یادداشت لشکری زاده، کارشناس و فعال اقتصاد و بازار:
روستا و عشایر؛ قلب تپنده اقتصاد خلاق ایران

آزاده لشکری زاده، کارشناس و فعال اقتصاد و بازار  طی یادداشتی به مناسبت روز  روستا و عشایر  به نقش آفرینی این جوامع اصیل در  رونق صنایع خلاق ایران پرداخته است. وی معتقد است که رونق صنایع خلاق ایران بدون حضور و نقش‌آفرینی این جوامع تکمیل نخواهد شد. در این یادداشت آمده است:

به گزارش خبرگزاری سینا، ۱۵ مهرماه، روز روستا و عشایر، فرصتی است تا به ریشه‌های زنده خلاقیت ایرانی نگاهی دوباره بیندازیم. در سالروز گرامیداشت این جوامع اصیل، باید اعتراف کنیم که رونق صنایع خلاق ایران بدون حضور و نقش‌آفرینی آنان کامل نخواهد شد. روستاها و عشایر نه‌تنها میراث‌دار هنر و فرهنگ کهن‌اند، بلکه سرچشمه ابتکار و نوآوری‌هایی هستند که از دل زندگی بومی و طبیعی برمی‌آیند. این روز، فراخوانی برای یادآوری این واقعیت است که قلب اقتصاد خلاق، در جغرافیایی می‌تپد که هنوز خاک، دام، کارگاه‌های ساده و آداب و رسوم اصیل، بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره‌ است.

روستا و عشایر ایران مجموعه بی‌همتایی از مهارت‌ها، محصولات و داستان‌هایی را در خود پرورانده‌اند که در گذر قرن‌ها شکل گرفته و اصالت خود را حفظ کرده‌اند. صنایع دستی، موسیقی محلی، پوشاک سنتی، غذاهای بومی و آیین‌های فرهنگی، همگی می‌توانند با بسته‌بندی خلاق و استاندارد به بازارهای داخلی و حتی جهانی راه یابند. ۱۵ مهر یادآور این است که باید این ظرفیت‌ها را بشناسیم و با مدل‌های نوین کسب‌وکار، ارزش‌آفرینی کنیم. همان‌گونه که یک بافنده روستایی با طرح سنتی، در جشنواره‌های بین‌المللی توجه برندهای بزرگ را جلب می‌کند، این هم‌نشینی گذشته و آینده می‌تواند الهام‌بخش اقتصاد فردای ما باشد.

از اصلی‌ترین پیام‌های روز روستا و عشایر، اهمیت توجه به توانمندی‌های موجود و رفع مانع‌های بازاریابی و فروش برای هنرمندان بومی است. بیشتر فعالان عشایری و روستایی نیازی به سرمایه‌گذاری سنگین ندارند، بلکه به آموزش مدرن، زیرساخت دسترسی به بازار و پل ارتباطی با مشتری نیازمندند.

۱۵ مهر باید نقطه عزیمت برای ایجاد شبکه‌های حمایتی باشد تا یک هنرمند ایل یا یک زن روستایی بتواند دسترنج خود را بی‌واسطه به بازار عرضه کند و ارزش واقعی کارش را دریافت کند؛ ارزشی که هم اقتصاد محلی را شکوفا و هم اعتمادبه‌نفس سازندگان را تقویت خواهد کرد.

روستا و ایل، علاوه بر تولید کالا، صاحب روایت و داستان‌اند. هر قالی عشایری، هر قطعه موسیقی محلی و هر صنایع دستی چوبی، حامل روایت‌های نسل‌هاست. در روز روستا و عشایر باید این گنجینه قصه‌ها را پاس داشت. در عصر “اقتصاد تجربه” (Experience Economy)، مشتریان به‌دنبال کالا نیستند بلکه به‌دنبال تجربه و احساسی هستند که کالا با خود منتقل می‌کند. این فرصت بی‌بدیل، کلید اتصال روستا و ایل به بازار جهانی است؛ بازاری که به‌دنبال اصالت و روایت است، نه صرفا تولید ماشینی و بی‌روح.

این روز یادآوری می‌کند که هر برنامه توسعه صنایع خلاق در این مناطق باید با احترام کامل به فرهنگ بومی انجام شود. پروژه‌هایی که بدون نگاه مشارکتی و درک اکوسیستم محلی شکل می‌گیرند، گاه به جای منفعت، زیان‌های فرهنگی و اجتماعی به‌بار می‌آورند. ما باید فرهنگ روستا و عشایر را به‌عنوان یک سرمایه راهبردی _ نه مانع توسعه_ببینیم. این نگاه سبب می‌شود که تولیدکننده محلی در مسیر نوآوری شریک واقعی باشد و دستاوردها، پایدار و پذیرفته‌شده باقی بماند.

در روز روستا و عشایر، باید به چالش‌ها نیز توجه کرد: کمبود زیرساخت‌های ارتباطی و حمل‌ونقل، محدودیت در آموزش‌های بازارمحور، و کم‌دسترس بودن منابع مالی. این چالش‌ها، اگرچه سنگین‌اند، اما می‌توانند انگیزه‌ای برای خلق مدل‌های نوآورانه باشند؛ مدل‌هایی که سرمایه‌گذاران جسور، گروه‌های کارآفرینی اجتماعی و سیاست‌گذاران برای حل آن‌ها گرد هم آیند. صنایع خلاق نه‌تنها ستون اقتصادی، بلکه ابزار توانمندسازی اجتماعی در این مناطق هستند و این مناسبت می‌تواند آغازی برای اقدام هماهنگ ملی و محلی باشد.

نقشه موفقیت‌های روستا و عشایر در صنایع خلاق پر از داستان‌های الهام‌بخش است: برندهای پوشاک عشایری که راهی بازار اروپا شده‌اند یا کارگاه‌های صنایع دستی روستایی که با فروش آنلاین به درآمد پایدار رسیده‌اند و امروز بهترین زمان برای معرفی این نمونه‌ها و الگوبرداری از آن‌هاست. این داستان‌ها نشان می‌دهد که روستا و ایل توان پیشتازی در حوزه‌هایی را دارند که به اصالت، کمیابی و تجربه زیسته نیازمند است؛ برگ برنده‌ای که باید با هوشمندی حفظ و توسعه یابد.

باور داریم این مناسبت نباید تنها در تقویم بماند. این روز باید نقطه آغاز پروژه‌ها، سیاست‌ها و سرمایه‌گذاری‌هایی باشد که روستا و عشایر را از حاشیه به مرکز اقتصاد خلاق ایران می‌آورد. رسالت ما در این رسانه، تبیین ظرفیت‌ها، ایجاد پل ارتباطی میان تولیدکنندگان و بازار، و الهام‌بخشی به سرمایه‌گذاران و تصمیم‌سازان است. اگر از امروز شروع کنیم، سال‌های آینده، این جوامع به‌عنوان قهرمانان اقتصاد خلاق معرفی خواهند شد؛ قهرمانانی که اصالت را با نوآوری، و گذشته را با آینده پیوند می‌دهند.