راهکاری نوین برای کاهش مرگ سلول‌های پرتوان انسانی در محیط کشت

محققان پژوهشگاه رویان در مطالعات اخیر خود توانستند با استفاده از یک ترکیب دارویی، سلول‌های بنیادی را در محیط‌های آزمایشگاه بدون تغییر ماهیت بنیادی آنها، زنده نگه دارند؛ این موفقیت مسیر آنها را به سمت توسعه فعالیت‌های آزمایشگاهی و همچنین کاربرد این سلول‌ها در حوزه کلینیک هموار خواهد کرد.

دکتر کامران قائدی، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به مطالعات خود در حوزه فاکتور PPARgamma گفت: این فاکتور مولکولی، یک فاکتور کپی‌برداری است که موجب کپی برداری از ژن‌ها می‌شود.

وی با بیان این‌که تعدادی از مولکول‌ها می‌توانند موجب فعال و یا غیر فعال شدن این فاکتور شوند، اظهار کرد: یکی از این فاکتورهایی که مطالعات ما بر آن متمرکز شده بود، «پیوگلیتازون» (Pioglitazone) است که موجب فعال شدن فاکتور PPARgamma می‌شود.

این محقق عنوان این تحقیقات را «استفاده از داروی پیوگلیتازون برای زنده ماندن بهتر سلول‌های بنیادی انسانی» ذکر کرد و یادآور شد: برای استفاده از سلول‌های بنیادی انسانی (پرتوان انسانی) در درمان کلینیکی ناگزیر هستیم سلول‌های بنیادی انسانی را دست‌ورزی کنیم؛ ولی سلول‌های بنیادی انسانی در آزمایشگاه مدت زیادی زنده نمی‌مانند و از بین می‌روند و اگر بخواهیم این سلول‌ها را به صورت منفرد نگهداری کنیم، به بقای آنها محدود می‌شود.

مجری طرح خاطرنشان کرد: بر این اساس در این طرح از داروی پیوگلیتازون استفاده و مشاهده کردیم سلول‌های بنیادی انسانی منفرد توانستند به راحتی زنده بمانند؛ ضمن آن که خصوصیت بنیادی بودن آنها نیز تغییر نکرد.

قائدی اضافه کرد: دستاوردهای این تحقیقات این امیدواری را به ما می‌دهد که می‌توانیم در آزمایشگاه از سلول‎های بنیادی برای کشت‌های سلولی طولانی مدت استفاده کنیم، بدون آن که شاهد نابودی سلول‌های بنیادی انسانی باشیم.

این محقق، به بیان مکانیزم اثر این دارو بر دوام سلول‌های بنیادی در آزمایشگاه پرداخت و توضیح داد: این دارو از طریق فعال کردن فاکتور PPARgamma  موجب می‌شود که دو فاکتور دیگر به نام‌های E-cadheri  و بتا-کتنین از داخل هسته به طرف اسکلت سلولی مهاجرت کنند و این امر موجب زنده ماندن سلول‌های بنیادی انسانی در محیط‌های کشت خواهد شد.

به گفته وی، با این روش سلول‌های بنیادی به آسانی به محیط کشت متصل می‌چسبند و از محیط تغذیه می‌کنند و از بین نمی‌روند.

این محقق پژوهشگاه رویان استفاده از این دارو را در زمان جداسازی سلول‌های بنیادی از یکدیگر دانست و ادامه داد: همانطور که سلول‌های بنیادی انسانی را منفرد می‌کنیم، داروی پیوگلیتازون همراه با یکی دو فاکتور دیگر و با غلظت‌های مشخص وارد محیط کشت می‌شوند.

وی خاطر نشان کرد: این روش بر روی چندین رده سلولی مورد آزمایش قرار گرفت و پاسخ‌های دریافت شده یکسان بوده است.

قائدی تاکید کرد: استفاده از پیوگلیتازون همراه با ترکیب دارویی مهار کننده ROCK آپاپتوز (مرگ سلولی) سلول‌ها را کاهش داده و کلونی‌زایی (جداسازی سلولی) را نسبت به زمان استفاده از تنها مهار کننده ROCK دو تا 3 برابر افزایش داده است.

مجری طرح ابراز امیدواری کرد که این تحقیقات ادامه یابد تا بتوانند از سلول‌های بنیادی انسانی در محیط‌های آزمایشگاهی و همچنین برای کاربردهای کلینیکی استفاده کنند.

No tags for this post.