علم در ۱۵مردادماه

- اعلام وجود آثار حيات در كره مريخ
انسان سالیان دراز درباره امکان حیات در کره مریخ (Mars) اندیشیده است. اینک پس از قدم گذاشتن بر کره ماه و کاوشگری آن، کانون تحقیقات خود را بر کره مریخ استوار ساخته است. در واقع باید گفت که از چند قرن پیش دانشمندان قدیم مطالعات زیادی درباره ی مریخ انجام داده اند، اما در بیست و چند سال گذشته رقابت میان چند کشور پشرفته جهان برای رسیدن به بالاترین حد ممکن و دورترین کره ی منظومه شمسی در گرفته است. که با فرو پاشی شوروی که یکی از ابر قدرتها در زمینه فضا شده بود این رقابت کم رنگتر شد. سالها قبل از دوران کنونی ما، ستاره شناسان از تلسکوپ های خود جهت دنبال کردن فعالیتهای سیارات منظومه ی شمسی و ستارگان استفاده می کردند. در سال 1877 یک ستاره شناس ایتالیایی به نام گیووانی شیاپارلی، وجود رودخانه ها، دره ها و کانالهای بسیاری را در سطح کره مریخ اعلام نمود که غوغایی را در سراسر دنیا برپا کرد. او حتی مسیرهای آبی مریخ را نام گذاری کرد. بعدها، با بهتر شدن تلسکوپ تعداد بیشتری بیشتری از راه های آبی مشخص گردید و شیاپارلی رسماً حضور حیات و تمدن پیشرفته را در مریخ اعلام نمود.
- برگزاري اولين دوره كنكور سراسري در كشور توسط وزارت علوم
تا قبل از سال 1348، دانش آموزاني كه دوره شش ساله تحصيلات متوسطه را پشت سر ميگذاشتند پس از موفقيت در آزمون ورود به دانشگاهها، ميتوانستند به تحصيل در دانشگاه اشتغال ورزند. با افزايش تعداد متقاضيان ورود به دورههاي آموزش عالي، وزارت علوم تصميم گرفت طي آزموني كه به كنكور موسوم شد، داوطلباني را كه در اين آزمون موفقيت لازم را به دست آورند، براي ورود به دانشگاه، پذيرش نمايد. از اين رو اولين كنكور سراسري ورود به دانشگاهها در پانزدهم مرداد 1348 با شركت حدود پنجاه هزار داوطلب انجام گرفت.
- تولد كارل ويلهِلم شل
كارل ويلهلم شل، شيمي دان سوئدي در ششم اوت 1742 م در منطقه استرال سوئد متولد گرديد و پس از پايان تحصيلات به تحقيق در علم شيمي پرداخت. كشف گليسيرين، كلر و منگنز از نتايج تحقيقاتِ اين شيمي دان معروف است. بر همين اساس، وي به عنوان يكي از افتخارات علمي سوئد و از بزرگترين شيميدانهاي قرن هجدهم در اين كشور محسوب ميگردد. ويلهلم شل سرانجام در هفتم سپتامبر 1786م در 44 سالگي درگذشت.
- تولد الكساندر فلمينگ
سر الكساندر فلمينگ پزشك و كاشف معروف انگليسي در ۶ اوت ۱۸۸۱م در خانوادهاي كشاورز در شهر لاچفيلد فارم در غرب اسكاتلند بهدنيا آمد. او در جريان جنگ جهاني اول، در بهداري ارتش انگليس به خدمت مشغول بود. فلمينگ در آن مدت متوجه شد كه عده زيادي از سربازان درنتيجه عفونت زخم ميميرند و اين امر باعث تأثر و وحشت در او شد. فلمينگ مشاهده ميكرد كه حتي بهترين وسائلي كه علم جراحي در آن زمان فراهم آورده است، قادر نيست بيماران مبتلا به عفونت را از مرگ نجات دهد. درنهايت، ده سال پس از پايان جنگ، در چهارم سپتامبر ۱۹۲۸م، يك اتفاق تصادفي و يك مطالعه دقيق و موشكافانه باعث شد كه فلمينگ براي از بين بردن باكتريهاي توليدكننده عفونت زخم، موفق به كشف پنيسيلين گردد كه براي بافتهاي انساني اثرات نامطلوبي در پي نداشت. اين كشف در تاريخ طب بينظير بود و نشان ميداد كه نتايج ناشي از آن، انقلابي در تاريخ پزشكي بهوجود خواهد آورد. پنيسيلين بدانصورت كه فلمينگ كشف كرد كاربردي نداشت؛ تا اينكه يازده سال بعد در سال ۱۹۳۹م با كمك دو دانشمند ميكروبشناس و زيستشناس به نامهاي هوارد فلوري و ارنست چين، اين آنتيبيوتيك بهصورت داروي ضد عفونت عرضه شد. در طي جنگ جهاني دوم، آنتي بيوتيك ها كاربرد وسيعي پيدا كردند و جان ميليونها نفر را نجات دادند. فلمينگ، ۱۷ سال پس از كشف پنيسيلين، در سال ۱۹۴۵م، به دريافت جايزه نوبل پزشكي نائل آمد و به لقب بهترين خدمتگزار كشور مفتخر گرديد. الكساندر فلمينگ سرانجام در يازدهم مارس ۱۹۵۵م در سن ۷۴ سالگي درگذشت.
- درگذشت دانْيِل فارِنْهایت
دانيل فارنهايت – فيزيكدان آلماني مقيم هلند – در ۸ جولاي سال ۱۷۱۴ ميلادي، ميزانالحرارهي جيوهاي را ساخت و عرضه داشت كه به "فارنهايت" معروف شده است. در اين ميزانالحراره که در بسياري از کشورها از جمله ايالات متحدهي امريکا رايج است، درجه ۴،۹۸ برابر ۳۷ درجه سانتيگراد معادل حرارت طبيعي بدن انسان است. وي نخست راهي براي پاکسازي جيوه ابداع کرد که به ديواره نچسبد. دماسنج جيوهاي توانايي اندازهگيري دماهاي پايينتر از نقطه انجماد آب و بالاتر از نقطه جوش آن را دارا بود. فارنهايت نتايج تحقيقات خود را در سال ۱۷۲۴م منتشر کرد و در همان سال به عضويت انجمن سلطنتي انگلستان برگزيده شد.