سرانجام تولید علم در دخمه‌های میدان انقلاب
چندی قبل بود که انتشارات نیچر 58 مقاله از 282 نویسنده ایرانی را به دلیل آنچه دستکاری در نام نویسندگان اعلام شده پس گرفت. بر اساس اعلام این نشریه مشخص شده که در فرآیند ارزیابی همتانگر این مقالات و همچنین انتشار آنها سازش‌های غیرقانونی صورت گرفته بود.نشر BioMed Central 28 مقاله را پس گرفت و در حال تحقیق روی 40 مقاله دیگر بود، در حالی که Springer 30 مقاله دیگر ملقی کرده و روی 9 مقاله دیگر تحقیق می‌کرد. در یک شیوه تقلب که از آن به عنوان دستکاری در نام نویسندگان نام برده شده است، نویسنده مقاله نام شخصی را که ابدا دخالتی در نوشتن مقاله نداشته به صرف آشنایی، دوستی و یا نسبت فامیلی به نام نویسندگان اضافه می‌کند. ارجاع نادرست به مقالات هم اتاقی خوابگاه، دوست و یا خویشاوندان وهمچنین درج ارزیابی غلط در فرآیند همتانگری از جمله رخداد‌های دیگری است که سال‌ها است در ایران نسبت به بروز آن هشدار داده شده است. دزدی علمی و برداشتن اطلاعات بدون ذکر منبع از تحقیقات دیگر و یا عدد سازی از دیگر شیوه‌های تقلب علمی هستند.حالا معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفته است، دست اندرکاران اصلی در زمینه تولید 58 مقاله رد شده از سوی نیچر شناسایی شده‌اند. در اظهارات این مقام رسمی وزارت علوم اشاره‌ای به دیگر مقالات پس گرفته شده، توسط مجلات و انتشارات دیگر نشده است.
به گزارش سینا پرس و به نقل از ایسنا، دکتر وحید احمدی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گفته:« بررسی ما نشان می‌دهد که 398 نفر از دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم و بهداشت و دانشگاه آزاد در تولید این تعداد مقاله نقش داشته‌اند». دکتر وحید احمدی در جمع خبرنگاران با تاکید بر اینکه همه متخلفان علمی گزارش بخش خبری نیچر شناسایی شده اند، افزود: «پرونده این افراد بررسی و میزان نقش آنها در تهیه مقالات نیچر مشخص شده است ضمن آنکه معاونان پژوهشی دانشگاه‌ها نیز در حال پیگیری این موضوع هستند». وی با تاکید بر اینکه دانشگاه‌ها گزارش‌های خود را در این زمینه ارائه کرده‌اند، خاطر نشان کرد: نتایج بررسی ما نشان می‌دهد که مجموع نویسندگان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در تهیه 58 مقاله خارج شده از نیچر 398 نفر بودند که از این تعداد 22 نفر از وزارت علوم، 30 نفر از وزارت بهداشت و 6 نفر از دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان نویسنده مسئول (Author correspondent) بودند. احمدی با اشاره تعداد نویسندگان همکار در 58 مقاله اعلام شده از سوی نیچر، اظهار کرد: «تعداد نویسندگان همکار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری 116 نفر، وزارت بعداشت 164 نفر و از دانشگاه آزاد 6 نفر بودند».
به گفته وی تعداد کل نویسندگان این مقالات در وزارت علوم 138 نفر، در وزارت بهداشت 194 نفر و در دانشگاه‌آزاد 66 نفر بوده‌اند. معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر اینکه 398 در تهیه 58 مقاله نقش داشته‌اند، اضافه کرد: «دانشگاه‌ها نیز پیگیر این موضوع هستند و از وزارت علوم درخواست صدور حکم برای متخلفان کرده‌اند».وی با بیان اینکه بیشترین تخلفات از سوی یکی از دانشجویان دانشگاه تهران بوده که درخواست ابطال مدرک تحصیلی وی ارسال شده است.
نوع تخلفات 58 مقاله
احمدی به بیان تخلفات مرتکب شده از سوی 398 نویسنده 58 مقاله پرداخت و توضیح داد: تغییر نام نویسنده از زمان ویراستاری تا زمان انتشار یکی از تخلفات صورت گرفته است و این تغییر نشان می‌دهد که اسامی فروخته شده است. وی معرفی آدرس‌های ایمیل جعلی را از دیگر تقلبات علمی صورت گرفته دانست و ادامه داد: معمولا نشریات بین‌المللی از نویسنده مقاله درخواست معرفی داور می‌شود که این افراد اسامی محققان برجسته کشور را با آدرس ایمیل‌های جعلی ارائه می‌کردند.معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با تاکید بر اینکه در خصوص صحت و سقم یافته‌های این مقالات بررسی صورت نگرفته است، اظهار کرد: «بررسی صحت یافته‌های این مقالات نیاز به بررسی‌های فنی دارد و ما در این زمینه ارزیابی نداشتهایم هرچند که برخی شبهات در نتایج این مقالات وجود دارد».
محققان برجسته در لیست خاطیان نیستند
احمدی با تاکید بر اینکه افراد اصلی درگیر در تهیه این مقالات شناسایی و برای آنها درخواست مجازات صادر شده است، گفت: «مدارک تحصیلی افرادی که فارغ التحصیل شده‌اند نیز ابطال خواهد شد». وی در عین حال یادآور شد: «در میان افراد متخلف اسامی محققان و پژوهشگران برجسته کشور نیستند و لیست تهیه شده از این افراد نشان می‌دهد که افراد خاطی از میان افرادی هستند که دارای ایندکس‌های پایینی هستند». معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم به گزارش مشترک وزارت بهداشت و علوم اشاره کرد که به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه شده است و افزود: «این گزارش نشان می‌دهد که جامعه علمی اصلی کشور با درصد قابل قبولی از لحاظ تخلفات علمی پاک است». وی با بیان اینکه تعداد معدودی اقدام به تخلفات علمی کرده‌اند، یادآور شد: «در دنیا نیز این روند وجود دارد به گونه‌ای که بر اساس آمارهای جهانی در کشور ژاپن با 6 درصد، عربستان با 13 درصد و آمریکا با 5 درصد با تخلفات علمی مواجه هستند».احمدی با بیان اینکه کشورهایی چون کره و چین نیز با روند تخلفات علمی مواجه هستند، ادامه داد: «نیچر گزارش مشابهی در خصوص تقلبات علمی چین منتشر کرده است».
گزارش دیگر نیچر درباره ایران
دبیر کل شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری اضافه کرد: «پس از انتشار گزارشی از سوی نیچر در خصوص تقلبات علمی برخی از دانشمندان ایرانی، اعتراضاتی به این نشریه شد و این نشریه نیز گزارش دیگری درباره وضعیت علمی ایران منتشر و در آن اعلام کرد که ایران جزء کشورهای ارزشمند علمی و دارای اعتبار علمی است». وی تاکید کرد: «این گزارش نیچر نشان می‌دهد که روند تقلبات علمی در همه دنیا وجود دارد و ایران با انتشار گزارش اول نیچر با بحران مواجه نیست».احمدی درعین حال تاکید کرد: «ولی این امر مانع از برخورد ما با متخلفان نخواهد شد و ما باید به عنوان متولیان علم و فناوری کشور با این جرایم برخورد کنیم».
ضرورت برخورد با وضعیت حاکم در میدان انقلاب
معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه به وضعیت حاکم در میدان انقلاب و در خصوص فروش پایان نامه و مقاله گفت: «آنچه که در میدان انقلاب و سایر نقاط درباره فروش پایان نامه و مقاله وجود دارد بسیار زننده است و باید با آن برخورد جدی صورت گیرد و من معتقدم با ابزارهای قانونی که در اختیار داریم می‌توانیم جلوی این ناهنجاری را بگیریم».
No tags for this post.
