نگاه هفته به مجلات علمی جهان
New scientist: مجله علمی نیو ساینتیست در نسخه اخیر خود به بررسی یک موضوع بسیار جذاب پرداخته است. در این گزارش نحوه زندگی و معیشت انسان‌های نئاندرتال موردتوجه قرارگرفته است.
نکته جالب‌توجه در این رابطه، عدم یکجانشینی انسان در دوران نئاندرتال ها است و در حقیقت انسان‌های این دوره در مرحله گردآوری غذا به سر برده و وارد عصر کشاورزی و تولید غذا نشده بودند. انسان‌های نئاندرتال را می‌توان نزدیک‌ترین خویشاوندان انسان‌های امروزی که انسان هوشمند یا هوموساپینس نام دارند معرفی کرد. این دو گروه انسانی برای مدتی نسبتاً طولانی به همراه یکدیگر در بخش‌های مختلفی از کره زمین زندگی کرده و به‌مرور نئاندرتال ها منقرض‌شده و انسان امروزی باقی ماند.
انسان‌های نئاندرتال در حدود 40 هزار سال پیش در بیشتر نقاط اروپا منقرض شدند؛ اما بر اساس شواهد موجود، انسان‌های هوشمند به میزان بسیار بیشتر از آتش برای پخت غذا استفاده کرده و نئاندرتال ها عموماً در این رقابت، بازنده بودند. کشف و استفاده از آتش توسط انسان‌های هوشمند، یک مزیت وبرتری واضح انسان‌های هوشمند در برابر نئاندرتال ها محسوب می‌شود که سبب پیروزی آن‌ها در جنگ بقا شد.
BBC Focus: مجله بی‌بی‌سی فوکوس نیز در گزارش جدید خود به بررسی رقابت کشورهای مختلف جهان درزمینهٔ اکتشاف ماه پرداخته و ابعاد مختلف این رقابت جهانی را به‌طور خاص 
در پی اعزام کاوشگر چینی به نیمه‌تاریک ماه، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار داده است. یکی از چالش‌های پیش روی سازمان‌های فضائی؛ بحث اکتشاف ماه و اعزام فضاپیما و کاوشگر به تنها قمر کره زمین است. از یک‌سو هزینه این مأموریت بسیار زیاد بوده و از سوی دیگر وجود منابع معدنی غنی ماه می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای انجام این مأموریت محسوب شود.
طی دهه‌های گذشته شاهد انجام شدن صدها مأموریت فضائی مختلف از سوی سازمان‌های فضائی کشورهای گوناگون جهان بوده‌ایم که شامل طیف وسیعی از فعالیت‌ها ازجمله ارسال ماهواره به مدار زمین؛ تعمیر، تجهیز و اعزام فضانورد به ایستگاه بین‌المللی، مطالعات سایر سیاره‌ها و دنباله‌دارها و حتی اکتشاف مریخ هستند اما پس از عملیات اعزام انسان به ماه از سوی ایالات‌متحده امریکا که چند دهه از اجرای آن می‌گذرد، هنوز عملیات مشابهی انجام‌نشده است.
اگرچه هزینه ارسال فضاپیما به ماه دارای هزینه زیادی است اما بسیاری از کشورها در حال برنامه‌ریزی برای استخراج و بهره‌برداری از منابع موجود در ماه کرده و قصد دارند به هر قیمتی زودتر از رقبای خود در این عرصه وارد عمل شوند. مأموریت فوق در سال 2028 میلادی اجرائی شده و نکته مهم در این زمینه، قابلیت استفاده چندباره از فضاپیمای فوق است. روسیه در نظر دارد یک فضاپیمای دارای سرنشین را به ماه ارسال کرده و دور تازه‌ای از پژوهش‌های اکتشافی را در تنها قمر سیاره زمین اجرا کند.
ایالات‌متحده آمریکا را می‌توان نخستین کشوری دانست که موفق به اعزام انسان به ماه شد اما کشور چین توانست برای نخستین بار در تاریخ مطالعات فضایی، یک فضاپیما به نیمه‌تاریک ماه اعزام کند. کاوشگر چینی که با هدف مطالعه بخش‌های تاریک و ناشناخته ماه به مأموریت اعزام‌شده است، مقارن با نخستین روز سال 2019 میلادی روی بخش تاریک ماه فرود آمد. وسوسه دستیابی به ماه به‌اندازه‌ای زیاد است که سایر کشورهای جهان نیز تلاش می‌کنند در اکتشاف آن سهیم بوده و از این رقابت جهانی عقب نیفتند. پژوهشگران روسیه و آلمان با همکاری یکدیگر در حال ساخت ربات‌هایی جهت انجام عملیات عمرانی و ساخت‌وساز در سطح ماه هستند. برای عملی شدن این پروژه، سه ربات ویژه ساخته خواهند شد که دوتای آن در روسیه و دیگری در آلمان طراحی و ساخته می‌شود. سازمان فضائی روسیه در نظر دارد نخستین پایگاه ساخته‌شده به دست بشر را بر روی سطح ماه احداث کند. آژانس اکتشافات فضایی ژاپن درحال‌توسعه فن‌آوری‌های لازم برای ساخت‌وساز یک پایگاه کوچک در ماه تا سال 2030 است.
journalCell Chemical Biology : مجله مشهور سل نیز که یکی از مهم‌ترین نشریات علمی جهان به شمار می‌رود در شماره اخیر خود به بررسی نقش قارچ‌ها در افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن پرداخته است. در این مطالعات، پژوهشگران دریافتند که چگونه قارچ Aspergillus fumigatus از عملکرد صحیحی سیستم ایمنی بدن جلوگیری می‌کند و باعث ایجاد عفونت قارچی بالقوه می‌شود. در این بررسی‌ها که توسط پژوهشگران آلمانی صورت گرفته مشخص شد این ماده یک نوع اثر سرکوب‌کننده بر سیستم ایمنی بدن داشته و فعالیت سلول‌های سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند. پیش‌ازاین مشخص نشده بود که چگونه‌این اتفاق می‌افتد. این نوع از قارچ‌ها، ارتباط بین سلول‌های ایمنی را قطع کرده و مکانیسم دفاعی بدن را از بین می‌برند. درنتیجه، عوامل بیماری‌زا به‌آسانی وارد بدن شده و به بافت‌ها یا اندام‌ها نفوذ می‌کنند.
Journal PLOS Biology: مجله مشهور و معتبر پلاس نیز در نسخه اخیر زیست‌شناسی خود به بررسی رفتار ماهی‌ها پرداخته و نتایج یک پژوهش را منتشر کرده که در آن مشخص شد ماهی‌ها قادر به تشخیص چهره خود در آینه هستند. مطالعات پژوهشگران دانشگاه اوزاکا در ژاپن نشان می‌دهد که نوعی ماهی کوچک ساکن آب‌های شور به نام Labroides dimidiatus، می‌تواند خود را در آینه تشخیص دهد. 
دانشمندان در این پروژه تحقیقاتی دریافتند هنگامی‌که ماهی‌های رنگارنگ را با بازتابی از تصویر خود مواجه می‌شوند، تلاش می‌کند تا نشانه‌های را روی بدنشان اضافه کنند. تمام رفتارهای این ماهی در هنگام مواجه‌شدن با آیینه، بررسی‌شده و چیزی که کمتر روشن است این است که آیا این رفتارها باید به‌عنوان شواهدی مبنی بر اینکه ماهی‌ها دارای خودآگاهی هستند در نظر گرفته شوند یا نه؟ هرچند درگذشته این رفتارهای مشابه به‌عنوان خودآگاهی در بسیاری از حیوانات دیگر تفسیر شده است. این‌گونه ماهی که توسط پژوهشگران موردبررسی قرارگرفته، انگل‌های خارجی را از بدن ماهی‌های بزرگ‌تر پاک می‌کند. در این مطالعات، پژوهشگران یک علامت رنگی روی بدن ماهی قراردادند که در یک آینه دیده می‌شد. هنگامی‌که این جانور جلوی آینه قرار گرفت، ماهی سعی کرد آن را از روی بدن خود پاک‌کرده و خودش را تمیز کند. ماهی‌های بدون این علامت، در هنگام مواجه‌شدن با آینه هیچ تلاشی برای پاک کردن بدنشان انجام ندادند.
Journal JAMA Oncology: این مجله علمی مشهور در حوزه پزشکی نیز 
در آخرین شماره خود به بررسی نمونه‌ای شگفت‌انگیز از سرطان استخوان پرداخته است. البته در این پژوهش به بررسی کشف نمونه 240 میلیون ساله سرطان استخوان در یک فسیل از انواع لاک‌پشت‌های اولیه پرداخته‌شده است.
محققان شواهدی از تومور بدخیم تهاجمی را در استخوان یک لاک پشت دریایی 240 میلیون ساله کشف کرده‌اند که قدیمی‌ترین مورد سرطان استخوان در آمینیوت ها است که از نژاد مهره‌داران چهار مهره‌ای شامل پرندگان، خزندگان و پستانداران است. تیمی از پژوهشگران بین‌المللی موفق به کشف بقایای سرطان استخوان در یک فسیل گونه‌ای اولیه از لاک‌پشت‌ها شدند که بیش از 240 میلیون سال قدمت دارد. نکته قابل‌توجه در یافته فوق، این است که رشد سرطانی معمولاً در داخل استخوان‌ها پنهان‌شده و تنها قابل‌تشخیص با دستگاه اشعه ایکس یا سی‌تی‌اسکن است اما در این مورد خاص که فسیل جانوری منقرض‌شده به نام Pappochelys rosinae است، رشد سلول‌های سرطانی در استخوان ران این جانور به‌طور واضح دیده می‌شود. این کشف می‌تواند برای دیرینه شناسان، تفاوت بین رشد سلول‌های سرطانی و عفونت‌ها را مشخص کند.
به باور پژوهشگران، این یافته بسیار مهم؛ گویای حقیقتی جدید درباره سرطان است که نشان می‌دهد این بیماری ماحصل روند تکاملی موجودات نبوده و از ابتدای شکل‌گیری حیات، وجود داشته است. به‌این‌ترتیب سرطان را نمی‌توان به‌طور صد درصد ماحصل جهش ژنتیکی، سبک زندگی یا نوع تغذیه دانست.
گزارش: احسان محمدحسینی
No tags for this post.
