فرهنگ استفاده از فضا برای ایران

سیناپرس:ما در ایران تقریبا از نخستین روزهایی که پای بشر و ابزار ساخته دست او به مدار زمین باز شد، همپای سایر ملتهای پیشرفته دنیا تصاویر ماهواره ای را در ایستگاهای مختلفی در کشور دریافت می‌کردیم. اما از آن زمان تا وقتی که از این تصاویر برای منظورهای مختلف استفاده شد، مدتی وقت لازم بود. با این همه ما می‌توانیم ادعا کنیم که در لیست بهره برداران از فضا در مقام‌های تک رقمی قرار داریم. 

اما استفاده از فضا و مزایای آن بنا بر دلایلی چند سالی در ایران پس از انقلاب متوقف شد. این توقف و اولویت‌های زمان جنگ که مجالی برای فکر کردن به مدار زمین را باقی نمی‌گذاشت، باعث شد تا سال‌ها بعد، وقتی دوباره عده‌ای تلاش داشتند راه را برای ورود مجدد و این بار متفاوت ایران به عرصه فضا باز کنند با مقاومت‌هایی روبرو شوند. 

هر ابزاری چه ساده و چه پیچیده برای اینکه مورد بهره برداری قرار گیرد نیازمند فرهنگ استفاده است و در غیر این صورت به کالایی برای تبلیغات و نمایش تبدیل می شود. کالایی که بودنش لوکس و جذاب است و نبودنش تغییری در نوع و سطح زندگی ایجاد نمی‌کند. موضوعی که به نظر می‌رسد امروزه گریبان صنعت فضایی ایران را گرفته است. 

صنعت فضایی ایران چند سالی است که پا گرفته است. سال‌ها تحقیق و توسعه و کار و فعالیت نهایتا با پرواز غرورآفرین ماهواره امید میوه داد اما این تازه آغاز یک دوران جدید بود. دورانی که همان روزها پرده‌هایی از آن به نمایش درآمد تا همگان بدانند که به زودی شاهد اتفاقات بهتری خواهند بود که با دانش داخلی رقم خورده است.  این رشد سریع صنعت فضایی ایران که با پرتاب ماهواره‌های رصد و نوید ادامه یافت، باعث شد تا قافله فرهنگ استفاده از فضا از کاروان تندروی صنعت جا بماند و حالا صنعت‌گرانی در راه فضایی شدن ایران گرد و خاک بر پا می‌کنند که مشتریانشان اصولا نیازی به خرید کالای آنها احساس نمی‌کنند.

جدای از بحث صنعت فضایی ایران، امروزه تصاویر ماهواره‌ای از زمین به راحتی در دسترس است. تصاویری که با صرف هزینه‌هایی معقول و بعضا به صورت رایگان توسط هر سازمان یا موسسه پژوهشی قابل ابتیاع است. 

اما آنچه فقدان یا کمبود آن باعث شده تا این منابع بزرگ اطلاعاتی بی‌مصرف باقی بمانند، فرهنگ استفاده از منابع فضایی است. هنوز تصاویر ماهواره‌ای و کاربردهای آن در ایران یک کالای لوکس محسوب می‌شود. کالایی که اگر بود می توان پُزش را داد و اگر هم نبود خللی در کارکرد روش‌های سنتی که روش حاکم بر فرآیندهای جامعه است، ایجاد نمی‌کند. 

جامعه مصرفی تصاویر ماهواره‌ای ایران همانند خریدار گوشی تلفن همراهی است که حداکثر کاربردش از این وسیله پیشرفته امروزی، تلفن زدن و یا تلفن جواب دادن است. موضوعی که قطعا به فرهنگ سازی و تعریف کاربردها نیاز دارد. کاری مانند آنچه سازمان جغرافیایی در خصوص بررسی تصاویر ماهواره‌ای دریافتی توسط ایستگاه های زمینی خود انجام داد که منجر به کشف معادن بزرگ مس در کویر مرکزی ایران گردید. 

پروژه‌ای که هر چند از وظایف مصوب سازمان جغرافیایی نبود، اما امید می رود در نهایت باعث فرهنگ سازی نزد سازمان‌ها و نهادهای مسئولی گردد که مشتریان بالقوه این سازمان هستند.

No tags for this post.