طراحی پروتوتایپ تمرین درمانی مبتنی بر واقعیت مجازی در فیزیوتراپی اندام های تحتانی
در دومین نشست خبری گزارش طرح های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، گزارش پژوهش «طراحی پروتوتایپ تمرین درمانی مبتنی بر واقعیت مجازی در فیزیوتراپی اندام های تحتانی» که در قالب پایان نامه دانشجویی مقطع تحصیلی کارشناسی ارشد در دانشکده مدیریت و اطلاع رسانی پزشکی، با همکاری دانشکده علوم توانبخشی اجرا شده است، از سوی مجری این طرح ارایه شد.
به گزارش سیناپرس فارس، به نقل از روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، دکتر «آزیتا یزدانی» مجری اول این طرح پژوهشی با اشاره به میان رشته ای بودن انفورماتیک پزشکی با سابقه ای کمتر از یک و نیم دهه در کشور ایران، گفت: به بیان ساده، این رشته علمی، با بهره گیری از شاخه های گوناگون دانش هایی همچون علوم رایانه و طراحی نرم افزار، علوم شناختی، مهندسی نیازها، دانش اطلاعات و مهندسی ارتباط انسان با رایانه، به مدیریت و تحلیل داده های مراقبت های بهداشتی از طریق کاربرد رایانه ها و فناوری ها می پردازد.
این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: متخصصان انفورماتیک پزشکی می‌توانند سامانه های مراکز بهداشتی درمانی را ارزیابی و نیازهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آنان را تشخیص دهند و همچنین می‌توانند با استفاده از دانش تخصصی انفورماتیک پزشکی نسبت به طراحی سامانه های تصمیم یار، سامانه های خبره، سامانه های پزشکی از راه دور و همراه، با استفاده از روش‌های گوناگون از جمله هوش مصنوعی اقدام و اینگونه سامانه ها را در اختیار گروه پزشکی و بالینی قرار دهند.
او با اشاره به فراوانی بالای اختلالات اسکلتی عضلانی در جامعه افزود: با این وجود، بخش قابل توجهی از افراد مبتلا به اختلالات اسکلتی-عضلانی، از درد (اغلب مداوم)، محدودیت در حرکت، کاهش توانایی در انجام کارها و مشارکت در نقش های اجتماعی رنج می برند.
دکتر یزدانی بیان کرد: بهبود برخی از اختلالات اسکلتی- عضلانی ممکن است به مراقبت های تخصصی و یا جراحی نیاز داشته باشد، اما بسیاری از اختلالات اسکلتی- عضلانی را می توان با استفاده از فیزیوتراپی و تمرین درمانی مدیریت کرد و با این حال، دسترسی مداوم به فیزیوتراپی به دلایل مختلفی از جمله موقعیت جغرافیایی، هزینه و زمان، محدود است.
او اجرای صحیح و مداوم تمرینات تجویز شده را از جمله تعیین کننده موفقیت درمان های فیزیوتراپی برشمرد و افزود: گاهی برخی افراد ممکن است اجرای تمرینات فیزیوتراپی را به سبب هایی مانند از دست دادن انگیزه رها کنند که برای رفع این مشکل می توان از فناوری های نوین بهره گرفت.
این متخصص انفورماتیک پزشکی توضیح داد: امروزه بازی های رایانه ای به ویژه بازی های مبتنی بر واقعیت مجازی از جذابیت و مقبولیت بالایی برخوردار هستند و با ایجاد یک محیط انگیزشی و مشوق، پایبندی افراد را به انجام تمرینات درمانی را افزایش می دهند و ما نیز با استفاده از همین ویژگی، یک بازی رایانه ای طراحی کردیم که زمینه آن تمرین درمانی و جذابیت آن سبب بهبود پایبندی به تمرینات فیزیوتراپی اندام تحتانی می شود.
دکتر یزدانی از دوربین های تشخیص حرکت «کینکت» به عنوان یکی از تجهیزاتی مورد استفاده در واقعیت مجازی نام برد که در این طرح پژوهشی و فناورانه نیز به کارگیری شده است و با بازخوردهای دیداری در صفحه نمایش بازی، به هرگونه خطای کاربران در اجرای صحیح تمرین ها اخطار می دهد و بازی را تا زمان اجرای صحیح تمرین، متوقف می کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه، امکان ضبط و ارسال گزارش تصویری اجرای تمرینات کاربران به درمانگران و بررسی روند پیشرفت بیمار و پیرو آن؛ سفارشی سازی تمرینات تجویزی بعدی از راه دور، بی نیاز از مراجعه حضوری به درمانگاه را امکان پذیر دانست و گفت: همین ارتقای رفاه و رضایتمندی بیماران را به همراه می شود.
او با اشاره به قابلیت کاربرد استفاده از این برنامه برای بیماری های گوناگون اسکلتی عضلانی اندام تحتانی، افزود: تعداد، شدت و مدت اجرای تمرین ها در این برنامه، طبق تجویز درمانگران، قابل سفارشی سازی است.
در طرح فناورانه «طراحی پروتوتایپ تمرین درمانی مبتنی بر واقعیت مجازی در فیزیوتراپی اندام های تحتانی»، دکتر «آزیتا یزدانی» به عنوان مجری اول طرح، دکتر «ایمان رضایی» به عنوان مجری دوم طرح، و مهندس «شمیم کیانی» به عنوان همکار دانشجویی، در این طرح پژوهشی مشارکت داشتند.
گزارش: فتانه حق پرست
