بیش جمعیتی،مشکل مهم تهران
تهران پایتخت ایران و بیست و پنجمین شهر پرجمعیّت و بیست و هفتمین شهر بزرگ جهان است. جمعیت شب یا ساکن این شهر بنابر آخرین سرشماری سال 1395 8 میلیون و 700 هزار نفر است. اما جمعیت این شهر با مناطق اطرافش از جمله شهر‌ری و دیگر مناطق نزدیک چیزی حدود 11میلیون بر آورد می‌شود و جمعیت روز آن به حدود 12 میلیون نفر می‌رسد، یعنی کسانی که برای کار به تهران می‌آیند.
این جمعیت انبوه و تمرکز جمعیتی بالا در هیچ یک از کشورهای خاورمیانه وبا اقلیم شبیه به اقلیم ما دیده نمی‌شود. این در حالی است که تهران دارای مزیت اقلیمی خاصی هم نیست و مثلا همچون قاهره پایتخت مصر نمی‌توان تمرکز جمعیت در آن را ناشی از نزدیکی به آب دانست.
در حقیقت تهران نه تنها در این زمینه مزیتی ندارد، بلکه دچار کمبود منابع زیستی هم برای پیشتیبانی از جمعیت ساکنش هم بوده و این محدودیت‌ها روز به روزبیشتر شده است.
بنا بر برخی نظرها توسعه شهر تهران باید در دهه 70 شمسی متوقف و جمعیت این شهر به زیر 5 میلیون نفر محدود می‌ماند، اما عوامل اقتصادی از جمله قیمت زمین وملک باعث شده است، تا به جای توسعه مناطق همجوار و اطراف تهران که دارای منابع کافی بوده‌اند، منابع به تهران منتقل شوند. انتقال آب برای شهر تهران یکی از این مثال‌ها است وهم اکنون از طالقان، جاجرود، اطراف ورامین( سد ماملو)، کرج و دشت لار آب برای تامین آب شرب به شهر تهران منتقل می‌شود.
این مناطق همان‌هایی هستند که وزیر سابق نیرو، حمید چیت‌چیان در دفاع تمام قدش از سدسازی در روزهای پایانی دولت یازدهم با نام بردن از سد‌های آن‌ها خطاب به منتقدان گفت از آن‌ها بپرسید اگر این سدها نبود، آب شرب شهر تهران را چطور تامین می‌کردیم.
این موضوع باب بحث جالبی را در باره شهر تهران و تامین منابعش باز می‌کند. واضح است که روایت آقای وزیر از این ماجرا از جهت معکوسی است و ابتدا جمعیت پدید نیامده که برای تامین نیازش سدسازی و انتقال منابع لازم باشد، بلکه برعکس آن اتفاق افتاده است. ارزشمندی قیمت زمین باعث انتقال منابع شده و وجود این امکانات در کنار توسعه نامتوازن و نبود شغل جمعیت زیادی را به شهر تهران کشیده است.
اما متاسفانه همه امکانات همچون آب را نمی‌توان به تهران منتقل کرد. از همین رو است که شهر تهران امروز با مشکل آلودگی هوا روبرو است و توسعه نامتناسب حمل و نقل عمومی کارآمد در شهر تهران همپای توسعه شهر و افزایش جمعیتش رخ نداده. به همین دلیل این شهر با مشکل آلودگی هوا، ترافیک و انواع دیگر آلودگی‌های شهری روبرو است.
شورای شهر جدید می‌تواند و باید بر تکیه بر قانون و با کمک و رایزنی دولت جلوی توسعه لجام گسیخته شهر تهران و حاشیه‌هایش را بگیرد. البته این کار در صورتی موفقیت آمیز خواهد بود که دولت در توسعه سایر مناطق نزدیک ودو بکوشد تا به این ترتیب از نرخ مهاجرت به تهران و اطرافش کاسته شود. نخستین الویت می‌تواند شهرهای مثل کرج و دماوند و اطرافش باشد که روزانه جمعیت زیادی را روانه تهران می‌کنند.
فایده دیگر این کار روانه کردن سرمایه‌ها از ساخت و ساز جدید به بازسازی و نوسازی بافت فرسوده تهران است که در مطلب دیگری به آن خواهیم پرداخت.
غزال غضنفری
No tags for this post.
