بزرگ‌ترین قلب دنیا در دست دانشمندان
وقتی امواج، لاشه یک نهنگ آبی مرده را خرداد سال گذشته با خود به سواحل کشور کانادا آورد، دانشمندان بالاخره فرصتی ناب و طلایی به‌دست آوردند تا از نزدیک نگاهی به قلب بزرگ‌ترین حیوان کره زمین بیندازند. قلب مذکور بعد از کالبدگشایی به انبار اختصاصی موزه سلطنتی اونتاریو واقع در شرق تورنتو منتقل و در آنجا تحت فرآیند انجماد قرار گرفت.
ماه گذشته، پس از قریب یک سال دانشمندان این موزه سرانجام قلب را از اتاقک یخی خارج و اقدامات اولیه برای نگهداری آن را در بلندمدت آغاز کردند. پس از خروج قلب از اتاقک مخصوص، دقیقا پنج روز طول کشید تا یخ های بزرگ ترین قلب دنیا آب شود و تازه پس از آن بود که حدود ۳۷۸۵ لیتر فرمالدهید بدبو را به قلب تزریق کردند تا فرآیند از هم گسیختگی نسوج متوقف شود.
نهنگ بزرگ آبی که در علم رده بندی موجودات زنده با نام Balaenoptera musculus شناخته می شود، بزرگ ترین موجود زنده است.
طول بدن این پستاندار آبزی و شش دار بین ۲۵ تا 5/33 متر و وزن آن ۸۰ تا ۱۳۰ تن تخمین زده شده است. شواهد حاکی از آن است که بزرگ ترین موجود زنده کره زمین طبیعتا اندام های بزرگی هم دارد. دانشمندان باور دارند بررسی اندام های داخلی نهنگ آبی بزرگ به طور قطع رکوردهای بی نظیری از خود به جا خواهد گذاشت. وقتی بحث از به گل نشستن یک نهنگ آبی به میان می آید، پژوهشگران کنجکاو هیچ وقت این فرصت را برای مشاهده امعا و احشای آن از دست نمی دهند.
افسانه های وارونه
تا همین چند وقت پیش روایت های افسانه ای بسیاری درباره بزرگی قلب نهنگ آبی مطرح بود.برخی باور داشتند قلب این جانور می تواند به بزرگی یک ماشین باشد. حتی عده ای می گفتند رگ آئورت یک وال آبی به اندازه ای بزرگ است که یک انسان می تواند به راحتی در آن شنا کند. آئورت، سرخرگ بزرگی است که خون تصفیه شده را به بدن می رساند و به بطن چپ قلب متصل است. اما تاکنون همه این حدس ها بیشتر شبیه سخن سرایی های عامیانه جلوه می کرد؛ زیرا دستیابی به نمونه های دست نخورده و منحصر به فردی از ارگان های یک نهنگ آبی که بتواند رمزگشای هزاران پرسش بی پاسخ باشد، عملا کار بسیار دشواری بود. نهنگ آبی که در همه اقیانوس ها و حتی منطقه خلیج فارس و دریای عمان پراکنش دارد، از جمله گونه های در معرض خطر انقراضی است که جمعیت آن را بیشتر از ۱۲ هزار عدد تخمین نمی زنند. بنابراین کالبدشکافی یک وال آبی از نوادر روزگار قلمداد می شود. سال گذشته یک تیم تحقیقاتی از موزه سلطنتی اونتاریو به محل اعزام شد تا این نهنگ 3/23 متری را که بر اثر به دام افتادن در یخ های قطبی جان داده بود، کالبدگشایی کنند. در اینجا این پرسش مطرح بود که درون قلب نهنگ چه می گذرد؟
لمس قلب بزرگ ترین موجود زنده
ژاکلین میلر، متخصص بخش پستانداران موزه سلطنتی اونتاریو درباره این کالبدشکافی می گوید: ما برای رسیدن به قلب مجبور بودیم اول حفره سینه را بشکافیم و سپس داخل شویم و قلب را از بند تمام بافت های اطراف آزاد کنیم و بعد هم آن را بالا بکشیم. من شخصا برای این منظور تا کمر در باقیمانده شش ها و خون فرو رفتم. تقریبا چهار ساعت طول کشید تا ما قلب را خارج کردیم. کل این عملیات در یک مستند تلویزیونی ضبط شده است. میلر در پاسخ به این پرسش که ابعاد قلب نهنگ آبی چقدر وی را شوکه کرده، گفت: من به شخصه انتظار داشتم قلب وال آبی به اندازه یک ماشین باشد، اما آنچه دیدیم بیشتر در حد و اندازه ماشین های کوچکی است که در زمین های گلف برای جابه جایی بازیکنان و وسایلشان استفاده می شود یا شاید به اندازه همان ماشین های کوچکی که در شهربازی ها می بینیم. علاوه بر این، اندازه سرخرگ آئورت هم خیلی کوچک تر از حد انتظار بود؛ یعنی در این اندازه که شاید فقط سر یک انسان در آن جا بگیرد.
بررسی های بیشتر نشان داد قلب این نهنگ که حدود 5/1 متر طول دارد با هر ضربان می تواند ۲۲۷ لیتر خون را وارد رگ ها کند، اما استحکام بافت های قلب ۱۸۰ کیلویی به اندازه ای بود که تیم موزه سلطنتی اونتاریو را مجبور به استفاده از حدود ۳۷۸۵ لیتر فرمالدهید کرد و این در نوع خود بی نظیر است. میلر در خاتمه یادآور شد: این نخستین قلب یک نهنگ آبی است که پس از تشریح و کالبدشکافی نگهداری خواهد شد تا هم در معرض نمایش گذاشته و هم مطالعات بیشتری روی آن انجام شود. دانشمندان باور دارند ابعاد خارق العاده ارگان ها و فیزیولوژی بدن نهنگ نه تنها بر رفتار بلکه حتی بر ظرفیت تحمل آن نقش بسزایی دارد.
منبع:جام جم آنلاین
No tags for this post.
