راز موفقیت شرکت‌های دانشگاهی در تجاری‌سازی علم

با این وجود دکتر نوروز محمدنوری، رئیس دانشکده مکانیک دانشگاه علم و صنعت ایران اعتقاد دارد که اولین شرط لازم و ضروری برای موفقیت این شرکت ها، انجام سرمایه گذاری علمی و هدفمند بر روی موسسان شرکت در دوران پیش از تشکیل آن در حین تحصیل در دانشگاه است. این کار با کمک یک برنامه مشخص حول محور استادان برای شکل گیری و توسعه فناوری خاص صورت می پذیرد تا بتوان در قالب شرکت آن را به مرحله فروش تجاری رساند.

سالانه با فارغ التحصیل شدن دانشجویان تعداد زیادی شرکت توسط این تازه واردان بازار کار به ثبت می رسد؛ اما از این شرکت ها که معمولا با شور و اشتیاق بسیار همشاگردی های قدیمی به ثبت می رسند، تعداد اندکی کامیاب می شوند و بیشتر آنها پس از مدتی به چوب انحلال از هم می پاشند. هر چند عوامل بسیاری در موفقیت یا ناکامی این شرکت ها نقش دارند، اما خشت اول در بنا نهادن این شرکت ها اهمیت خاصی دارد. دکتر نوری، از صاحب نظران دانشگاهی در این حوزه که تجربیات موفق و ناموفق بسیاری را از نزدیک مشاهده و بررسی کرده معتقد است خشت اول سرمایه علمی است که جمع موسسان باید در کنار هم در حین تحصیلات دانشگاهی و پیش از تشکیل شرکت به صورتی هدفمند آن را کسب کرده باشند.

وی درباره ماهیت این سرمایه علمی در گفت وگو با جام جم می گوید: «ثبت یک شرکت کار آسانی است؛ شرکتی که ثبت می شود برای آن که بتواند شروع خوبی داشته باشد نیاز به سرمایه دارد که بخشی ممکن است مادی باشد به معنی آن که سرمایه گذاران سرمایه خود را در قالب شراکت خاصی می گذارند و فعالیت های اقتصادی خاصی را شروع می کنند. اما وقتی در مورد شرکت های سطح دانشگاه صحبت می کنیم، به معنی این است که با همان مکانیزم شرکت ثبت می شود، اما سرمایه اش نقدی نیست؛ بلکه همان دانشی است که در دانشگاه ایجاد شده که آن توانایی ظرف چند سال در دانشگاه شکل گرفته و وقتی آن را به عنوان سرمایه به این شرکت تزریق و حمایت کردید طبیعی است این شرکت بر اساس دانشی که دارد منحصر به فرد شده و مزیت رقابتی نسبت به سایرین پیدا می کند. لذا رمز یک شروع موفق برای شرکتی که دانایی محور و مبتنی بر توانایی علمی است دانش موجود در آن است. در این حالت اگر شرکت دیگری بخواهد آن را داشته باشد باید چند سال وقت بگذارد. شرکت هایی که بدون این پشتوانه و صرفا بر اساس نقدینگی شکل می گیرند بسادگی شرکت های رقیب برایشان ایجاد می شود.»

سرمایه علمی هدفمند چگونه شکل می گیرد؟

اغلب شرکت های برخاسته از دانشگاه ها از موسسانی تشکیل شده که کم و بیش همگی در زمینه خاصی تخصص دارند. اما این تخصص به تنهایی سرمایه علمی شرکت را کفایت نمی کند.

استاد دانشگاه علم و صنعت ایران در این باره می گوید: «معمولا برای توسعه فناوری نیاز داریم که در طول توسعه شرکت تزریق نقدینگی و پشتوانه های فنی و علمی وجود داشته باشد. بنابراین به طور مستمر برای تولید فناوری هزینه لازم است که می تواند در دانشگاه انجام شود، یا به صورت فعالیت هایی که مثلا یک استاد خاص در یک آزمایشگاه خاص برای رسیدن به یک فناوری یا محصول مشخص دنبال می کند در نظر گرفته شود. لذا یک محصول واحد یا فناوری مشخص، فعالیت های تعدادی از دانش آموختگان را در یک راستای مشخص هم افزا می کند. در حالی که دانش آموختگان متفرق توانمندی آنها در یک راستا جهت دهی نشده است و با مجموع توانمندی های متفرق آنها نمی توان محصولی را تولید کرد که شرکت بتواند روی آن به عنوان سرمایه حساب کند. بنابراین شرکتی که توسط این دسته از دانش آموختگان ایجاد می شود، با شرکتی که در راستای یک فناوری مشخص توسط دانش آموختگان تاسیس می شود تفاوت دارد و با توجه به نقاط قوت خود شرایط رقابتی متفاوتی دارند.»

وی در پایان خشت اول یک شرکت دانشگاهی موفق را اینگونه توصیف می کند: «دانش آموختگانی که اقدام به تاسیس شرکت می کنند، باید پیشتر فعالیت های علمی آنها در یک راستای مشخص مثلا تولید یک محصول یا حول فعالیت های فناورانه مشخصی که در یک آزمایشگاه خاص یا توسط یک استاد خاص انجام می شود شکل گرفته باشد. در این صورت می توان امید داشت که با در نظر گرفتن دیگر عوامل موثر بر رشد یک شرکت، موفقیت حاصل شود.»

No tags for this post.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا