سرنوشت گنگ اشتغال دانش آموختگان

براساس اعلام اداره آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار، نرخ بیکاری جمعیت فارغ‌التحصیلان یا در حال تحصیل دوره‌های عالی در سال 1396، برای کل کشور 4/ 19 درصد بوده است. اما در این بین برخی رشته‌ها، دارای نرخ بیکاری بالای 30 درصد همچون «حفاظت محیط زیست» و «علوم کامپیوتر» و برخی دارای نرخ بیکاری تک رقمی همچون «تربیت معلم و علوم تربیتی» و «بهداشت» بوده‌اند.

در بین گروه های عمده رشته تحصیلی، بیشترین نرخ بیکاری به ترتیب مربوط به گروه های « حفاظت محیط زیست»(37.5 درصد)، علوم حیاتی (زیستی)، (28.4درصد) و« معماری و ساختمان (سازی)، (26.2 درصد) و « علوم فیزیکی (طبیعی)» (25.7 درصد) است. همچنین کمترین نرخ بیکاری مربوط به گروه «بهداشت» (87 درصد) است.

مهندسی؛ محبوب‌ترین رشته تحصیلی

بیشترین جمعیت تحصیلکرده‌ها در رشته‌های گروه شغلی «مهندسی و حرفه‌های مهندسی» قرار دارد. تقریبا از هر 5 تحصیلکرده، یک نفر مهندسی خوانده است. مجموعه تحصیل کرده‌های این گروه بالغ ‌بر 2 میلیون و 460 هزار نفر برآورد می‌شوند. گروه‌های تحصیلی زیر مجموعه «بازرگانی و امور اداری» نیز دومین گروه شغلی پرمتقاضی است. جمع فارغ‌التحصیلان این گروه شغلی نیز بیش از 2 میلیون و 357 هزار نفر گزارش شده است. در کنار این دو گروه، «معماری و ساختمان» و «علوم انسانی» نیز جمعیت فارغ‌التحصیل زیادی را به خود اختصاص داده‌اند.

رشته علوم کامپوتر کمترین نرخ مشارکت را دارد

بررسی‌ها نشان می‌دهد که کمترین نرخ مشارکت مربوط به رشته «علوم کامپیوتر» است. نرخ مشارکت این گروه کمتر از 40 درصد بوده است و از فارغ‌التحصیلان این رشته، کمتر از 40 درصد آنها به جست‌وجوی کار پرداخته‌اند. نرخ مشارکت در گروه «علوم زیستی»، «علوم انسانی» و «هنر» نیز کم بوده است. در حقیقت کمتر از نیمی از تحصیلکرده‌های این 3 رشته، در بازار کار امید به یافتن شغل دارند. در مقابل گروه‌هایی نیز وجود دارند که نرخ مشارکت در آنها حتی به بالای 70 درصد می‌رسد. بیشترین نرخ مشارکت مربوط به دو گروه «خدمات حمل‌و‌نقل» و «خدمات محیط زیست» است. در این دو گروه نرخ مشارکت تحصیلکرده‌ها نزدیک به 72 درصد است. در گروه‌های پرمتقاضی مهندسی، نرخ مشارکت 63 درصد گزارش شده است.

جمعیت زنان با سواد بیکار بیشتر از مردان است

بررسی وضع فعالیت جمعیت فارغ التحصیل یا در حال تحصیل دوره های عالی در سال  96 از سوی مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار بیانگر این است که  نرخ بیکاری جمعیت فارغ التحصیل یا در حال تحصیل دوره های عالی در سال 96، برای گروه مردان و زنان در کل کشور 19.4 درصد، برای گروه مردان13.5 و برای گروه زنان 30.4 درصد بوده است.

 از حدود 12.5 میلیون نفر جمعیت فارغ التحصیلان یا در حال تحصیل دوره های عالی حدود 7.1 میلیون نفر (56.9) فعال اقتصادی می باشند که از این تعداد 5.7 میلیون نفر (80.6 درصد) شاغل و 1.4 میلیون نفر(19.4 درصد) بیکار هستند. همچنین 5.4 میلیون نفر(43.1 درصد) غیر فعال اقتصادی می باشند.

 از کل جمعیت دارای تحصیل عالی  یا در حال تحصیل دوره های عالی کشور ،52.6 درصد را مردان تشکیل داده اند که از این میزان 70.7 درصد فعال (86.5 درصد شاغل و 13.5 درصد بیکار) و 29.3 درصد غیر فعال اقتصادی هستند.

 از کل جمعیت دارای تحصیلات عالی یا در حال تحصیل دوره های عالی کشور،47.4 درصد را زنان تشکیل داده اند که از میزان 41.6 درصد فعال ( 69.61درصد شاغل و 30.4 درصد بیکار) و 58.4 درصد غیرفعال اقتصادی هستند.

کرمانشاه بیشترین و قم کمترین نرخ بیکاری

بر اساس همین نتایج بالاترین نرخ بیکاری جمعیت فارغ التحصیل یا در حال تحصیل دوره های عالی به ترتیب به استان های کرمانشاه (36.2 درصد)، چهارمحال و بختیاری(27.1 درصد ) و کرمان (25.7 درصد ) اختصاص دارد. همچنین کمترین نرخ بیکاری مربوط به استان قم (11.3درصد ) است.

بیشترین بحران بیکاری در بین جوانان 25 تا 31 ساله

حمید حاج اسماعیلی، کارشناس حوزه کار با اشاره به نرخ بیکاری ۴۰ درصدی زنان و فارغ التحصیلان، بیشترین بحران بیکاری را متعلق به جوانان ۲۵ تا ۳۱ ساله دانست و گفت: متاسفانه هم اکنون بانک‌های اطلاعاتی قوی و جامعی که بتواند رشته‌های مورد نیاز بازار کار و رشته‌های مورد نیاز را شناسایی و معرفی کند وجود ندارد. حتی با وجود آنکه دانشگاه‌های علمی ـ کاربردی را برای تربیت افراد ماهر و جذب سریع آنها به بازار کار تعریف کردیم اما مشکل بیکاری برطرف نشده و توسعه بازار کار اتفاق نیفتاده است.

پذیریش دانشجو بدون در نظر گرفتن نیاز بازار کار

فتح‌الهی، رییس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران معتقد است عدم تعادل عرضه و تقاضا در بازار کار موجب شده بسیاری از دانش آموختگان از دستیابی به شغل مناسب خود باز بمانند. در بعضی از رشته‌های دانشگاهی تعداد فارغ التحصیلان بیش از اعلام نیاز بازار کار است مثلا فارغ التحصیلان رشته‌های کشاورزی اکثرا بیکارند و دلایلی نظیر نبود زیرساخت‌های لازم، آب و شرایط آب و هوایی در کار آنها تاثیر گذار است؛ در مقابل در بعضی رشته‌ها به نیروی متخصص نیاز داریم مثلا تکنسین فنی و ماهر کم داریم.

وی با بیان اینکه بخش اعظمی از فارغ التحصیلان دانشگاهی فاقد مهارت هستند، افزود: بررسی وضعیت اشتغال دانش آموختگان نشان می‌دهد که در طول سال‌های گذشته رشته‌هایی را برای دانشجویان تعریف کردیم که هیچ سنخیت و تناسبی با بازار کار کشور نداشته و تا سال‌ها در این رشته‌ها دانشجو پذیرش کردیم به همین دلیل امروز با جمعیت بالای فارغ التحصیلان بیکار روبه رو هستیم که بازار کاری برای خود متصور نیستند.

این مقام مسوول کارگری هم ایجاد بانک اطلاعات مشاغل را در پیوند بین کارجویان و کارفرمایان موثر دانست و گفت: وجود این بانک اطلاعاتی موجب می‌شود تا هم کارفرمایان نیروهای کار ماهر و مورد نیاز خود را پیدا کنند و هم کارجویان با نیازهای شغلی بازار کار آشنا شوند.

گزارش: فرزانه صدقی

 

 

 

 

No tags for this post.