رخدادهای آسمانی جذاب در سال 95
به گزارش انجمن نجوم آماتوری ایران، چهارشنبه چهارم فروردین 95، دو هفته پس از خورشید گرفت 94 که ماه بین زمین و خورشید قرار داشت، این بار زمین بین ماه و مهر تابان قرار دارد و با عبور ماه از شمال سایه کره زمین، اولین واقعه نجومی نوروز 1395 خورشیدی یعنی ماه گرفتگی نیمسایه(خسوف غیر مرئی) رخ خواهد داد.
این نوع گرفت ماه با چشم انسان قابل تشخیص نیست. اما چه بسا بخش پایینی ماه قدری تیره تر به نظر آید. سواحل غربی شمال امریکا در هنگام غروب ماه این پدیده را ملاحظه خواهند کرد.
***همنشینی ماه بدر با بهرام
شنبه اول خرداد 1395، ماه بدر (مشهور به ماه آبی) همنشین سیاره سرخ بهرام خواهد شد. در غرب اگر دو ماه بدر در یک ماه میلادی دیده شوند، به ماه بدر دوم، ماه آبی می گویند. ضمن آن که تعبیر دیگری از این قانون اصلی وجود دارد که اگر در طول یک فصل نیز به جای 3 ماه بدر، چهار ماه بدر قابل دیدن باشد، سومین ماه بدر را در آن فصل ماه آبی می نامند. در این تاریخ سیاره سرخ بهرام که در نزدیکی وضعیت مقابله قرار دارد، در پایین ماه بدر دیده خواهد شد.
***درخشیدن سیاره بهرام در آسمان
اواخر بهار 95 یک ظهور بسیار مناسب از سیاره سرخ بهرام در آسمان مشاهده می شود. بعد از هفته جهانی ستاره شناسی 95، از چهارشنبه 29 اردیبهشت تا جمعه 14 خرداد، این سیاره را به صورت ستاره بسیار پرنور به رنگ زرد – نارنجی مشاهده خواهید کرد.
شنبه دوم خرداد 1395، سیاره سرخ به وضعیت مقابله می رسد. مقابله شرایطی در سیارات است که خورشید، زمین و یک سیاره(در اینجا مریخ) در یک راستا قرار می گیرند، به طوری که زمین بین خورشید و آن سیاره است.
هشت روز بعد یعنی دوشنبه 10 خرداد این سیاره مقارن با غروب آفتاب، طلوع می کند و در نیمه شب در میانه آسمان (سمت جنوب کره آسمان) دیده می شود.
در سال نو قدر روشنایی این سیاره 2.1- و یا به عبارتی دو برابر سیاره پر نور آسمان ستاره تیشتر(شعرای یمانی) و یا همان شباهنگ خواهد بود.
ساعت 2:05 بامداد سه شنبه 11 خرداد، سیاره سرخ بهرام به کمترین فاصله با زمین می رسد و در این لحظه 75.3 میلیون کیلومتر با زمین فاصله خواهد داشت.
سیاره بهرام در شهریور1382 خورشیدی به کمترین فاصله یعنی 55.7 میلیون کیلومتری زمین رسید و نزدیکی امسال نیز می تواند بسیار قابل توجه باشد. در هفته ها و ماه های پس از مقابله (اوایل خرداد95 به بعد)، سیاره سرخ جرم آسمانی ثابت شبانگاهی برای رصدگران خواهد بود. با عقب افتادن این سیاره از زمین، به مرور شدت درخشش سیاره سرخ پایین می آید.
***بروز یک اختفای دیگر از ستاره چشم گاو
جمعه 8 مرداد 95، یک اختفای دیگر از ستاره چشم گاو(دبران) را رصدگران غرب کانادا و آمریکا در گرگ و میش سپیده دم این تاریخ می توانند شاهد باشند؛ مردم این مناطق این اختفا را در پایین آسمان شمال شرقی خود نظاره گر خواهند بود.
***بارش شهابی پرساووشی
پنجشنبه 21 و بامداد جمعه 22 مرداد95، شرایط خوبی برای بارش شهابی پرساووشی که برخی با حذف 'پ' در زبان فارسی از آن با نام 'برساووشی' یاد می کنند، فراهم می شود به نحوی که انتظار می رود 90 شهاب در ساعت مشاهده شود.
امکان انفجار یکی از شهاب ها و ایجاد نور خیره کننده آن، در این بارش شهابی مشهور سالیانه وجود دارد. با وجود ماه در تربیع اول، به نسبت آسمان از آلودگی نوری کمی برخوردار است، ضمن آنکه ماه بعد از نیمه شب غروب می کند و آسمان تاریک برای مشاهده این شهاب ها در اختیار رصدگران مشتاق است.
*** همنشینی ناهید و برجیس
یکشنبه 7 شهریور95 دو سیاره درخشان ناهید و برجیس در آسمان شامگاهی خودنمایی می کنند. این اجرام در غرب و جنوب غرب آسمان در این تاریخ بعد از غروب، قابل مشاهده هستند. این دو جرم در زمان مذکور بسیار به هم نزدیک هستند و حدود 5 دقیقه کمان (یک ششم قطر ماه بدر) از هم جدایی دارند، به نحوی که تشخیص آنها به عنوان دو جرم آسمانی، با چشم غیر مسلح مشکل است.
***اختفای مجدد ستاره چشم گاو
چهارشنبه 28 مهر95، اختفای مجدد ستاره چشم گاو(دبران) رخ می دهد. ستاره مزبور از پشت کوژ ماه کاهنده محرم 1438 قمری این عبور را تجربه می نماید. شرق کانادا و بیشتر ایالات متحده این اختفا (پنهان شدن جرم آسمانی کوچک دوردست، در پشت جرم آسمانی بزرگ نزدیک به زمین) را رصد می کنند. در ایران قبل از آغاز اختفا، هوا روشن و ماه نیز به مرور غروب می کند.
***ابرماه
دوشنبه 24 آبان 95 ابرماه سال رخ می دهد؛ ماه کاملی که در این تاریخ مشاهده می شود، به کمترین فاصله با زمین می رسد و ساعت 17:22 عصر این روز به وضعیت بدر(ماه کامل) خواهد رسید.
2.4 ساعت بعد از لحظه بدر، ماه به کمترین فاصله با کره خاکی زمین رسیده و تنها 356 هزار و 536 کیلومتر با ما فاصله دارد. آخرین بار که ماه این مقدار به زمین نزدیک شده بود، دوشنبه پنجم بهمن 1326 شمسی بوده است.
انتظار می رود طی این چند روز، دامنه جزر و مد اقیانوس در این زمان بسیار بالا برود.(جزر به پایین ترین سطح و مدّی با بالاترین سطح). میانگین فاصله ماه از زمین، 384 هزار و 470 کیلومتر است.
***بارش شهابی سالیانه دو پیکری
سه شنبه 23 آذر95 بارش شهابی سالیانه دوپیکری(جوزایی) در این زمان از راه می رسد. جالب است که در این شب باز هم ستاره چشم گاو(دبران) از پشت مهتاب عبور می کند، هر چند که در کشورمان هنگامی که ماه و دبران به هم خیلی نزدیک می شوند، این دو جرم در افق غرب غروب می نمایند. تعداد بالای بارش شهاب در ساعت (ZHR) این بارش، آنرا در راس بارش های سال 95 خورشیدی قرار داده است.
پیش بینی می شود در زمان اوج این بارش، 120 شهاب در ساعت با جو زمین برخورد داشته باشند. این بدان معنا است که اگر خوش شانس باشید، در هر دقیقه دو شهاب را می توانید مشاهده نمایید اما متاسفانه نور زیاد ماه مزاحم رصد شهاب های این بارش است.
البته اختفای ستاره چشم گاو پشت ماه، این فرصت را ایجاد می کند که حداقل در این شب، رویداد نجومی دیگری را ساکنان آمریکا مشاهده نمایند.
