یک بام و دوهوای کشف واکسن سرطان

البته ماجرا از جایی شروع شد که بسیاری رسانه ها تیتری با عنوان « موفقیت محققان پژوهشگاه ابن‌سینا در تولید واکسن سرطان» را خبر یک سرویس های علمی خود کردند و کور سوی امیدی در دل  بیماران سرطانی ایجاد کردند تا جایی که تلفن های بسیاری به رسانه ها برای دریافت این واکسن شد.

این درحالی بود که بلافاصله پژوهشگران پژوهشگاه ابن سینا این خبر را تکذیب و اعلام  کردند که این موفقیت تنها یک طرح تحقیقاتی است و در فاز اولیه حیوانی به سر می برد. دکتر حجت‌اله ربانی مجری این طرح تحقیقاتی همان موقع از طرح تولید واکسن برای سرطان خبر داد و خاطرنشان کرد: ایده ما در این طرح تحقیقاتی این بود که همانند برخی از بیماری‌ها که دارای واکسن هستند، برای پیشگیری از سرطان، واکسنی تولید کنیم تا از بدو تولد به نوزادان تزریق شود تا آنها مبتلا به سرطان نشوند.

ربانی با بیان این که وزارت بهداشت از این طرح حمایت نکرده است، گفت: بسیاری از کشورها درصدد تولید این واکسن هستند و این در حالی است که شانس تهیه این واکسن بسیار کم است چرا که این واکسن بر اساس تغییراتی که در ساختار پروتئین یک نوع سلول خاص ایجاد می‌شود، به دست می‌آید.

وی همچنین با تاکید بر اینکه این واکسن‌ها تنها برای پیشگیری به کار نمی‌روند بلکه در حوزه درمان نیز وارد شده است، گفت: میزان دوز واکسن درمانی و یا تعداد آن با دوز پیشگیری متفاوت است.

عضو هیات علمی پژوهشگاه «ابن سینا» با بیان اینکه این واکسن‌ها بر اساس نوع آنتی ژن‌های هر فرد تولید نمی‌شود، اظهار کرد: این واکسن‌ها فردی نبوده بلکه عمومی هستند و به صورت اختصاصی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی به کار می‌رود.

 در شرایطی که این خبر رو به گسترش با تکذیب وزیر بهداشت و انتقاد ایشان از بزرگنمائی این طرح تحقیقاتی توسط رسانه ها کم کم بدست فراموشی سپرده میشد بار دیگر روابط عمومی پژوهشگاه ابن سینا خبری مبنی بر« تأیید فاز حیوانی واکسن سرطان توسط وزارت بهداشت »را به همه رسانه ها ارسال کرد که در آن دکتر مهدی آخوندی در مورد آخرین جزئیات تهیه واکسن سرطان اظهارکرده بود: فاز حیوانی واکسن سرطان که چندی پیش توسط پژوهشگاه فناورهای نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی ابن سینا با موفقیت انجام شده بود، با بررسی کارشناسی توسط وزارت بهداشت به تائید رسید.اما ماجرا به اینجا ختم نشد و لحظاتی پیش دکتر ملک زاده معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در نشست خبری با اعلام تکذیب خبر تولید واکسن سرطان گفت: این موضوع قویا از سوی وزارت بهداشت تکذیب می‌شود، چرا که این تنها یک کار تحقیقاتی محدود در مرحله حیوانی بوده است.

دکتر رضا ملک‌زاده گفت: به هیچ عنوان واکسنی برای سرطان وجود ندارد و این موضوع که خبر آن متاسفانه از رسانه‌های متعدد منتشر شده است را تکذیب می کنیم.

وی یادآور شد: یک کار تحقیقاتی که تنها در مرحله حیوانی نشان داده که ممکن است بتوان واکسنی را برای تاثیر در سرطان تولید کرد منتشر شده که گروهی در یک مرکزی آن را به عنوان واکسن سرطان مطرح کردند.

ملک زاده افزود: برای اینکه یک واکسن تولید شود بین ۱۰ تا ۱۵ سال کار تحقیقاتی نیاز است و ما ادعای این گروه و آن مرکز را تایید نمی کنیم.

معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت تاکید کرد: هیچ گونه واکسن سرطانی کشف نشده و ما در نامه ای اعلام کردیم که این موضوع مورد تایید ما نیست و این خبر تنها یک کار تحقیقاتی در مرحله حیوانی بوده است.

وی تاکید کرد: هر واکسنی که می خواهد تولید شود بین ۱۰ تا ۱۵ سال پس از کارهای تحقیقاتی در مرحله حیوانی و همچنین نهایی شدن کار تحقیقاتی بر روی انسان و دریافت تاییدیه های لازم از سوی وزارت بهداشت می تواند با عنوان واکسن مطرح شود.

در این میان اگرچه اصل کار یعنی تلاش پژوهشگران ابن سینا در تولید واکسن ضد سرطان وموفقیت آنها در فاز حیوانی ارزشمند وقابل تقدیر است اما جامعه و بخصوص بیماران سرطان در پی عمومی سازی این دستاورد با علامت سوال هایی بی شماری مواجه شده اند که بسیاری از آنها زائیده بزرگنمائی های رسانه ها است.

سرطان بیماری است که اعضای بدن را درگیر می‌کند و در عین حال اثرات بسیار شدید و مخربی بر روان بیماران می‌گذارد . اضطراب و افسردگی در بین این بیماران بسیار شایع است که اغلب به‌علت ایجاد محدودیت‌های به‌وجود آمده در زندگی روزمره آنها، تغییرات ظاهری و ترس از عود سرطان یا مرگ ایجاد می‌شود. سوال اینجاست که تایید وتکذیب شدن درمان های نوین چه اثرات مخربی بر جسم و روان این بیماران می گذارد؟ آیا علاوه بر بی اعتمادی عمومی ناشی از فرآیندهای بین سازمانی نگاه جامعه به پژوهشگران و کارهایی که پشت درهای دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی کشور انجام میشود سردتر نمی شود؟…..

آنچه در تایید و تکذیب های این یک طرح تحقیقاتی می بایست مدنظر رسانه ها و انتقال آن به عموم قرار گیرد این است که دستاورد پژوهشگران کشور در مرحله حیوانی مورد تایید بوده و تا تولید واکسن سرطان برای انسان راهی طولانی در پیش است.

در عین حال از آنجا که تحقیقات مشابه در برخی نقاط دنیا در حال انجام است، چنانچه اقدام جدی و حمایت لازم جهت ادامه پروژه در فاز انسانی صورت نپذیرد این نگرانی وجود دارد که افتخار دستیابی به این دستاورد بزرگ به نام ایران ثبت نشود.

 

 

 

No tags for this post.