وظیفه طاقت فرسای فضانوردان برای حفاظت از قلب
به گزارش سیناپرس، با پیشرفت فناوریهای فضایی، ناسا و دیگر مؤسسات مرتبط به دنبال ایجاد ایستگاه در ماه، بازدید از مریخ و تجاری سازی پروازهای فضایی هستند، اما همه اینها بدون توجه به اثرات مخرب بی وزنی طولانی مدت بر قلب انسان نمیتواند چندان موفق باشد.
در سطح کره زمین، هر بار که فرد مینشیند یا میایستد، نیروی جاذبه باعث میشود که خون فرد به سمت پاها کشیده شود. در چنین حالتی، قلب برای تداوم جریان خون تکاپوی بیشتری به خرج میدهد و همین موضوع باعث میشود که این عضو حیاتی بدن، اندازه و عملکرد خود را حفظ کند و عضلههای آن همواره در وضعیتی قرار داشته باشند که بتوانند اثرات گرانشی را روی جریان خون در بدن، خنثی نمایند.
اما تحقیق جدیدی که توسط محققان آمریکایی دانشگاه تگزاس انجام شده است، نشان میدهد که در شرایط بی وزنی موجود در فضا یا وضعیتی شبیه به آن روی کره زمین، حتی اگر افراد، دورههای طولانی تمرین ورزشی با شدت کم را داشته باشند، باز هم قلب آنها به سمت کوچک و کم اثر شدن پیش میرود.
به گزارش سیناپرس، برای بررسی این موضوع، محققان دادههای مربوط به حضور فضانورد بازنشسته اسکات کلی را در ایستگاه فضایی بین المللی از سال 2015 تا 2016 و همچنین یک شناگر استقامت نخبه به نام بنوئیت لکومت که سرتاسر اقیانوس آرام را در سال 2018 شنا کرد، بررسی کردند.
به گفته این محققان، «قلب به طور قابل توجه و غیر قابل برگشتی شکل پذیر یا اصطلاحاً پلاستیک است و به ویژه به بودن ویا نبودن جاذبه زمین پاسخ میدهد. در بررسی روی افراد مورد اشاره مشخص شد که وضعیت قلب، هم تحت تأثیر جاذبه و هم تحت تأثیر پاسخ انطباقی به ورزش قرار میگیرد و ما متعجب شدیم که حتی دورههای بسیار طولانی ورزش با شدت کم باعث نمیشود که عضله قلب بتواند قدرت خود را در چنین شرایطی حفظ نماید».
بررسیها نشان داده بودند که کلی با استفاده از دوچرخه ثابت، تردمیل و فعالیتهای مقاومتی شش روز در هفته، در طول 340 روز اقامت خود در ایستگاه فضایی ورزش کرده است و لکومت نیز وضعیت مشابهی را برای حفظ وضعیت بدنی و توان اندامهای خود انجام داده است. اما هیچ کدام از این موارد، قلب آنها را از عوارض بی وزنی محافظت ننموده است.
بررسیهای محققان دانشگاه تگزاش روی این دو فرد نشان داد که هر دو، مقداری از توده قلبی خود را در بطن چپ از دست دادهاند.به گزارش سیناپرس، همچنین هر دوی آنها، دچار افت اولیه قطر دیاستولیک بطن چپ قلب خود شدهاند.
این نتایج حاکی از آن هستند که حتی طولانیترین دورههای ورزشی با شدت کم نیز برای خنثی کردن اثرات بی وزنی طولانی مدت کافی نبوده و به نظر میرسد برای حفاظت از قلب در چنین شرایطی، به تمریناتی به دقت طراحی شده با شدت زیاد نیاز است.
این یافتههای علمی پژوهشی را نشریه Circulation که متعلق به انجمن قلب آمریکا است، منتشر نموده است.
نویسنده: محمدرضا دلفیه