در صنعت به منظور بررسي و تحقيق وضع ساختماني قسمت‏هايي از فلز كه بايد زير شرايط سختي كار كند استفاده مي‏شود.

مطالعات رونتگن بیشتر درباره الکتریسیته و نور و گرما بود و بالاخره در تعقیب مطالعات سر ویلیام کروکس موفق به کشف اشعه ایکس شد.  کشف رونتگن اولین کشف از سری کشفیات در مورد رادیو اکتیویته بود که شامل کشفیات بکرل، کوری، رادرفورد، ماکس پلانک، تامسون، انیشتین و انریکو فرمی می‌شد.  اشعه X اشعه‌ای با طول موج بسیار کوتاه و قابلیت نفوذ بسیار زیاد است و از اغلب مواد عبور می‌کند.

فیزیکدانان برای آنالیز مواد بلوری استفاده‌های شایانی از این اشعه برده‌اند و در پزشکی تحت عنوان‌های رادیوگرافی و رادیوسکوپی به کار برده می‌شود.  در هشتم نوامبر ۱۸۹۵ میلادی رونتگن استاد فیزیک دانشگاه ورسبورک آلمان سرگرم انجام تجربیات روی اشعه کاتد یک با لوله کروکس-هیتورف (crookes hittorf tube) بود. این نوح لوله که در آن زمان بکرات مورد استفاده فیزیکدانان قرار می کرفت شامل حباب شیشه‌ای بود که تقریبأ هوای آن تخلیه کامل گشته و دو الکترود به فاصله چند سانتیمتر از یکدیگر در آن قرار داشت. با برقراری اختلاف پتانسیل زیادی در حدود چندین هزار وت بین الکترودها، اشعه کاتدیک (الکترون‌ها) از کاتد (الکترود منفی) به طرف آند (الکترود مثبت) رهسپار می‌گردد، یا به عبارت دیگر به مسیر خود ادامه می‌دهد تا به بجدار شیشه لوله اصابت نماید.

رونتگن در صفحه کاغذ آغشته به کریستال‌های پلاتینیو سیانور بارپمکه در مجاورت لوله کروکس-هیتورف قرار داشت فلور سانس درخشانی مشاهده نمود. بلافاصله وی به شناخت اشعه نوینی به مراتب نافذتر از اشعه کاتدیک رهنمون گردید. سپس رونتگن مشتاقانه در طی چند هفته با پی گیری مداوم این ایده و با طرح تجربیاتی دقیق، به بررسی صفات این اشعه که آن را اشعه ایکس نامید، پرداخت. کشف اشعه ایکس و کاربرد وسیع آن در تصویر برداری پزشکی باعث نجات جان انسان‌های زیادی گردید بطوری که در حال حاضر تصور علم پزشکی بدون تصویر برداری با اشعه ایکس غیرممکن می‌باشد.

No tags for this post.