شناسایی وجداسازی عناصر نادر خاک
![](https://sinapress.ir/wp-content/uploads/2022/09/15164296942084578367.jpg)
این پژوهش در قالب رساله دکتری با عنوان 'شناسایی الگوی رفتار ژئوشیمیایی، جدایش آنومالی و بررسی پتانسیل اقتصادی عناصر نادر خاکی؛ مطالعه موردی: قسمت مرکزی معادن سنگ آهن سنگان' انجام شده است.
مجری این پژوهش با بیان اینکه این تحقیقات به دو قسمت اصلی و کاملا متفاوت تقسیم بندی میشود، اظهار کرد: در بخش اول روشهای جدا سازی ناهنجاریهای ژئوشیمیایی و در بخش دوم روش اکتشافی برای کشف عناصر نادر خاکی بررسی شد.
دکتر سید سعید قنادپور فقدان مجموعه مطالعاتی جامع در بکارگیری روشهای جدایش در شرایط مختلف نمونهبرداری، مقایسه آنها در شرایط مشابه و ترکیب و توسعه آنها در موقعیتهای متفاوت اکتشافی را از دلایل انتخاب این تحقیق ذکر کرد و ادامه داد: از این رو در بخش اول این پژوهش با در نظر گرفتن موارد ذکر شده به تهیه فلوچارت اکتشافی تحت عنوان 'انتخاب روش بهینه جدایش ناهنجاریهای ژئوشیمیایی' برای اولین بار در صنعت اکتشافات پرداخته شده است.
وی با اشاره به مطالعات انجام شده در بخش دوم یادآور شد: به دلیل اهمیت اقتصادی عناصر نادر خاکی در صنایع مختلف و اکتشاف بسیار سخت آنها به علت قابلیت تمرکز معدنی در شرایط محدود، در بخش دوم این مطالعات به بررسی، مطالعه و معرفی یک روش اکتشافی جدید و الگوی نمونهبرداری بهینه پرداخته شد.
قنادپور در بیان جزئیات این طرح گفت: در بخش اول با بکارگیری 10 روش جدایش ناهنجاری در مطالعات موردی متفاوت، مقایسه نتایج آنها، معرفی بهترین ترکیبها، توسعه موثرترین روشها و ترکیبها در فضاهای سهبعدی و چندمتغیره و در نهایت تهیه یک فلوچارت اکتشافی جهت انتخاب صحیح روش جدایش ناهنجاریهای ژئوشیمیایی تا حد بسیار مطلوبی مرتفع شد.
به گفته این محقق در بخش دوم با مشاهده وجود ارتباط بین عناصر نادر خاکی و عناصر پرتوزا در معدن سنگان (علاوه بر مشاهده چنین ارتباطی در برخی از کانسارهای ایران مرکزی) بر اساس برنامه نمونهبرداری صورت گرفته به کمک روشهای پرتوسنجی با کشف یک پتانسیل از عناصر نادر خاکی در شمال شرق کشور به عنوان روشهایی موثر در اکتشاف عناصر نادر خاکی با توجه به شرایط حاکم بر کانیسازی معرفی شد.
وی مشاهدات صحرایی، اندازهگیری پرتوزایی گمانهها براساس نمودار چاهپیمایی و به صورت مستقیم، نمونهبرداری از مغزهها، تهیه مقاطع نازک و صیقلی، مطالعات میکروسکوپی مقاطع، آنالیز نمونهها به روش کندوسوز لیزری طیفسنجی جرمی پلاسمای جفتشده القایی/ LA-ICP-MS و تجزیه و تحلیلهای آماری تکمتغیره و چندمتغیره را از جلمه روشهای مطالعاتی این پژوهش نام برد.
قنادپور کاربرد یافتههای این مطالعات را در صنعت معدنکاری و به خصوص صنعت اکتشافات دانست و ادامه داد: با توجه به اینکه رشته معدن به عنوان یکی از رشتههای بالادستی و مادر برای دیگر رشتهها در نظر گرفته میشود، نتیجه این مطالعه در دیگر صنایع کاربرد دارد.
وی چاپ 10 مقاله آی اس آی/ ISI در مجلات بین المللی و چاپ شش مقاله علمی – پژوهشی /ISC را از دیگر دستاوردهای این پژوهش عنوان کرد و افزود: یک کتاب نیز در انتشارت دانشگاه صنعتی امیرکبیر از این پژوهش به چاپ رسیده است.
مجری طرح همچنین خاطر نشان کرد: با اجرای این مطالعات موفق به ارائه یک الگوی نمونهبرداری بهینه و معرفی روش اکتشافی نوین برای کشف عناصر نادر خاکی با صرف کمترین هزینه و انرژی شدیم که در نهایت منجر به اکتشاف یک پتانسیل مهم از عناصر نادر خاکی در شمال شرق کشور شده است.
وی معرفی روش جدید و کاربردی برای کشف عناصر نادر خاکی و ارائه یک الگوی نمونهبرداری بهینه را از دیگر یافتههای این تحقیق دانست.
این طرح با راهنمایی پروفسور اردشیر هزارخانی از اعضای هیات علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر انجام شده است.