پیشگیری از فرسایش خاک با کمک دستگاه شبیه ساز باران

به گزارش سیناپرس، ایران از جمله کشورهایی است که اکنون به روی کمربند خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته و میزان بارش سالانه آن نیز به طور متوسط حدود ۲۵۰ میلی متر است؛ متوسط بارش جهانی حدود 860 برآورد می شود.

همچنین طبق مطالعات اکنون به طور میانگین میزان تبخیر باران در کشور حدود 2700 اما در جهان 800 میلی متر است. با احتساب این آمارها اکنون کشور حدود یک سوم بارش جهانی و سه برابر تبخیر جهانی را دارد که این مساله اهمیت حفاظت از منابع آبی در ایران را دو چندان می کند.

متاسفانه طی دو دهه اخیر خشکسالی، تغییر اقلیم، فرسایش خاک و وقوع سیلاب ها پیامدهای جانی و مالی بی شماری برای هموطنان کشورمان به بار آورده است. در حالی که می توان با کمک دستگاه های شبیه ساز از فرسایش خاک و وقوع سیلاب ها پیشگیری کرد.

دکتر جلیل وهابی، عضو اسبق هیات علمی پژوهشکده حفاظت از خاک و آبخیزداری از جمله پژوهشگرانی است که سال ها پیرامون این مساله به تحقیق و تفحص پرداخته و اقدام به ساخت دستگاه شبیه ساز باران کرده است؛ دستگاهی که می تواند در مطالعات مهندسی آب خیزداری برای بحث کنترل فرسایش خاک و رواناب و پیشگیری از وقوع سیلاب مورد استفاده قرار بگیرد.

وهابی در گفتگو به سیناپرس گفت: بارندگی عامل اصلی ایجاد فرسایش خاك و رواناب به وسیله بارش است از اینرو فقدان باران مانع اصلی برای مطالعات علمی میزان فرسایش و رواناب و فرآیند آنها محسوب می شود. از سوی دیگر تفاوت خصوصیات باران در مناطق جغرافیایی، پیش بینی وقوع بارش باران از یک منطقه به منطقه دیگر را دچار خطا و مشکل می کند بنابراین اکنون به دلیل مشکلات مطالعات صحرایی فرسایش، رواناب و جمع آوری داده ها، مطالعات فرسایش و رواناب با استفاده از باران طبیعی بسیار سخت و دشوار است.

دکترای مهندسی منابع آب افزود: محققان باید سال ها صبر كنند تا یك واقعه بارش طبیعی رخ دهد. همچنین اغلب در بارش های طبیعی دو واقعه "بارش در پارامترهای شدت رگبار" و "توزیع اندازه قطره ها و انرژی جنبشی" یکسان نیستند اما در شبیه سازی باران وقوع بارش از نظر زمان و مكانی كنترل شده است و محققان اجازه تكرار هزاران سال باران در یك دوره زمانی بسیار كوتاه را دارند. اهمیت این مساله باعث شد تا من به فکر ساخت این دستگاه بیفتم.

وی درباره این دستگاه اظهارداشت: اين دستگاه باران ساز از نوع باران سازهای غير فشاری قابل حمل از جنس پلکسی گلاس است. اين باران ساز با پايه های قابل تنظيم فلزی، قابليت استقرار در شيب های مختلف را دارد. حجم مخزن آن 8 / 49 ليتر و با تعداد 204 عدد قطره چکان در صفحه ريزش باران قادر به توليد بارش با شدت های 5 تا 80 ميلی متر در ساعت با زمان تدام های 5 / 0 الی 5 / 3 ساعت است.

وی ادامه داد: برای پيشگيری از سقوط قطرات بارش توليدی به يک نقطه ازسطح کرت در طول آزمايش، يک موتور در چارچوب فلزی این دستگاه تعبيه شده است. اين موتور با توجه به فاصله قطره چکان ها ( 7 سانتي متر)، صفحه ريزش قطرات باران را در داخل فريم فلزی به نحوی حرکت می دهد که ضمن پيشگيری از برخورد قطرات باران به يک نقطه از سطح کرت در زمان انجام آزمايش، ريزش قطرات به صورت کاملا يکنواختی انجام بگيرد.

وهابی به سیناپرس گفت: در این دستگاه قطرات باران بدون سرعت اوليه از قطره چکان ها جدا شده و بر اثر نيروی ثقل آزادانه سقوط می کنند. در بدنه این دستگاه نیز لوله ای از جنس پلکسی گلاس به نحوی تعبيه شده است که يک سر آن (ورودی) با در پوشی پلاستيکی در سطح فوقانی مخزن آب دستگاه و انتهای لوله در کف سطح پائين مخزن آب قرار دارد و نقش شروع و تنظيم کننده در باران ساز را به خوبی و با دقت ايفا می کند.

وی تصریح کرد: بعد از پر کردن مخزن از طريق محل ريزش آب تعبيه شده و تخليه هوای داخل دستگاه( که در صورت تراز دقيق آن در هنگام پر کردن مخازن صورت می گيرد) شير دريچه ورود آب و تخليه هوا و همچنين درب لوله تنظيم برای جلوگيری از تخليه مخزن بايد بلافاصله بسته شوند. در اين صورت، بعد از چند لحظه هيچ قطره آبی از قطره چکان ها خارج نمی شود. با قرار دادن لوله تنظيم در ارتفاع تعيين شده برای شدت بارش مورد نظر و با برداشتن درپوش لوله، بارش آغاز خواهد شد.

وی ادامه داد: این دستگاه در تمامی مناطق ایران قابل استفاده است. منتها متاسفانه مورد بی مهری مسوولان قرار گرفته و به حال خود رها شده است.

گفتگو: بیتااکبری

 

No tags for this post.