چگونه با زخم پای دیابتی خداحافظی کنیم؟

 اخیرا یکی از دوستانم مبتلا به دیابت شده و به علت نوروپاتی دیابتی، یکی از انگشتان پایش را نیز از دست داد. ترس از این مساله مانند خوره به جانم افتاده است. برای پیشگیری از این عارضه چه اقداماتی باید انجام بدهم؟

نوروپاتی دیابتی ( اختلال و بیماری دستگاه عصبی) یکی دیگر از عوارض دیابت است که باعث می شود در پاها «درد» و «گرما» به خوبی احساس نشود. پای دیابتی های مبتلا به عوارض نورپاتی، در معرض خطر مضاعف قرار دارند زیرا این افراد محل فشار کفش یا زخم پا را به موقع احساس نمی کند. در صورت بروز زخم نیز بهبودی دیرتر از حد معمول حاصل می شود.

این افراد به هیچ عنوان نباید پا برهنه راه بروند، زیرا ممکن است شی برنده، سوزن یا پونز روی زمین افتاده باشد و وارد پایشان شود اما آنها به دلیل اختلال عصب پا، متوجه هیچ درد یا زخم نشوند.

این افراد باید برای کوتاه کردن ناخن های پایشان، از سوهان استفاده کنند و پینه های پایشان را با سنگ پاهای طبی بردارند. آنها به هیچ عنوان نباید از قیچی یا هر وسیله برنده دیگری برای کوتاه کردن ناخن یا برداشتن پینه پایشان استفاده کنند.

این افراد باید روزانه پاهای خودشان را وارسی کنند و بشویند اما قبل از شستن حتما درجه حرارت آب را با یک دماسنج اندازه گیری کنند. آنها بدون اینکه درجه حرارت آب را امتحان کنند، نباید فورا وارد آب شوند زیرا گرمای یا سرما زیاد را دیگر احساس نمی کنند.

افراد مبتلا به نوروپاتی حتما پس از شست و شوی پا باید پاهای خود( به خصوص میان انگشتان پا) را کاملا خشک کنند. این افراد درصورتی که دارای پوست خشک هستند می توانند پس از شستشو از کرم استفاده کنند اما برای جلوگیری از بروز قارچ، نباید بین انگشتان پایشان را چرب کنند.

 همچنین اگر این افراد از سردی پا رنج می برند، باید همیشه از جوراب استفاده کنند یا ورزش هایی برای پا انجام دهند. آنها نباید از کیسه آب گرم یا پتوهای برقی استفاده کنند زیرا دچار کاهش احساس گرما و سرما شده اند و به موقع متوجه سوختگی نمی شوند.

کفش های تنگ با رویه بسیار سفت، پای این افراد را دچار پینه می کند که امکان دارد بعدها تبدیل به زخم شود.  این افراد پیش از پوشیدن کفش، باید داخل آن را از نظر وجود جسم خارجی، دوخت نامناسب یا وجود بند یا جمع شدگی کفی و … وارسی کنند. در حال حاضر کفش های مخصوصی برای دیابتی های دارای نروپاتی وجود دارد. این کفش ها کفی نرم دارند که در دوخت شان هیچ گره ای وجود ندارد تا سبب فشار شود.

افراد مبتلا به نوروپاتی حتی برای زخم های بسیار کوچک نیز باید به پزشک مراجعه کنند زیرا حتی زخم های بسیار کوچک نیز می تواند عوارض وخیمی در پی داشته باشد. به همین دلیل این افراد نباید صبر کنند تا زخم پایشان را خود به تنهایی درمان کنند زیرا حتی یک روز دیرتر آغاز درمان هم ممکن است خطرناک باشد. اگر زخم پای این افراد دیر بهبود می یابد، باید پایشان کاملا در استراحت مطلق باشد و هیچ فشاری به پا وارد نیاورند. البته برای این کار نیازی نیست همیشه استراحت مطلق داشته باشند.

این افراد اگر به موقع و زیر نظر یک متخصص حاذق درمان بشوند، می توانند زخم های ناشی از عوارض نوروپاتی را به خوبی درمان کنند. بسیاری از قطع عضو هایی که امروزه به افراد تحمیل می شود فقط ناشی از درمان بی موقع و ناصحیح است!

*دکتر اسد ا… رجب، متخصص اطفال و دیابت، رئیس انجمن دیابت ایران

No tags for this post.