تئاتر دست یک عده سودجوی سوداگر افتاده است
قطب‌الدین صادقی، معتقد است که مسئلهای که الان در تئاتر داریم فردی نیست و مشکل اصلی نظم فرهنگی است. چیزی که الان به هم ریخته و مایوس کننده است این است که دولت از خودش سلب مسئولیت کرده و توپ را در زمین دلال ها انداخته است.
به گزارش خبرگزاری سینا، قطب الدین صادقی، کارگردان و بازیگر پیشکسوت تئاتر، سینما و تلویزیون در گفت وگویی بلند به شرایط این روزهای تئاتر پرداخته است. این کارگردان بخشی از گفت وگوی خود را به پیشنهادات نادره رضایی، معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پرداخته است. اما در بخش دیگری آن به مشکلات اقتصادی در تئاتر پرداخته است.
او گفت: مسئلهای که الان در تئاتر داریم فردی نیست و مشکل اصلی نظم فرهنگی است. چیزی که الان به هم ریخته و مایوس کننده است این است که دولت از خودش سلب مسئولیت کرده و توپ را در زمین دلال ها انداخته است. تئاتر دست یک عده سودجوی سوداگر افتاده و آنها هم با موضوعات سبک و چهره‌های معروف به تئاتر لطمه زده اند. تماشاگران تئاتر و مفاهیم اجتماعی و زیبایی شناسی صحنه و سلسله مراتب هنری را عوض کرده اند.
وی ادامه داد: یک جوان کارنابلد با ۲۵ میلیون تومان پولی که شبانه می‌دهد در تالار وحدت به عنوان کارگردان کار روی صحنه می‌برد. او فقط یک بار دستیار دوم کارگردان بوده است. تئاترش محتوایی دارد که نه انتقادی و نه فرهنگی است. این جور آدم‌ها که با رقص و آواز دنبال گیشه هستند، همه چیز را پولی و روابطی کرده اند.
من بعد از ۴۰ سال کار حرفه ای نمی‌دانم کجا تمرین کنم
صادقی با تاکید بر این که نقش تعیین کننده فرهنگ و هنر باید از طریق حمایت دولت ایفا شود اظهار داشت: همه جای دنیا به تئاتر یارانه می دهند و حرفه ای ترین آثار برای گروه تئاتر ملی است. ما اینجا اصلا تئاتر ملی نداریم. همه تئاترهای‌مان اقتباس‌های درجه هفت و هشت از نمایشنامه‌های چند قرن پیش اروپاست. دولت وظیفه اش این است که از تئاتر ملی حمایت کند. از تئاتری که فضا و اندیشه و بحران‌های ایرانی را نمایش دهد. ما باید درباره خودمان حرف بزنیم. ولی مدام به قصد سودجویی کپی برداری می‌کنیم. در این نمایش‌ها انسان و فرهنگ ایرانی کجاست؟
کارگردان نمایش‌های «پیک نیک در میدان جنگ»، «افعی طلایی» و «بام‌ها و زیر بام‌ها» گفت: معاون جدید فرهنگی باید یک اتاق فکر تشکیل بدهد. کارشناسان نخبه تئاتر باید بنشینند و با خانمی که مسئولیت معاونت فرهنگی را دارند، صحبت کنند. خانم نادره رضایی به تنهایی نمی‌تواند تصمیم بگیرد. یک عده کارشناس نخبه باید ایرادها را بگویند و مسیرهای غلط را مشخص کنند. بازگرداندن چند کارگردان تئاتری مفید است؛ ولی با این کار همه مشکل حل نمی‌شود. باید شرایط را برای کار این ها فراهم کنید.
وی ادامه داد: همه جای دنیا تئاتر تجاری دارند. ولی به گروه های تئاتر ملی پایگاه و ساختمان و بودجه می دهند. شما اگر بخواهید با یک گروه تئاتری تمرین کنید، ۴۰ متر جا ندارید. من بعد از ۴۰ سال کار حرفه ای نمی دانم کجا تمرین کنم. برای اجرا هم نمی توانم سالن بگیرم. چهار سال است که من می خواهم تئاتر روی صحنه ببرم. ولی پول ندارم. به من گفته اند تهیه کننده بیاور. تهیه کننده هم می‌خواهد چهار نفر چهره الکی بیاورد که جیب خودش را پر کند.
نویسنده نمایشنامه‌های هراس، عروسی داریم و عروسی و میر نوروزی با اشاره به تئاترهایی اجرا شده در تئاتر شهر و تالار وحدت توضیح داد: در تمام دنیا کارگردان های طراز اول که وجهه ملی دارند، مدیر تئاتر می‌شوند. بر اساس چه ضوابطی تئاتر شهر را در اختیار این گروه و آن گروه قرار داده‌اند؟ کدام چهره شاخص آمده است؟ کدام اثر را عرضه کرده اند که متعلق به فرهنگ ایران است؟ تئاتر شهر موتور خلاقه تئاتر ایران است. اما در اختیار چند نفر بازاری قرار گرفته که با آن پول دربیاورند.
این کارگردان با بیان این که قبل از هر چیز به یک ساختمان برای تولید تئاتر ملی نیاز داریم تاکید کرد: در دهه چهل سالن سنگلج چنین نقشی داشت که باعث شد درام نویس و بازیگر و کارگردان درجه یک تولید شود. در ایران بزرگترین کارگاه دکور و نجاری و خیاطی خاورمیانه را در روبروی تالار وحدت داشتیم. این کارگاه الان ویران شده است و باید بروی خودت خیاط و نجار گیر بیاوری. چون می خواهند تئاتر را در دامن بازار رها کنند.
صادقی درباره حمایت دولت از تئاتر گفت: در زمان گذشته پیش آقای منتظری، رئیس اسبق هنرهای نمایشی می رفتیم. او پول کارگردان و بازیگر و دکور را پرداخت می کرد و ما دیگر به گیشه کاری نداشتیم. کیفیت کار مهم بود. همه بودجه را مرکز هنرهای نمایشی می داد. من یک ریال خرج نمی کردم و کاری به درامد هم نداشتم.
وی افزود: زمانی شهردار تهران ۵۰ هزار تومان به هر گروه تئاتری پاداش می‌داد. چون هنرمندان فضای شهر را فرهنگی کرده بودند. آن زمان با ۱۰۰ هزار تومان می شد یک آپارتمان ۱۰۰ متری در چهار راه ولیعصر خرید. الان همان اول ۲۵ درصد از فروش را برمی‌دارند.
صادقی با تاکید بر این که بیت المال باید در راستای درست خرج شود بیان کرد: همین طور که به بنزین و آرد یارانه می‌دهند باید به فرهنگ و هنر و اندیشه هم یارانه بدهند. بودجه فرهنگ و هنر خیلی اندک است و بخش زیادش به سازمان‌های موازی می‌رسد. از بودجه اندکی که به وزارت فرهنگ و ارشاد می‌رسد هشت درصدش به معاونت فرهنگی می‌رسد و سهم تئاتر یک سوم این هشت درصد می‌رسد.
منبع: ایرنا
