مضرات مصرف دارو خارج از الگوی زمان‌بندی
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که جراحی‌های انجام شده در شب با استفاده از آرامبخش میدازولام منجر به نرخ بالاتر آسیب قلبی در مقایسه با روش‌های مشابه در طول روز می‌شود.
آیا از هر نوع دارویی روزانه استفاده می کنید؟ آیا آن داروها را صبح یا عصر مصرف می کنید؟ بر اساس یک مجموعه تحقیقاتی نوظهور، زمانی از روز که یک دارو مصرف می‌کنید ممکن است بر عملکرد آن یا میزان مضرات آن تأثیر بگذارد.
به گزارش سیناپرس اردبیل، توبیاس اکل، از دانشکده پزشکی دانشگاه کلرادو، چندین سال است که رابطه بین ریتم‌های شبانه‌روزی و اثربخشی دارو را مطالعه کرده است. این زمینه از مطالعه که به عنوان کرونوتراپی نامیده می‌شود، به بررسی چگونگی واکنش بدن انسان به داروها در زمان‌های مختلف در چرخه شبانه روزی 24 ساعته ما می‌پردازد.
اکل گفت که فقط چهار مورد از 50 داروی رایج در ایالات متحده دارای دستورالعمل‌هایی هستند که توصیه می‌شود در زمان خاصی از روز مصرف شوند. دو دلیل کلیدی وجود دارد که چرا پزشکان بیماران را به مصرف دارو در زمان‌های خاص راهنمایی نمی‌کنند. دلیل اول این است که بسیاری از پزشکان نمی‌دانند که برخی از داروها در زمان خاصی از روز بهتر عمل می کنند و ثانیا بیشتر داروها برای تأثیرات مختلف احتمالی در طول یک چرخه 24 ساعته مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. به این ترتیب، به بیماران تجویز می‌شود که بیشتر داروها را در صبح یا عصر مصرف کنند تا از رعایت آنها اطمینان حاصل شود.
برخی از مطالعات در چند سال گذشته شروع به اشاره به برخی روابط خاص بین اثربخشی دارو و چرخه‌های شبانه روزی کرده‌اند. به عنوان مثال، یک مطالعه دقیق در سال 2019 به این موضوع پرداخته است که چگونه رشد تومور می‌تواند در کنار ریتم‌های شبانه روزی حرکت کند. نتیجه آن تحقیق این بود که برخی از داروهای سرطان سینه باید صبح‌ها تجویز شوند تا اثربخشی به حداکثر برسند.
مطالعه چالش‌برانگیز دیگری فعالیت سیستم ایمنی و چرخه‌های شبانه‌روزی را مورد بررسی قرار داد و در صدد پاسخ به این سوال بود که آیا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی رایج در صورت مصرف در زمان نامناسب می‌توانند بر بهبود استخوان تأثیر منفی بگذارند. این تحقیق به طرز چشمگیری نشان داد که داروهای ضد درد بدون نسخه اگر در اواخر عصر مصرف شوند، ممکن است سرعت بهبود استخوان را کاهش دهند.
آخرین مطالعه اکل بر روی یک آرامبخش رایج قبل از عمل، به نام میدازولام، متمرکز بود. تحقیقات قبلی نشان داده بود که میدازولام بیان یک پروتئین کلیدی با ریتم شبانه روزی را کاهش می‌دهد که از قلب در برابر آسیب محافظت می‌کند. بنابراین اکل و همکارانش نزدیک به دو میلیون پرونده سلامتی را بررسی کردند تا ببینند آیا میزان عوارض قلبی پس از عمل در بیمارانی که میدازولام دریافت کردند بسته به زمان انجام عمل جراحی متفاوت است یا خیر؟
اکل گفت: «ما تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگی را انجام دادیم و نشان دادیم که تجویز میدازولام با افزایش خطر آسیب میوکارد در جراحی‌های غیرتهاجمی قلبی، زمانی که جراحی‌ها در شب و در بیماران سالم‌تر انجام می‌شود، مرتبط است.» این نتیجه نشان می‌دهد که میدازولام با سیستم شبانه روزی انسان تداخل دارد.
تجزیه و تحلیل روش های جراحی را بین روز (6 صبح تا 6 بعد از ظهر) و شب (6 بعد از ظهر تا 6 صبح) تقسیم کرد. در بیماران سالم، نتایج واضح بود، به طوری که بیمارانی که در طول جراحی های شبانه میدازولام دریافت کردند، سه برابر بیشتر در معرض آسیب قلبی بودند.
کار بیشتری برای درک بهتر این رابطه شبانه روزی خاص با مصرف میدازولام مورد نیاز است، اما اکل نشان می‌دهد که یافته‌ها نمونه‌ای قوی از اهمیت در نظر گرفتن اینکه در چه زمانی از روز داروها مؤثر هستند، هستند. تعیین زمان‌های بهینه برای تجویز صدها دارویی که در حال حاضر استفاده می‌شود ممکن است چالش برانگیز باشد، اما پیشنهاد شده است که تحقیقات در مورد داروهای جدید ریتم‌های شبانه‌روزی را در نظر بگیرد.
اکل افزود: «داروها اغلب بر اساس کارآمدترین آنها تجویز می شوند. اما آنچه کارآمدتر است، ممکن است در نهایت باعث آسیب شود».
مطالعه جدید در Frontiers in Cardiovascular Medicine منتشر شده است.
مترجم: تقی قاسمی
منبع: New Atlas
