آیا ویروسها زندهاند؟
همه موجودات زنده مثل گیاهان و جانوران تنها با تکیه بر جنس خودشان میتوانند مثل خودشان را پدید بیاورند. اما ویروسها فرم آزادی از دیانای یا آرانای هستند که نمیتوانند به خودی خود این کار را انجام دهند و نیازمند سلولهای میزبان برای بازتولید خودشان هستند. آنها برای نسخه برداری از خودشان مکانیسم تولید مث سلولهای میزبان را با حمله به اسارت گرفته و از آن برای تولید خودشان استفاده میکنند و در این راه باعث مرگ سلول میزبان میشوند.
با این حال بحث اینکه چه چیزی زنده است و چه چیزی مرده سالها است بین فیلسوفها و محققان در جریان است. جامع ترین تعریف فعلی این است که موجود زنده باید دارای این 7 ویژگی باشد؛ توانایی پاسخگویی به محرکها، رشد کردن با گذر زمان، تولید مثل، نگاه داشتن دمای ثابت بدن، متابولیسم انرژی، شاکل یک بیشتر سلول .بودن و خو گرفتن با محیط.
با این حال برخی از انواع حیات همه این هفت ویژگی را ندارند. مثلا حیوانات دورگه مثل قاطر نمیتوانند به دلیل نازایی تولید مثل کنند. همینطور سنگها و کوهها هم در گذر زمان ممکن است رشد کنند. اما این پیچیدگیها را میتواند با تعریف سادهتری از حیات برطرف کرد.
یک گربه، یک گیاه و یک سنگ را در اتاقی برای چند روز رها کنید، وقتی بازگردید گربه و گیاه تغییر کردهاند اما سنگ همان است که بود. درست شبیه سنگ بیشتر ویروسها را میتوان برای بینهایت در یک اتاق رها کرد و وقتی بازگردید همان هستند که بودند. به علاوه موجودات زنده خودکفا هستند و میتوانند به دنبال امرار معاش برای بقایشان بروند. به بیان دیگر آنها دست به حرکاتی برای زنده ماندن میزنند مثل جستجوی ریشه گیاه برای آب یا حیوان به دنبال غذا. اما ویروسها این حرکات زایا را برای پایداریشان انجام نمیدهند. در حقیقت ویروسها تا به یک موجود زنده برنخورند کاملا بیاثر هستند. اما برخی خصوصیات ویروسها هست که آنها را مرز زنده بودن قرار میدهد. مثلا آنها دارای محتوی ژنتیکی هستند. این قطعا از ویژگیهای سنگ متفاوت است اما با ویژگیهای ژنتیکی باکتریهای هم فرق دارد. اما کماکان مهمترین ویژگی توانایی تولید مثل است و اگر از خیر این ویژگی بگذریم، آنوقت ویروسها را میتوان موجود زنده فرض کرد. ویروسها احتمالا از روی یک حالت بسیار ابتدایی حیات تکامل یافتهاند که میتوانسته تولید مثل کند، اما این توانایی را در گذر زمان از دست دادهاند و حالا واقعا نمیتواند آنها را زنده دانست.
No tags for this post.