بررسی موانع پیش روی پژوهشگران برای انجام پژوهش

فریدون اسماعیل زاده، دانشمند دو درصد برترجهان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره موانع پیش روی پژوهشگران گفت: یکی از مشکلاتی که می تواند باعث کاهش انگیزه در اساتید برای انجام پژوهش شود، موانع اقتصادی است؛ از این رو، بودجه های تحقیقاتی به میزان کافی برای انجام یک پژوهش تزریق نمی شود. شرکت های خصوصی و دولتی برای انعقاد قرارداد بودجه مکفی در اختیار پژوهشگران قرار نمی دهند؛ بنابراین با توجه به تغییر نرخ ها، اساتید هنگام خرید محصول دچار مشکل می شوند. این مشکل باعث می شود تا پژوهشگران برای انعقاد قرارداد مسئله محور عصا به دست حرکت کنند. اگر مانع اقتصادی حل شود، تعداد قراردادهای مسئله محور به  منظور حل مشکلات کشور نیز افزایش خواهد یافت.

اسماعیل زاده ادامه داد: برای نمونه یک استاد، قرارداد پژوهشی دوساله منعقد می کند، در این بازه زمانی تغییر نرخ ها وجود دارد، برای استاد به صرفه نیست که این قرارداد را انجام دهد؛ چون نرخی که در ابتدای قرارداد اعلام کرده است، با نرخی که در میانه قرارداد یا اتمام قرارداد با آن رو به رو می شود، بسیار متفاوت است. از این رو دیگر تمایلی برای کار پژوهشی ندارد.

وی با اشاره به حمایت از نیروی انسانی کارآمد در انجام پژوهش افزود: اساتید هنگامی که قرارداد منعقد می کنند، نیروی انسانی برای انجام تحقیق این قرارداد را دانشجویان در نظر می گیرند. ولی یکی از مشکلات پیش روی آن ها، مهاجرت دانشجو نخبه است. دانشجویان مستعدی وجود دارند که برای ادامه تحصیل به کشورهای دیگر مهاجرت می کرد. باید با اتخاذ سیاست های انگیزشی، تشویقی، ایجاد اشتغال پایدار و حمایت‌های مالی مانع از مهاجرت دانشجویان نخبه شد. هنگامی که نیروی انسانی کارآمد داشته باشیم، انجام پژوهش های مسئله محور نیز افزایش پیدا می کند.

رئیس گروه مهندسی شیمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه یکی دیگر از مشکلات تغییر سیاست ها بخش صنعت است، گفت: بنده بیشتر با صنعت نفت، پتروشیمی و پالایشگاه ها در ارتباط هستم، یکی از مشکلات این صنعت تغییر سیاست هاست. در یک زمان تحقیقات را بر عهده دانشگاهیان قرارمی دهند و در زمانی دیگر سیاست را تغییر و از شرکت های دانش بنیان کمک می گیرند. این سیاست ها باید سلیقه ای صورت نگیرد و با تغییر آدم ها، قابل تغییر نباشد تا پژوهش ها بهتر انجام شود.

وی افزود: یکی دیگر از مشکلات در انجام پژوهش ها، بحث هزینه های ایاب و اذهاب و اسکان پژوهشگران جوان است. برخی از بخش های صنعتی این هزینه ها را تقبل نمی کنند و این هزینه ها را یک استاد جوان با توجه به حقوقی که دریافت می کند، نمی تواند پرداخت کند، بنابراین انگیزه انجام پژوهش های مسئله محور در او کاهش می یابد.

همچنین، بروکراسی های دانشگاه ها نیز باید اصلاح شود و با حمایت از دانشگاه ها آن ها بتوانند، وسیله ایاب و اذهاب اساتید را برای انجام پژوهش تامین کنند.

اسماعیل زاده در بخش دیگر از سخنان خود، یکی از دلایل رکود مقالات در پایگاه های استنادی را  کاهش سطح کیفی دانشجویان دانست و گفت: هنگامی که دانشجویان ارشد و دکتری را نسبت به سال های گذشته مقایسه می کنیم، متوجه کاهش سطح سواد آن ها می شویم که انگیزه ای برای نگاشتن مقاله ندارند. یکی دیگر از دلایل هم نبود حمایت های مالی از پژوهشگران است. اکثر دانشجویان مشغول به کار هستند. این افراد هم دانشجو و هم شاغل هستند، چون حقوق آن های تامین نیست، مجبورهستند به جای انجام پژوهش، کار کنند.