گردشگری پزشکی در ایران، رو به کدام سو دارد؟
بنابر اعتقاد متخصصان کشور، رشد صنعت پزشکی و بیمارستانی در دو دهه اخیر در ایران چشمگیر بوده است. از توسعه کمی و کیفی تخت‌های بیمارستانی، تجهیز و نوسازی بیمارستان‌های بزرگ و افتتاح بخش‌های جدید با خدمات به‌روز، شروع به کار اولین هتل بیمارستان و ارائه خدمات مهمی چون نازایی، پیوند کبد یا قلب و موارد مشابه دیگر در بیمارستان‌های دولتی و خصوصی متعدد، همه و همه باعث شده تا صنعت بیمارستانی ایران صاحب مجهزترین بخش‌ها و به‌روزترین خدمات در منطقه خاورمیانه باشد.
به اعتقاد آنان، علاوه بر این‌ها، تأثیر قاطبه بیمارستان‌های دولتی بر این روند و تعرفه گذاری دستوری (و نه مبتنی بر بازار) نیز باعث شده همواره قیمت خدمات بیمارستانی در ایران جزو ارزان‌ترین‌ها در منطقه باشد.
از طرف دیگر عدم توسعه متوازن علم پزشکی در کشورهای همسایه و توسعه همزمان تخصص گرایی در آموزش پزشکی ایران نیز بیمارستان‌های ایران را به محل ارائه پیچیده‌ترین جراحی‌ها و اعمال پزشکی دنیا تبدیل کرده است. همه این عوامل باعث شده تا همسایگان ایران تمایل زیادی برای استفاده از این خدمات داشته باشند و راهی کشورمان شوند.
اما آیا از این ظرفیت به‌خوبی در کشور ما استفاده شده است یا هنوز تا رسیدن به سطحی ایده آل از این نوع ورود اتباع کشورهای همسایه که از آن با «گردشگری پزشکی» یاد می‌شود، فاصله زیادی داریم؟
در پاسخ به این سؤال و برخی دیگر از سؤالات مطرح در این حوزه، یکی از محققان کشور، طی مطالعه‌ای تلاش نموده است تا نظرات خود را به گونه ای علمی بیان نماید.
در این راستا، رحیم خدایاری زرنق، استادیار سیاست‌گذاری سلامت دانشکده مـدیریت و اطلاع‌رسانی پزشـکی دانشگاه علوم پزشکی تبریز طی نامه‌ای به سردبیر نشریه «پایش» بیان داشته است: «صنعت گردشگری پزشکی در ایران، فارغ از حوادث مقطعی و ناپایدار نظیر آنچه از آبان 98 به بعد شاهد آن بوده‌ایم، از مشکلات کهنه‌ای رنج می‌برد که می‌توان آن‌ها را رنج‌های پایـدار ایـن صـنعت نامیـد».
به گفته این پژوهشگر، «بازاریـابی نامناسب و کم اثر، مسائل و چالش‌های سیاسی و بین‌المللی، مسائل فرهنگی پذیرش گردشگر، مشکلات ترانزیـت و ورود و خروج بـه کشـور، مسئله دلالان و همچنین معضلاتی که در نظام سیاست‌گذاری و مدیریت این صنعت وجود دارد، همه و همه مسائلی هستند که مدت‌هاست آن را تحت تاثیر خود قرار داده‌اند».
او می‌افزاید: «فعالان این عرصه تا زمانی که تفکر استراتژیکی در خصوص ایـن چالش‌ها نداشـته باشـند، بـه دنبـال برنامه‌های کارآمد برای مواجهه با آن‌ها نباشند و اتاق‌های تفکر و دستور کار سیاست‌گذاران و تصمیم گیران کلیدی را به سـمت پـرداختن به این مسائل هدایت نکنند، نمی‌توانند شاهد شکوفایی این صنعت به‌مانند آنچه در کشورهای فعـال دیگر اتفاق می‌افتند، باشند».
این نقطه نظرات علمی که توسط پژوهشگری از حوزه سیاست‌گذاری سلامت بیان گردیده‌اند، بدون شک در صورتی که با نظرات دیگر متخصصان جمع گردد، می‌تواند آینده‌ای بهتر را برای صنعت مهم گردشگری پزشکی در کشورمان رقم بزند.
گفتنی است نشریه پایش که به انتشار این مطالعه پرداخته است، متعلق به پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی است و به صورت دوماهنامه، به انتشار مقالات مختلف مرتبط با شاخه‌های گوناگون علوم بهداشتی می‌پردازد.
گزارش: محمدرضا دلفیه
No tags for this post.
